ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Μάρνυ Παπαματθαίου
Ο συλλέκτης των ψυχών
εκδ. «Κέδρος» σελ. 192 – 9 ευρώ
Από την επαγγελματική, δημοσιογραφική γραφή, η Μάρνυ Παπαματθαίου πέρασε στο μυθιστόρημα. Ηρωάς της ο Νίκος Καββαθάς, που γεννήθηκε χωρίς ψυχή, και συνέλαβε την ιδέα της μεγαλειώδους εκδίκησής του, όταν συνάντησε την Αννα, το αρχέγονο αντίθετό του: μια γυναίκα εμπνευσμένη, έμπλεη συναισθημάτων, μια ψυχή τόσο πλούσια, που σπέρνει μέσα του το πρώτο συναίσθημα που ένιωσε ποτέ? εκείνο της αγωνίας. Κάπως έτσι, μια ερωτική ιστορία, ένα παιχνίδι συναισθηματικών αποκαλύψεων και συγκαλύψεων, αποδοχής και αμφισβήτησης, εξελίσσεται σε παράξενο ανθρωποκυνηγητό, στη διάρκεια του οποίου η πραγματικότητα των δύο εραστών εκβάλλει στον χώρο του φανταστικού και εξαρθρώνεται σε ψυχοφθόρο, ανθρωποβόρο, παραλήρημα του πρωταγωνιστή. Είναι τρελός; ΄H απλώς ανίκανος να διαχειριστεί τη ζωή, τις ερωτικές συνομιλίες, τα εγκλήματά του; Παραληρεί ή χλευάζει τη φύση που τον ονόμασε άνθρωπο;
Μika Waltari
Ιωάννης Αγγελος
μετ. Μαρία Μαρτζούκου
εκδ. «Καλέντης» σελ. 506 – 20 ευρώ
Πρόκειται για τις ημερολογιακές σημειώσεις ενός μυστηριώδους ξένου κατά τη διάρκεια της πολιορκίας και της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Μέσα από τις σελίδες του μια φλογερή ιστορία αγάπης γεννιέται και ανθίζει, ενώ συντελείται η καταστροφή του κόσμου, μια καταστροφή την οποία τα γεγονότα της δικής μας εποχής κάνουν άκρως επίκαιρη. «Είδατε με τα ίδια σας τα μάτια πως δεν ήρθα ως κατακτητής αλλά ως ελευθερωτής, γιατί θα ελευθερώσω τον ελληνικό λαό της Κωνσταντινούπολης από τη χιλιόχρονη σκλαβιά των αυτοκρατόρων και των ευγενών. Εσείς φταίτε για τα βάσανα της πόλης σας, που δεν πετάξατε από πάνω σας τον ζυγό και δεν με καλέσατε να σας ελευθερώσω. Σε λίγο όμως τα βάσανα θα τελειώσουν…».
Κώστας Διαμαντίδης
Το ροδάφ’νον
εκδ. Ελληνικά Γράμματα σελ. 309 – 14,90 ευρώ
Ιστορικό και ηθογραφικό μυθιστόρημα και μαζί προσωπικές μαρτυρίες, το μυθιστόρημα του Κώστα Διαμαντίδη είναι γραμμένο στην ποντιακή διάλεκτο -και συγκεκριμένα στο ιδίωμα της Ματσούκας. Πλεγμένα με τον μύθο για τη γιαγιά του, την Παρθένα, ο συγγραφέας σκιαγραφεί μέσα από το βιβλίο του τα οράματά του, τα οράματα χιλιάδων ανθρώπων απανταχού της γης που έδωσαν και δίνουν στη ζωή για να πετύχουν. Γυρνώντας απ’ το ταξίδι του στον Πόντο, τα λόγια του Τούρκου αξιωματικού που δεν τον άφησε να φέρει στη γιαγιά του το δέντρο, «το ροδάφ’νον», τον γεμίζουν λύπη. «H ζωή δεν μεταφέρεται από τον έναν τόπο στον άλλο. Γι’ αυτό οι άνθρωποι έκαναν τα σύνορα. Για να μην παραβιάζονται οι ζωές. Ο,τι ανήκει, ανήκει εδώ…».
Μπρίγκιτ Βαντερμπέκε
Αρκετά καλά
μετ. Λένα Σακαλή πρόλογος Ελένη Τορόση
εκδ. Μελάνι
Οι δημοσιοποιημένες σκέψεις μιας νέας ανεξάρτητης γυναίκας που ξαφνικά βρίσκεται μ’ ένα παιδί. «Μέχρι τώρα όχι μόνο δεν είχα παιδιά, αλλά δεν ήξερα και ανθρώπους με παιδιά. Το μόνο που ήξερα ήταν πώς να μην κάνω παιδιά… Τα παιδιά στον κόσμο μου ήταν εκτός μόδας. Πώς στην ευχή βρέθηκα λοιπόν να κατουράω σ’ ένα πλαστικό κυπελλάκι στο ιατρείο ενός γυναικολόγου; Και γιατί μόλις βγήκαν τα αποτελέσματα ο γυναικολόγος αυτός δεν ήξερε αν πρέπει να με συγχαρεί ή να μου συστήσει μια καλή κλινική για εκτρώσεις; Αυτές ήταν οι απορίες μου μέχρι που γεννήθηκε. Μετά ήρθαν άλλες».
Αλεξάνδρα Σβάρτσμπροντ
Κουτσούκ – H χορεύτρια του Νείλου
μετ. Βίλη Ντουχάνη, Ζέτα Πετρίδου
εκδ. Αλεξάνδρεια σελ. 408 – 15 ευρώ
Στις 6 Μαρτίου 1850 ο Γκιστάβ Φλομπέρ συναντά τη γυναίκα των ονείρων του. Εκείνος περιηγείται την Αίγυπτο, εκείνη χορεύει για τους ταξιδιώτες σε μια μικρή πόλη στις όχθες του Νείλου. Ασημος ακόμα ο Φλομπέρ, αναζητεί στην Ανατολή «την ιδανική μορφή της μελαχρινής γυναίκας με τη μελαμψή επιδερμίδα και τα νυχτερινά μάτια», που έτρεφε στις φαντασιώσεις του στη Νορμανδία. Εκείνο το μαγικό βράδυ, η Κουτσούκ εκτελεί έναν αλησμόνητο χορό, τον χορό της μέλισσας. Το πρωί ο Φλομπέρ θα ξυπνήσει στην αγκαλιά της, σημαδεμένος για πάντα από τη γεύση του κορμιού της. Μια ανάμνηση που δεν θα τον αφήσει ποτέ και θα διαποτίσει όλο το έργο του.
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
Sigmund Freud – StefaZweig Αλληλογραφία
μετ. E. Καρτάκης – I. Νομικού
εκδ. Printa σελ. 190 – 14 ευρώ
Ο τόμος περιλαμβάνει τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα γράμματα που ανταλλάσσουν οι δύο άνδρες από το 1909 ώς το 1937, έτος αυτοκτονίας του Φρόιντ. Στην αλληλογραφία τους διαφαίνεται η βαθιά πνευματική τους συγγένεια. Θα έλεγε κανείς ότι ο Τσβάιχ είναι ο γιος που θα επιθυμούσε να έχει ο Φρόιντ. Αμοιβαίος σεβασμός και αλληλοεκτίμηση χαρακτηρίζουν τις πολύτιμες ανταλλαγές σκέψεων και ιδεών αυτών των ανθρώπων που υπήρξαν -ο καθένας στον τομέα του- από τους βαθύτερους και οξυδερκέστερους ανατόμους της ανθρώπινης ψυχής.
