H νέα βρετανική λογοτεχνία, ένα φαινόμενο που αναδύθηκε από τα MME στη δεκαετία του ’80 (όπως και η νέα βρετανική τέχνη) βρίσκει διαρκώς τον δρόμο να ανανεώνεται και να υποβάλλεται σε νέες κρίσεις. H πηγή της εντοπίζεται στον προ ετών αντιθατσερισμό και η διάδοσή της οφείλεται στην ανάγκη αναβάπτισης της διεθνούς εικόνας της Βρετανίας μέσα στα νέα δίκτυα της «διασποράς» που γεννάει η παγκοσμιοποίηση. Ζωή στις μητροπόλεις, νέο ιστορικό μυθιστόρημα, το νέο αίμα της Κοινοπολιτείας, η μετα-ψυχροπολεμική εποχή, η έλξη προς το γκροτέσκο είναι μερικά από τα θέματα με τα οποία τα τελευταία χρόνια καταπιάνονται οι αγγλόφωνοι συγγραφείς. Από τον Μπεν Οκρι ώς την Ζέιντι Σμιθ («Ασπρα δόντια», εκδ. «Ψυχογιός»), οι νέοι συγγραφείς από τις χώρες της Κοινοπολιτείας ορίζουν το νέο διευρυμένο τοπίο της λογοτεχνίας που εξακολουθεί και ορίζεται όμως εν πολλοίς από τη συνδυασμένη κυριαρχία των εκδοτών και των βιβλιοπωλών της μητρόπολης.
«Ακτινογραφία»
Είναι μία από τις πτυχές του νέου προσώπου της βρετανικής λογοτεχνίας που την Τρίτη θα «ακτινογραφηθεί» σε μία εκδήλωση που οργανώνει το Βρετανικό Συμβούλιο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο παλαιό κτίριο του Πανεπιστημίου, στο αμφιθέατρο «Ιωάννης Δρακόπουλος» θα γίνει την Τρίτη (19.00) η εκδήλωση με θέμα «Νέοι Βρετανοί λογοτέχνες», με ομιλητές τους: George Szirtes, ποιητής και εκδότης του τόμου «New Writing», Barbara Trapido, συγγραφέας, Λιάνα Σακελλίου-Schultz, καθηγήτρια Λογοτεχνίας και τον συγγραφέα Θεόδωρο Γρηγοριάδη (του οποίου το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα είναι «Το παρτάλι», εκδ. «Πατάκης»). H εκδήλωση αυτή, που προέρχεται μέσα από τη γενική πολιτική του κεντρικού Βρετανικού Συμβουλίου για τη διάδοση (και κατανόηση) της βρετανικής κουλτούρας ανά τον κόσμο, δραστηριοποιεί και πάλι τη συζήτηση γύρω από την πολυπλοκότητα της σύγχρονης βρετανικής έκφρασης, τις επιρροές και τις επιδράσεις της.
Μερικά από τα πολύ πρόσφατα βιβλία της βρετανικής παραγωγής που κυκλοφόρησαν μεταφρασμένα στα Ελληνικά δείχνουν το εύρος της θεματολογίας. Από τον «Καστανιώτη» μόλις κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα του Μισέλ Φέιμπερ «Κάτω από το δέρμα» (μτφ. Μιχ. Μαρκόπουλος), ένα γκροτέσκο βιβλίο που εντυπωσίασε. «Είναι μια νέα φωνή της λογοτεχνίας με πολύ ιδιαίτερη γραφή που αξίζει να προσεχθεί και στην Ελλάδα», λέει ο Ανταίος Χρυσοστομίδης, υπεύθυνος για την ξένη λογοτεχνία των εκδόσεων «Καστανιώτη».
Μάτα Χάρι
Πρώτη εμφάνιση στη λογοτεχνία και για τον Βρετανό δημοσιογράφο Ρόμπερτ Σκίνερ που έγραψε ένα μυθιστόρημα για τη Μάτα Χάρι (που βρίσκεται στην επικαιρότητα λόγω νέων στοιχείων). Το βιβλίο του «H κόκκινη χορεύτρια» μόλις κυκλοφόρησε από την «Εμπειρία». «Είναι ένα μυθιστόρημα που συμπλέει με τη νέα δημοσιότητα γύρω από τη Μάτα Χάρι», μας είπαν από την «Εμπειρία», που αναπτύσσεται ταχέως προς την ξένη λογοτεχνία. Εμβαθύνοντας στη γεωπολιτική λογοτεχνία, ο ουγγρικής καταγωγής αγγλόφωνος Τίμπορ Φίσερ μας δίνει το «H φοβερή τροπή των πραγμάτων» (μτφ. Αντώνης Γαλαίος, εκδ. «Πατάκης») με φόντο την πορεία προς την ουγγρική τραγωδία του 1956. Από την «Ωκεανίδα» (σε μετάφραση Πόλυς Μοσχοπούλου) μόλις επίσης κυκλοφόρησε «Το Κακό Παιδί» του Γουίλι Ράσελ (συγγραφέα του «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα»), ένα ευχάριστο, κοινωνικό μυθιστόρημα από την πολύ βαθιά φλέβα της βρετανικής ιδιοσυγκρασίας, που η «Ασημένια Σειρά» έχει ταλέντο να εντοπίζει.
Η βεντάλια της νέας βρετανικής λογοτεχνίας, πολύπτυχη και συχνά αντιφατική, μας οδηγεί στη νέα απροσδιοριστία που ορίζει τους διαύλους προς την επιτυχία. Το νέο μπεστ σέλερ που «ετοιμάζεται» στην Αγγλία (από τον Penguin) είναι το μυθιστόρημα του Hari Kunzru «O Ιμπρεσιονιστής», που λέγεται ότι θα επαναλάβει την επιτυχία της Ζέιντι Σμιθ. H Κοινοπολιτεία έχει αστείρευτη φλέβα.
Η δύναμη της ΕΛ.ΑΣ. είναι 45.000 άτομα, που οπλοφορούν ΟΛΑ – ενώ οι πραγματικά «διατεταγμένοι» για «επιχειρήσεις δράσης και κρούσης» είναι μόλις 7.000! Προς τι η οπλοφορία όλων των υπολοίπων; H «υπηρεσία», διαθέτει κατ’ έτος (KAT’ ΕΤΟΣ) ένα ελάχιστο αριθμό φυσιγγίων για εξάσκηση και σκοποβολή και αν οι αστυνομικοί θέλουν περαιτέρω άσκηση, θα πρέπει να πληρώνουν MONOI τους τις σφαίρες που θα ρίχνουν! «Ειδίκευση», δεν υπάρχει – τη μια φορά ο αστυνομικός κάνει δουλειά γραφείου, την άλλη βγαίνει στον δρόμο για «πάταξη του κοινού εγκλήματος», την τρίτη… επιδίδει κλήσεις για οικοδομικές παραβάσεις – όλα στον «αέρα», πλην των όπλων που… επιμένουν να «εκπυρσοκροτούν» μόνα τους…