Σε ένα γοητευτικό επεισόδιο του θρυλικού μυθιστορήματος του Θερβάντες, το ειδύλλιο της Κίτρι και του νεαρού μπαρμπιέρη Μπαζίλιο, στηρίζεται η πλοκή του μπαλέτου «Δον Κιχώτης». Ενα εντυπωσιακό, πολύχρωμο, δυναμικό έργο που συνεχίζει ακόμη να γοητεύει όλους τους «μπαλετομανείς». Μουσική που τραγουδιέται, κοστούμια και σκηνικά που μας ταξιδεύουν στην Ισπανία του πάθους και της ζωής, χορογραφίες που προκαλούν τους χορευτές και ενθουσιάζουν τους θεατές. Αυτό περίπου είναι ο «Δον Κιχώτης», το δημοφιλές έργο που ανεβάζει φέτος η Λυρική Σκηνή, για πρώτη φορά στην αυθεντική, ολοκληρωμένη του μορφή. Δύο μοναδικές παραστάσεις την Πέμπτη και Παρασκευή (17, 18/7), στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ.
Πολλές χορογραφίες
Το έργο χορογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1896 από τον Μάριους Πετιπά. Περιλαμβάνεται στο ρεπερτόριο όλων των μεγάλων χορευτικών συγκροτημάτων και όπως είναι αναμενόμενο έχει γνωρίσει και άλλες χορογραφικές διασκευές, εκτός από αυτήν του Πετιπά. Πολύ γνωστή είναι εκείνη του Τζορτζ Μπαλανσίν για το συγκρότημά του, το «New York City Ballet» (1965), με τον ίδιο στον ρόλο του Δον Κιχώτη και τη Σούζαν Φάρελ στον ρόλο της Κίτρι. H εκδοχή του Μπαλανσίν ολοκληρώνεται σε τρεις πράξεις και δίνει μια πιο «φιλοσοφημένη» διάσταση της ιστορίας. Δημοφιλέστερη όλων, η διασκευή που χορογράφησε ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ για το Μπαλέτο της Αυστραλίας (1970), με τον ίδιο στον ρόλο του Μπαζίλ, την Λισέτ Αλντίς στον ρόλο της Κίτρι και τον Ρόμπερτ Ελπμαν ως Δον Κιχώτη. H εκδοχή αυτή γυρίστηκε για τον κινηματογράφο το 1972. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνά κανείς ότι στον ρόλο της Κίτρι έλαμψε στο παρελθόν η Μάγια Πλισέτσκαγια με μια φλογερή ερμηνεία, ενώ και οι μεγάλες μπαλαρίνες των αρχών του 20ού αιώνα, Αννα Πάβλοβα και Ταμάρα Καρσάβινα, υπήρξαν αξεπέραστες στον ίδιο ρόλο. H Λυρική Σκηνή ανεβάζει τον «Δον Κιχώτη» σε χορογραφία του διάσημου χορευτή Ιγκόρ Ζελένσκι (βασισμένη σε εκείνη του Πετιπά), ο οποίος και θα εμφανιστεί στον ρόλο του Μπαζίλιο. Δίπλα του η πρίμα μπαλαρίνα της Λυρικής, Αλίνα Στεργιανού, στον ρόλο της Κίτρι.
Μια ερωτική ιστορία παρεξηγήσεων. Στη διάρκεια του έργου, δύο χαρακτήρες-καρικατούρες, ο γραφικός, γκαφατζής, ονειροπόλος ιππότης, και ο ακόμη πιο αστείος και χοντροκομμένος υπηρέτης του, ο Σάντσο Πάντσα, συμβάλλουν στην επίλυση ερωτικών παρεξηγήσεων και βοηθούν δύο νέους, τον Μπαζίλ και την Κίτρι, να παντρευτούν. H πλοκή του μπαλέτου του Πετιπά είναι ανάλαφρη και προσφέρεται για πλήθος μεγαλειωδών σκηνών περιπέτειας και διασκέδασης, ενώ αναδεικνύει την δεξιοτεχνία των πρώτων χορευτών. H «μυθολογία» της θερμόαιμης Ισπανίας, χώρας του ευρωπαϊκού Νότου, των τσιγγάνων και του φλαμένκο, αναπαράγεται προς τέρψιν των θεατών, που βλέπουν τις ερωτικές ίντριγκες σε ένα γραφικό ηλιόλουστο χωριουδάκι, με τον παράξενο «ξένο» και τη συνοδεία του να αναστατώνουν τη ζωή των ντόπιων…
Ο Δον Κιχώτης είναι ένα μπαλέτο σε τέσσερις πράξεις, έξι σκηνές και έναν πρόλογο.
Πρώτη πράξη: Ενα πλήθος έχει μαζευτεί, εμπρός από το πανδοχείο του Λορέντζο και ανάμεσά του η όμορφη και ζωηρή κόρη του Κίτρι και ο αγαπημένος της Μπαζίλ, που είναι και ο κουρέας της πόλης. O Σάντσο Πάντσα έρχεται και ανακοινώνει την άφιξη του Δον Κιχώτη. O ιππότης θαμπώνεται με την ομορφιά της Κίτρι και αναρωτιέται μήπως αυτή είναι η ωραία Δουλτσινέα, που έβλεπε στα όνειρά του.
Δεύτερη πράξη: Το περιπλανώμενο ζευγάρι συναντά μια κατασκήνωση τσιγγάνων που χορεύουν για αυτούς. Οι τσιγγάνοι λένε στην Κίτρι και τον Μπαζίλ ότι καταφθάνει ένας περίεργος καβαλάρης, που δεν είναι άλλος από τον Δον Κιχώτη. Τα πάνινα φτερά ενός ανεμόμυλου μοιάζουν στα μάτια του σαν τα τεράστια χέρια ενός γίγαντα και εκείνος επιτιθέμενος πιάνεται από αυτά και τραυματίζεται.
Ο Μπαζίλ και η Κίτρι τον περιθάλπουν και περνούν την υπόλοιπη νύχτα τους κοντά σε ένα καραβάνι τσιγγάνων. O Δον Κιχώτης περιπλανάται, βασανισμένος από εφιάλτες, μέσα στο πυκνό δάσος. Μέσα στην παράνοιά του, η Κίτρι παίρνει την μορφή της αγαπημένης του Δουλτσινέας…
Τρίτη πράξη: Οι δύο ερωτευμένοι ξεφεύγουν από τους διώκτες τους και ανακατεύονται με το πλήθος, που είναι συγκεντρωμένο έξω από το πανδοχείο για την γιορτή. Μετά από πολλές περιπέτειες… έρχεται το φινάλε. H γιορτή των γάμων και πολύ χορός. O Δον Κιχώτης είναι πια ελεύθερος να συνεχίσει το δρόμο του για νέες περιπέτειες.
Οι συντελεστές
Το μπαλέτο παρουσιάζεται στο Ηρώδειο πλαισιωμένο από την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, υπό τη διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη. Τα κοστούμια είναι του Λεωνίδα Ντε Πιάν, τα σκηνικά της Τότας Πρίτσα και οι φωτισμοί του Γιάννη Θεοδωρίδη. Χορεύουν επίσης οι Στράτος Παπανούσης, Βαγγέλης Λαφάρας, Γιώργος Βαρβαριώτης, Φώτης Διαμαντόπουλος, Μίτση Στεργιανού, Αιμιλία Γάσπαρη, Βιορέλ Μπερίντε, Νίκος Τήλιος, Γεωργία Τρίτση, Αγγελική Βαενά, Αντώνης Κορούτης κ.ά.