«Κατάσκοποι» παιδικών χρόνων

«Κατάσκοποι» παιδικών χρόνων

2' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

O Μάικλ Φρέιν ξάφνιασε όσους παρακολουθούν χρόνια τώρα το έργο του στη λογοτεχνία και το θέατρο, εκδίδοντας το σχεδόν αυτοβιογραφικό βιβλίο «Οι Κατάσκοποι» (μτφ. Σπ. Τσούγκος, εκδ. Νεφέλη). Μία γλυκόπικρη, χιουμοριστική και νοσταλγική επιστροφή στην παιδική ηλικία, «Οι Κατάσκοποι» μας πηγαίνουν στην Αγγλία του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Αυτό το ίδιο το παιδί, όμως, το ξανακοιτάει ο ενήλικος πλέον αφηγητής που δραπετεύει στα μονοπάτια των άγουρων χρόνων. Τον Μάικλ Φρέιν τον βρήκαμε στο Λονδίνο, στην άλλη γραμμή του τηλεφώνου.

Η γέννηση των Κατασκόπων

– Κύριε Φρέιν, με το βιβλίο σας «Οι Κατάσκοποι» επιχειρήσατε μία στροφή;

– H αλήθεια είναι ότι συνήθως επινοώ την πλοκή. Αλλά στην περίπτωση των «Κατασκόπων» ανέτρεξα στην παιδική μου ηλικία με μια διάθεση ελευθερίας. Εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια με βασάνιζε η ιδέα να βάλω στο χαρτί τις μνήμες που με κατέκλυζαν αλλά δεν είχα βρει τον τρόπο… Ωσπου μία μέρα θυμήθηκα τον πιο στενό φίλο της παιδικής μου ηλικίας, που, όπως ο Κιθ στους «Κατασκόπους», με εξουσίαζε. Παίζαμε καουμπόηδες στον δρόμο και δεν χρειάζεται να σας πω ποιος ήταν ο αρχηγός… Διέθετε φαντασία, εγώ καθόλου. Θυμάμαι πόσο τυχερός φάνταζε στα μάτια μου, όπως στα μάτια του Στίβεν φάνταζε ο Κιθ, πόσο υπέροχο ήταν το σπίτι του, οι γονείς του. Και μία μέρα μου ανακοινώνει ότι η γλυκύτατη μητέρα του ήταν… κατάσκοπος των Γερμανών! Βαλθήκαμε τότε να την παρακολουθήσουμε επί τρεις ημέρες. Γρήγορα όμως βαρεθήκαμε και επιστρέψαμε σε άλλα παιχνίδια…

– Ετσι γεννήθηκαν οι «Κατάσκοποι»;

– Κάπως έτσι. Σκέφτηκα τι θα γινόταν αν είχαμε παρακολουθήσει τη μητέρα του Κιθ για μεγαλύτερο διάστημα, όχι μόνο για τρεις ημέρες, τι θα είχε συμβεί αν είχαμε διεισδύσει πιο βαθιά μέσα στη φαινομενικά ήσυχη ζωή της… Στο σημείο αυτό του βιβλίου, η αυτοβιογραφία διυλίζεται μέσα τον μύθο.

– Είχατε υπόψη σας άλλες αυτοβιογραφικές αναφορές στην αγγλική λογοτεχνία;

– Οταν ήμουν φοιτητής, είχα διαβάσει τον «Μεσάζοντα» του Λ. Π. Χάρτλεϊ και με είχε συγκινήσει. Αν υπάρχουν κάποιες συγγένειες, αυτές τις εντόπισαν εκ των υστέρων ορισμένοι κριτικοί. Ισως τώρα θα πρέπει να το ξαναδιαβάσω. Τώρα, θα πρόσθετα και τον «Δαβίδ Κόπερφιλντ» του Ντίκενς, που, όμως, αναφέρεται σε μία δυστυχισμένη παιδική ηλικία. Δεν ήταν αυτή η δική μου περίπτωση.

– Νιώθετε τώρα νοσταλγία για την παιδική σας ηλικία;

– Εχω ανάμικτα συναισθήματα. Υπάρχουν υπέροχες όψεις των παιδικών μου χρόνων, τώρα οριστικά θαμμένων στον χρόνο. Υπήρχε όμως και σκληρότητα ανάμεσα στα παιδιά που έπρεπε να ανταποκρίνονται σε δύο κόσμους, των ενηλίκων και των παιδιών, να ισορροπούν τις διαφορετικές επιταγές και να εναλλάσσουν ρόλους πολλές φορές στη διάρκεια της ημέρας. Δεν ήταν εύκολα…

Καθοριστικός ο πόλεμος

– Τι ήταν τόσο καθοριστικό τότε;

– O πόλεμος. