Ενώ τα τύμπανα του πολέμου χτυπούσαν ήδη απειλητικά, οι διοργανωτές των ευρωπαϊκών φεστιβάλ ανακοίνωσαν, όπως ήταν υποχρεωμένοι, το πρόγραμμα των ετήσιων αυτών θεσμών της καλλιτεχνικής ζωής, που η διάρκειά τους εκτείνεται από τα τέλη της άνοιξης ώς τις αρχές του φθινοπώρου. Οι ανησυχίες για τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει το βαρύ κλίμα πολιτικής αναταραχής λόγω του πολέμου, αλλά και η οικονομική ύφεση δεν είναι καθόλου αβάσιμες – οι τουριστικές μετακινήσεις ήδη διαφαίνεται ότι θα σημειώσουν κάθοδο, αλλού λιγότερο και αλλού περισσότερο, ενώ το βαλάντιο της μεσαίας τάξης -αυτής που κυρίως στηρίζει τα φεστιβάλ- θα έχει σίγουρα μικρότερο κονδύλιο για τις πολιτιστικές δαπάνες. Ωστόσο, οι ιθύνοντες των φεστιβάλ ελπίζουν ότι παρά τις δυσκολίες, η μουσική πανδαισία που φιλοδοξούν να προσφέρουν θα αποτελέσει μια ελκυστική ανάσα πνευματικής γαλήνης και απόλαυσης, που οι φίλοι της μουσικής ξέρουν να εκτιμούν ακόμα και σε δύσκολους καιρούς.
Ενα από τα «εκτός προγράμματος» γεγονότα της φετινής χρονιάς είναι η επέτειος των 300 χρόνων από την ίδρυση της Αγίας Πετρούπολης που θα γιορταστεί με εξαιρετική μεγαλοπρέπεια τον Μάιο. Ανάμεσα στις εκδηλώσεις περιλαμβάνεται μια μεγάλη συναυλία στο Θέατρο Μαριίνσκι (πρώην θέατρο Κίροφ), όπου θα πάρουν μέρος, μεταξύ άλλων, οι υψίφωνοι Ρενέ Φλέμινγκ, Ολγα Μπορόντινα και Αννα Νετρέμπκο και ο βαρύτονος Ντιμίτρι Χβοροστόφσκι, καθώς και η Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης με επικεφαλής τον Τζέιμς Λιβάιν. Το Φεστιβάλ «Λευκές νύχτες» θα έχει φέτος ιδιαίτερα πλούσιο πρόγραμμα, με πολλούς προσκεκλημένους καλλιτέχνες και ορχήστρες διεθνούς φήμης.
Επέτειοι
Την τιμητική του θα έχει στα μουσικά φεστιβάλ ο Γάλλος συνθέτης Εκτορ Μπερλιόζ, καθώς συμπληρώθηκαν φέτος 200 χρόνια από τη γέννησή του. Εργα του θα παρουσιαστούν στη Γρανάδα, στην Αγία Πετρούπολη, στο Χέρφορντ, στο Σάλτσμπουργκ και σε άλλα φεστιβάλ. Το Φεστιβάλ της Δρέσδης θα τιμήσει την εκατοστή επέτειο από το θάνατο του Ούγκο Βολφ, ενώ οι συνθέτες Κρίστοφ Πεντερέτσκι, Χένρικ Γκορέτσκι και Γκόρντον Γκέτι, που συμπληρώνουν φέτος και οι τρεις τα 70 τους χρόνια, θα τιμηθούν από το Διεθνές Φεστιβάλ του Κολμάρ, στη Γαλλία.
Στο χώρο της όπερας, θα παρουσιαστούν φέτος αρκετές πρεμιέρες νέων έργων, ανάμεσά τους το έργο των Φρανσουά Σαράν και Ζακ Ρουμπό «Kyrielle du sentiment des choses», στο φεστιβάλ Αιξ-αν-Προβάνς, καθώς και η όπερα του Βόλφγκανγκ Μίτερερ «massacre», βασισμένη σε έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου, στο Φεστιβάλ της Βιέννης. Ας κάνουμε όμως ένα οδοιπορικό σε μερικά από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ της Ευρώπης, σημειώνοντας ότι στα προγράμματα μπορεί να επέλθουν αλλαγές.