Γιάννης Καψής
50 χρόνια στο κουρμπέτι
εκδόσεις Λιβάνης σελ. 660
«Ψέματα και αλήθειες. Πρωταγωνιστές και κομπάρσοι» είναι ο υπότιτλος αυτής της εξομολόγησης του Γιάννη Καψή. Μιας εξομολόγησης που ξεκινάει από μια στιχομυθία του εγγονού του πολιτικού συγγραφέα. «Ηταν το έναυσμα. Επρεπε να δουν. Να μάθουν. Ετσι ξεκίνησε ένα οδοιπορικό πενήντα χρόνων στο κουρμπέτι – στη σκληρή άπονη ζωή. Κι οι αναμνήσεις όρμησαν άγριες, απαιτητικές, ζητώντας να ξεφύγουν από την «απεραντοσύνη της ανυπαρξίας». Με το πέρασμα όμως του χρόνου τα φτιασιδώματά τους έχουν ξεφτίσει. Αλήθειες που μας δυνάστευαν πρόβαλαν σαν μεγάλα αποκρουστικά ψέματα. Μεγάλα ψέματα αποδείχθηκαν σκληρές αλήθειες. Πρωταγωνιστές της ζωής σμίκρυναν στη θέση των κομπάρσων, κομπάρσοι πήραν τη θέση τους».
Βαγγέλης Παπαδάκης
(Καπετάν Τάσος Λευτεριάς)
Αναμνήσεις από την Αντίσταση, τον Εμφύλιο και την προσφυγιά
εκδ. Βιβλιόραμα σελ. 261
Το δύσκολο οδοιπορικό μιας πυκνής και επικίνδυνης ζωής που αφορά πολλούς σύγχρονους του Βαγγέλη Παπαδάκη, σε μια γλώσσα προφορική, σαν παραμύθι. Ενα σκληρό παραμύθι που ξεκίνησε για πολλούς από το 1941 και τελείωσε πολλά χρόνια μετά. «Αυτή η απογοητευτική κυριολεκτικά κατάσταση κράτησε μέχρι το βράδυ της 14ης Ιουνίου του 1949 που το πράγμα είχε φτάσει στο απροχώρητο και από κάποιο σημείο του Κόζιακα πέσαμε στον Κάμπο των Τρικάλων. Με σύντομη πορεία κατορθώσαμε τα ξημερώματα να γαντζωθούμε στα ριζά, στα Χάσια. Ετσι τέλειωσε το μαρτύριο του Κόζιακα με τόσες θυσίες όμως σε ανθρώπινο υλικό και ψυχική αγωνία για όσους επιζήσαμε αυτή τη μαρτυρική περίοδο των δυόμισι περίπου μηνών. O αριθμός των όσων κατόρθωσαν να περάσουν στα Χάσια ήταν 43 άτομα, εξαντλημένα από την κόπωση και την πείνα. Ολοι οι άλλοι έμειναν. Ποιοι από αυτούς σκοτώθηκαν, ποιοι πιάστηκαν και ποιοι αποκόπηκαν ζητώντας τη λύση του δράματος με μια προσωπική πρωτοβουλία νομίζω πως κανείς δεν είναι σε θέση να δώσει στοιχεία, έστω και υποθετικά».
ΜΕΛΕΤΕΣ
Π. Ασημακοπούλου-Ατζάκα
Ψηφιδωτά δάπεδα – Προσέγγιση στην τέχνη του αρχαίου ψηφιδωτού
εκδ. University Studio Ρress
Τα έργα που παρουσιάζονται στο βιβλίο δεν είναι μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής ή μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου -παρόλο που στην όψιμη αρχαιότητα δίνεται μεγάλη έμφαση. Αντίθετα παρουσιάζονται με συνοπτικό και συνθετικό τρόπο γενικά ζητήματα που αφορούν τις στρώσεις των δαπέδων με ψηφιδωτό. Ειδικότερα, ορίζονται οι σταθμοί εξέλιξης του διακοσμητικού αυτού είδους σε όλη την ιστορική του διαδρομή.