Τριάντα τόννοι βιβλία από την κεντρική βιβλιοθήκη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πουλήθηκαν για χαρτί προς 10 δραχμές το κιλό! Κάποια από αυτά, σπάνια και μοναδικά βιβλία, σώθηκαν την τελευταία στιγμή και βρίσκονται όχι πλέον στα ράφια της βιβλιοθήκης, αλλά σε παλαιοβιβλιοπωλεία και στο παζάρι της Θεσσαλονίκης. H απίστευτη αυτή ιστορία, που έχει παρελθόν μερικών μηνών, ήρθε τις τελευταίες μέρες στην επιφάνεια, μόνο εξαιτίας της ευαισθησίας κάποιων πολιτών.
Μετά την πρώτη πληροφορία, αρχίσαμε την προσπάθεια να ενώσουμε το παζλ. Δεν ήταν καθόλου εύκολο. Οσοι γνώριζαν δεν μπορούσαν να μιλήσουν για ευνόητους λόγους. Οι άμεσα αρμόδιοι απλώς δεν γνώριζαν. «Πρόκειται για καταστροφή άχρηστου έντυπου υλικού. Πολλαπλά τεύχη παλιών περιοδικών, διαφημιστικό υλικό, κ.λπ.», λέει στην «K» η διευθύντρια της Βιβλιοθήκης, Φωτ. Σύρα-Νικολακάκη, και τονίζει ότι υπήρχε απόφαση καταστροφής υλικού. Επιβεβαιώνει πάντως ότι έγινε αποδεκτή η δωρεά της βιβλιοθήκης του στοχαστή Παναγιώτη Κονδύλη. O πρύτανης του ΑΠΘ Μιχάλης Παπαδόπουλος, όπως και ο υπεύθυνος καθηγητής K. Μανωλίκας, ενημερώθηκαν από την «K». Το ίδιο και το γραφείο του υπουργού Παιδείας Πέτρου Ευθυμίου, ο οποίος θα επέστρεφε χθες από την Κοπεγχάγη.
Τα βιβλία
Μερικά από τα βιβλία που πωλούνται πλέον στην αγορά της Θεσσαλονίκης ακολουθούν. Βρέθηκαν μαζί με τις σειρές παλιών περιοδικών. Μαζί με τα βιβλία και τα περιοδικά καταστράφηκε μεγάλο μέρος του αρχείου της Βιβλιοθήκης και του Πανεπιστημίου από τη σύστασή του.
– «Λεξικόν της ελληνικής γλώσσης, Επίτομον, εκ της δευτέρας εκδόσεως του A. Γαζή, και προσαυξηθέν μετά δέκα περίπου χιλιάδων λέξεων». Εν Αθήναις, εκ της τυπογραφίας του εκδότου Κων. Γκαρπολά, 1839. Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 37552.
– Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (δωρεά Παύλου και Μαρίνου Καλλιγά): «Archiloco e i suoi frammenti», Venezia, 1885.
– «La Politique Sociale de la Grece», Athenes, Editions «Flamma», 1932.
– Το σύνολο των βιβλίων του φοιτητικού αναγνωστηρίου από τον Μεσοπόλεμο και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, και μέρος της βιβλιοθήκης του αναγνωστηρίου των καθηγητών.
– Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας του Καρλ Κρουμπάχερ, αντίτυπο της β΄ γερμανικής έκδοσης του 1897, από τη βιβλιοθήκη του καθηγητή Γεωργίου Σωτηριάδη. O Γ. Σωτηριάδης, πρώτος ανασκαφέας του Δίου το 1928 και ο πρώτος πρύτανης του ΑΠΘ, είχε δωρίσει τη βιβλιοθήκη και το αρχείο του στο ΑΠΘ, με φιλμ, φωτογραφίες και μοναδικό υλικό για τους αρχαιολόγους.
– Χάρτης της Θεσσαλίας του 1910.
– H πρώτη ελληνική μετάφραση της «Θεωρίας της Σχετικότητας» του Αϊνστάιν, εκδότης Χρ. I. Σαλίβερος, 1925.
«Πράγματι, κάποιοι από αυτούς τους τίτλους λείπουν από τη Βιβλιοθήκη» παραδέχθηκε χθες στην «K» ο υπεύθυνος για τη Βιβλιοθήκη εκ μέρους του πανεπιστημίου, καθηγητής K. Μανωλίκας. «Υπήρχαν πολλαπλά αντίτυπα περιοδικών, που συσσωρεύτηκαν, καταλάμβαναν χώρο και δόθηκαν για πολτοποίηση. Εγιναν προσπάθειες να αξιοποιηθούν. Ζητήσαμε από εκδοτική εταιρεία να βοηθήσει για μεταφορά σε βιβλιοθήκες άλλων χωρών. Δεν έγινε κατορθωτό», συμπλήρωσε και επιβεβαίωσε ότι στη βιβλιοθήκη είχε αρχίσει συνολική αναδρομική καταλογογράφηση πριν από μερικά χρόνια, η οποία ολοκληρώθηκε το 2001. Το σίγουρο είναι όμως ότι δεν ενημερώθηκαν τα αρμόδια τμήματα του πανεπιστημίου.
Αγνοια, αμέλεια ή απαράδεκτα κυνική συμπεριφορά; Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Στη διάρκεια του ρεπορτάζ έγινε γνωστό και κάτι ακόμα: πριν από ένα μήνα βρισκόταν στο διάδρομο της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ -και συλήθηκε- μέρος του αρχείου και της βιβλιοθήκης του καθηγητή Νικόλαου Πανταζόπουλου, από τους κορυφαίους της ιστορίας του Δικαίου. «Πρόκειται για βιβλία που δεν βρίσκονται καν στην αγορά», λένε οι γνωρίζοντες.
Η απίστευτη ιστορία της Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ έρχεται λίγο μετά την καταστροφή των αρχείων στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του ΥΠΠΟ για να συμπληρώσει και να επιβεβαιώσει απλώς την έλλειψη παιδείας και πολιτισμικής συμπεριφοράς ως προς την αντιμετώπιση όλων όσα αποτελούν αρχειακό υλικό, εν τέλει ιστορία και ιστορική μνήμη. Ακόμα κι αν αποδοθούν ευθύνες, τίποτα δεν διασφαλίζει την επανάληψη αντίστοιχων γεγονότων. O σχεδιασμός, η εκπαίδευση και η ενημέρωση είναι ίσως η μόνη άμυνα. Για το θέμα θα κάνει ερώτηση στη Βουλή ο πρόεδρος του Συνασπισμού κ. Νίκος Κωνσταντόπουλος.