Βρετανια
Glyndebourne Festival
(19 Μαΐου-31 Αυγούστου)
www.glyndebourne.com
τηλ.0044-1273 815 000
Για πρώτη φορά στο φεστιβάλ του Γκλάιντμπερν θα παρουσιαστεί φέτος έργο του Βάγκνερ – η όπερα «Τριστάνος και Ιζόλδη», με τον Γίρζι Μπελοχλάβεκ να διευθύνει τη Φιλαρμονική του Λονδίνου. Επίσης, σε μια άλλη «πρώτη» του φεστιβάλ, ο επικεφαλής του, Βλάντιμιρ Γιουρόφσκι, θα διευθύνει τη «Νυχτερίδα» του Γιόχαν Στράους, ενώ ο Σάιμον Ρατλ θα διευθύνει μια νέα παραγωγή του «Ιδομενέα» του Μότσαρτ, σε σκηνοθεσία του Πίτερ Σέλαρς. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης οι όπερες «Μποέμ» του Πουτσίνι, «Οι γάμοι του Φίγκαρο» του Μότσαρτ και η «Θεοδώρα», του Χέντελ.
Φεστιβάλ Εδιμβούργου
10-30 Αυγούστου
τηλ. 0044-131 473-2000
www.eif.co.uk
Το μουσικό πρόγραμμα του φεστιβάλ προσφέρει την τετραλογία του «Δαχτυλιδιού του Νίμπελουνγκ» και τον «Λόεγκριν» του Βάγκνερ, τη «Γλαγολιτική Λειτουργία του Γιάνατσεκ, ρεσιτάλ του περίφημου νάνου μπάσου-βαρύτονου Τόμας Κβάστχοφ, συναυλίες με διευθυντές τον Εσα Πέκα Σάλονεν, τον Ντόναλντ Ράνικλς, τον Τσαρλς Μακέρας, τον Μπέρναρντ Χάιτνικ και τον Κρίστιαν Ζακάριας και ρεσιτάλ πιάνου των Αλφρεντ Μπρέντελ, Ελέν Γκριμό και Μάρεϊ Πεχάλια. Στο φεστιβάλ συμμετέχουν επίσης φέτος η ορχήστρα της Ακαδημίας του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών, η συμφωνική της Βαμβέργης και η Ορχήστρα Δωματίου της Λωζάννης.
Γαλλία
Διεθνές Φεστιβάλ Κολμάρ
τηλ. 0033-3-8920 6897
www.festival-colmar.com
Το φεστιβάλ φέτος δίνει έμφαση στην πολωνική μουσική, με επίτιμο προσκεκλημένο τον 70χρονο συνθέτη Κριστόφ Πεντερέτσκι, του οποίου θα ερμηνευθούν μεταξύ άλλων το κοντσέρτο για πιάνο «Ανάσταση» και το δεύτερο κοντσέρτο για βιολί. Θα τιμηθεί επίσης άλλος ένας 70χρονος Πολωνός μουσικός, ο Χένρικ Γκόρετσκι (με την ερμηνεία των έργων του «Πέντε κομμάτια» και «Τοκάτα»), ενώ θα παρουσιαστούν και τα έργα «Παραλλαγές σ’ ένα θέμα του Παγκανίνι» του Βίτολντ Λουτοσλάβσκι και «Humoresques» του Παντερέφσκι, καθώς και πολλά έργα του Σοπέν. Γιορτάζοντας κι αυτός τα 70στά του γενέθλια, ο Αμερικανός συνθέτης Γκόρντον Γκέτι θα παρουσιάσει την καντάτα «Joaand the Βells».
