Αλέξανδρος Αρδαβάνης
Ως πρόσχημα καταλαλιάς
Ποίηση, Εκδ. «Μεταίχμιο»
ΟΑλέξανδρος Αρδαβάνης (Αθήνα, 1956) εμφανίστηκε στα γράμματα το 2001 με την ποιητική συλλογή «Στο νοητό σύνορο των 160» (εκδ. Ικαρος). Εκεί, με ευαισθησία ο ποιητής συνθέτει εικόνες που αντανακλούν την αναζήτηση του έρωτα, του ετέρου, αλλά και την υπαρξιακή μοναξιά που μετατρέπεται σε «ωδή». Από τα περισσότερο ατομικά μονοπάτια της συλλογής «Στο νοητό σύνορο των 160» ο Αλέξανδρος Αρδαβάνης μεταφέρεται τωρα σε πιο συλλογικές αναφορές με την καινούρια του δουλειά, «Ως πρόσχημα καταλαλιάς», που αποτελεί συνομιλία ανάμεσα στο ποιητικό εγώ και τον έτερο, αλλά και εις εαυτόν, καθώς τα κύρια θεματικά στοιχεία της αφορούν στον πόνο, την αγωνία του ανθρώπου μπροστά στη νόσο και τη βεβαιότητα του επερχόμενου θανάτου.
Στον προθάλαμο του τέλους
Ο ποιητής είναι γιατρός και η καθημερινή ενασχόλησή του με περιπτώσεις που ήδη έχουν οδηγηθεί στον προθάλαμο του τέλους, η επαφή του με την απόγνωση και το αδιέξοδο, καθώς και οι γνώσεις του για τη λειτουργία του χαώδους ανθρώπινου οργανισμού του εξασφαλίζουν πρόσβαση σε αθέατες πλευρές της ψυχοσύνθεσης του ατόμου όταν αυτό βρίσκεται σε οριακές καταστάσεις. Κι έτσι η παρούσα ποιητική συλλογή γίνεται ένα φιλοσοφικό σχόλιο για την ύπαρξη, η οποία μετεωρίζεται ανάμεσα στο είναι και το μηδέν. Και όμως, ο ποιητής επιτυγχάνει ακόμα και την πιο οδυνηρή ένδειξη, την πιο σκοτεινή και ανεξιχνίαστη πλευρά της ζωής να την αποδώσει με λυρικούς τόνους. Η δυστυχία εμπεριέχει ψήγματα κατάφασης και χαρμόσυνης ανατροπής. Το αμετάκλητο πέρασμα του χρόνου, η σταδιακή φθορά και το τέλος εμπεριέχονται σε σκηνές παράδοξες, ανατρεπτικές -όσο και η ίδια η ζωή- σε συνδυασμούς αντίθετων στοιχείων από τα οποία το ένα επιδιώκει να καταργήσει το άλλο στο αέναο παιχνίδι των άκρων: φως – σκότος, γέννηση -θάνατος. Η αισιοδοξία, ωστόσο, του ποιητή αναδύεται ακόμα και από τις πιο δύσκολες καταστάσεις: «Γυρίζοντας πάλι σούρουπο προχωρημένο Με το σώμα δαγκωμένο από σκυλιά Πήρα ένα λουλούδι στο κοντινό φυτώριο Να φυτέψω ένα λουλούδι!» (σ. 42). Ο έτερος προκαλεί πόνο, αλλά μέσω αυτού δημιουργούνται, έστω εύθραυστες, γέφυρες επικοινωνίας. Και το συναίσθημα, αν και συγκρατημένο ενίοτε, δεν απουσιάζει ποτέ, αντιθέτως τονίζει το αυθεντικό και το ουσιώδες.
Λόγος δυναμικός, ευαίσθητος και στοχαστικός αποτυπώνει την ταχεία πορεία της ύπαρξης από την αρχή έως την τελευταία της στιγμή. Και η συνειδητοποίηση των μάταιων προσπαθειών μπορεί να προκαλεί απογοήτευση, ποτέ όμως παραίτηση και παθητικότητα μπροστά στο «κακό», το μη αναστρέψιμο. Η ποιητική ματιά του Αλέξανδρου Αρδαβάνη φέρνει στο νου την επικούρεια ρήση: «Σχετικά με όλα τα άλλα πράγματα είναι δυνατόν να βρούμε τρόπο να ασφαλιστούμε, σε ό,τι όμως αφορά τον θάνατο όλοι οι άνθρωποι κατοικούμε μιαν ανοχύρωτη πόλη».