Φεστιβάλ Αιξ-αν-Προβάνς
www.festival-aix.com
τηλ. 0033-4-4263 1374
Το πρόγραμμα του φεστιβάλ, που θα ανοίξει με τον «Βότσεκ» του Αλμπαν Μπεργκ, υπό τη διεύθυνση του Ντάνιελ Χάρντινγκ, περιλαμβάνει τις όπερες «Τραβιάτα» του Βέρντι και «Απαγωγή από το Σεράι» του Μότσαρτ, ενώ θα παρουσιαστούν επίσης τα έργα «El Retablo de Messe Pedro» του Μανουέλ ντε Φάλια, «Αλεπού» του Στραβίνσκι και «Φεγγαρίσιος πιερόττος» του Σένμπεργκ, καθώς και η παγκόσμια πρεμιέρα του έργου «Kyrielle du sentiment des choses» των Φρανσουά Σαράν και Ζακ Ρουμπό.
γερμανια
Μουσικό Φεστιβάλ Δρέσδης
Το φεστιβάλ της Δρέσδης προσφέρει φέτος μια πανδαισία Βάγκνερ: η ολλανδική Saechsische Staatoper θα παρουσιάσει τις όπερες «Χρυσός του Ρήνου», «Βαλκυρία» «Ζίγκφριντ» και «Τανχόιζερ», ενώ το φεστιβάλ θα ανοίξει με την παγκόσμια πρεμιέρα του έργου «Βάγκνερ και Βολφ», παράσταση όπου το λιμπρέτο του Βάγκνερ «H Σαρακηνή», για μια όπερα που ποτέ δεν ολοκλήρωσε, θα ερμηνευθεί από ηθοποιούς.
Αξιόλογη θα είναι και η παρουσία της τζαζ στο φεστιβάλ. O σαξοφωνίστας Theo Loevendie θα παρουσιάσει την παγκόσμια πρεμιέρα της όπεράς του «Johnny and Jones», ενώ οι 12 βιολοντσελίστες της Φιλαρμονικής του Βερολίνου θα ερμηνεύσουν έργα Μπερνστάιν, Γκέρσουιν, Γκλεν Μίλερ, Ντιουκ Ελινγκτον και Χένρι Μαντσίνι.
Φεστιβάλ Μπαϊρόϊτ
25 Ιουλίου-28 Αυγούστου
τηλ. 0049-921-78780
www.bayreuther-festspiele.de
O «Ιπτάμενος Ολλανδός», υπό τη διεύθυνση του Μαρκ Αλμπρεχτ, θα ανοίξει το φετινό φεστιβάλ στο περίφημο θέατρο που κτίστηκε το 1876 για να φιλοξενεί αποκλειστικά έργα του Βάγκνερ. Θα παρουσιαστούν επίσης ο «Τανχόιζερ», με διευθυντή τον Κριστιάν Τίλεμαν, η τετραλογία του «Δαχτυλιδιού» υπό τη διεύθυνση του Ανταμ Φίσερ, και ο «Λόεγκριν» με τον Αντριου Ντέιβις στο πόντιουμ και σε σκηνοθεσία Στέφανου Λαζαρίδη.
Ιταλια
Μουσικός Μάϊος
Φλωρεντίας
τηλ. 0039-055-213 335
www.maggiofiorentino. com
Τρεις νέες λυρικές παραγωγές φιλοξενεί φέτος ο Μουσικός Μάιος: τον «Φιντέλιο» του Μπετόβεν, με μαέστρο τον Πάαβο Γιέρβι (θα διευθύνει επίσης συναυλίες με έργα Ροσίνι, Ροντρίγκο και Μουσόργκσκι), την «Επιείκεια του Τίτου», του Μότσαρτ, υπό τη διεύθυνση του Αϊβορ Μπόλτον, και τον «Οθέλλο» του Βέρντι με διευθυντή τον Ζούμπιν Μέτα, ο οποίος θα διευθύνει επίσης στο φεστιβάλ το «Τραγούδι του Πεπρωμένου», το Κοντσέρτο για Βιολί και την Πρώτη Συμφωνία του Μπραμς.
Ισπανία
Διεθνές Φεστιβάλ
Γρανάδας
20 Ιουνίου-6 Ιουλίου
Στο φετινό πρόγραμμα του φεστιβάλ, η «Καταδίκη του Φάουστ» του Μπερλιόζ, ο «Ιβάν ο Τρομερός» του Προκόφιεφ, η Ογδόη Συμφωνία του Σούμπερτ, ο «Πετρούσκα» του Στραβίνσκι, το Κοντσέρτο για Βιολί του Σιμπέλιους, το «Απομεσήμερο ενός φαύνου» του Ντεμπισί, οι «Σκιές του χρόνου» του Ανρί Ντιτιγιέ, οι «Cantigas de Santa Maria» του Αλφόνσου του 10ου, έργο του 13ου αιώνα, και το ορατόριο «H Ιωάννα στην πυρά» του Αρτίρ Ονεγκέρ.
Τσεχία
Ανοιξη της Πράγας
12 Μαΐου-3 Ιουνίου
www. festival.cz
τηλ. 00420-2-9632 9999
Στις 22 Μαΐου, ο Τσαρλς Μακέρας θα διευθύνει την Τσεχική Φιλαρμονική σε μια συναυλία προς τιμήν του Βάτσλαβ Τάλιχ, καθώς συμπληρώνονται φέτος 120 χρόνια από τη γέννηση του Μοραβού αρχιμουσικού και πρώην διευθυντή της ορχήστρας. Στις 23 Μαΐου, ο Μάικλ Τίλσον Τόμας θα διευθύνει τη συμφωνική του Σαν Φρανσίσκο, με σολίστ την Μπάρμπαρα Μπόνεϊ, στα «Τραγούδια σε κείμενα της Εμιλι Ντίκινσον» που συνέθεσε ο ίδιος. Το φεστιβάλ φιλοξενεί επίσης την παγκόσμια πρεμιέρα του Κοντσέρτου για Κλαρινέτο του Κριστόφ Μαράτκα, το Κοντσέρτο για Βιολί του Ανρί Ντιτιγιέ, με τον Κουρτ Μαζούρ να διευθύνει την Εθνική Ορχήστρα της Γαλλίας, και το Δεύτερο Κοντσέρτο για Πιάνο του Προκόφιεφ με σολίστ την Ελισάβετ Λεόνσκαγια, ενώ ο Πετρ Κόφρον θα διευθύνει την ορχήστρα Αgoσε ένα κοντσέρτο προς τιμήν του Φρανκ Ζάπα, καθώς φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια από το θάνατό του.
Τριακόσια χρόνια Αγία Πετρούπολη
Ρωσία
Λευκές Νύχτες, Αγία Πετρούπολη
5 Μαΐου – 5 Αυγούστου
www.mariinski.ru
Το φεστιβάλ της Πετρούπολης έχει φέτος πανηγυρικό χαρακτήρα, καθώς εορτάζονται τα 300 χρόνια από την ίδρυση της πόλης. Τη συναυλία του μεγάλου γκαλά στο Θέατρο Μαριίνσκι θα διευθύνει ο Βαλέρι Γκεργκίεφ, ο οποίος θα διευθύνει επίσης το έργο του Προκόφιεφ «Πόλεμος και ειρήνη». Στις «Λευκές Νύχτες» συμμετέχουν 12 ορχήστρες διεθνούς φήμης και φιλοξενούνται πολλές νέες παραγωγές, ανάμεσά τους ο «Ευγένιος Ονιέγκιν» και η «Μάγισσα» του Τσαϊκόφσκι, η «Κλεοπάτρα» του Τσιμαρόζα (που πρωτοπαρουσιάστηκε εδώ το 1789), ο «Οιδίπους Τύραννος» του Στραβίνσκι, ο «Σεμυόν Κότκο» του Προκόφιεφ. Αλλα έργα του λυρικού ρεπερτορίου που περιλαμβάνονται στο εξαιρετικά πλούσιο φετινό πρόγραμμα είναι ο «Δαίμων» του Ρουμπινστάιν, η «Κοβάντσινα» και ο «Μπόρις Γκοντούνοφ» του Μουσόργκσγκι, η «Ντάμα Πίκα» του Τσαϊκόφσκι, ο «Μάκβεθ» και η «Αΐντα» του Βέρντι, ο «Πάρσιφαλ» του Βάγκνερ, η «Καταδίκη του Φάουστ» και «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Μπερλιόζ και ο «Πρίγκιπας Ιγκόρ» του Μποροντίν.
«Λίμνη των κύκνων» από την τρίτη ηλικία
Αυστρία
Φεστιβάλ Βιέννης
(9 Μαΐου – 6 Ιουνίου)
www.festwochen.at.
τηλ. 0043-1-589 2222
Το Φεστιβάλ της Βιέννης περιλαμβάνει στο πρόγραμμά του το έργο του μαριονετίστα Νέβιλ Τράντερ «Schicklgruber Alias Adolf Hitler» (μια ομάδα ανθρώπων, που παριστάνονται από υπερμεγέθεις κούκλες, βρίσκονται σ’ ένα καταφύγιο στο Βερολίνο και γιορτάζουν τα γενέθλια του Χίτλερ ενώ τα σοβιετικά στρατεύματα πλησιάζουν). Θα παρουσιαστεί επίσης η πρεμιέρα της όπερας του Βόλφγκαγκ Μίτερερ «massacre», βασισμένη στο θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου, και το μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι «Λίμνη των κύκνων» με χορευτές ηλικίας από 60 ώς 90 ετών. Στο πρόγραμμα επίσης η όπερα του Καβάλι «H Καλλιστώ», η «Μαντάμ Μπατερφλάι» του Πουτσίνι και η Αΐντα του Βέρντι, καθώς και η αυστριακή πρεμιέρα της όπερας του Χέλμουτ Λάχενμαν «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», που είχε προγραμματιστεί για πέρυσι αλλά αναβλήθηκε.
Φεστιβάλ Σάλτσμπουργκ
(26 Ιουλίου – 31 Αυγούστου)
www. salzburgfestival.at
τηλ. 0043-662-8045-500
Πλούσιο όπως πάντα το φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ περιλαμβάνει στο πρόγραμμά του πολλές νέες παραγωγές έργων του λυρικού ρεπερτορίου – «Ντον Κάρλο» του Βέρντι, «Απαγωγή από το Σεράι», «H επιείκεια του Τίτου» και «Ντον Τζιοβάνι» του Μότσαρτ, «Τα παραμύθια του Χόφμαν» του Οφενμπαχ, καθώς και την παγκόσμια πρεμιέρα του έργου του Χανς-Βέρνερ Χέντσε «L’ Upupa und der Triumph der Sohnesliebe», με διευθυντή ορχήστρας τον Κρίστιαν Τίλεμαν. Στα κοντσέρτα περιλαμβάνονται τα έργα «Σαμψών και Δαλιδά» του Σεν-Σανς, με την Ολγα Μπορόντινα και τον Πλάθιντο Ντομίνγκο, και «Αιγυπτία Ελένη» του Ρίχαρντ Στράους. Θα ερμηνευθούν επίσης έργα του Σκριάμπιν («Προμηθέας», «Vers la Flamme» και «Acte prealable»). O Ζούμπιν Μέτα θα διευθύνει τη Φιλαρμονική του Ισραήλ σε έργα Τσεμλίνσκι, Σούμπερτ, Στραβίνσκι και Μάλερ, η Μαρίς Γιάνσονς τη Συμφωνική του Πίτσμπουργκ στον «Τιτάνα» του Μάλερ και ο Ρικάρντο Σαγί την Concertgebouw του Αμστερνταμ στην Ενάτη Συμφωνία του Μάλερ.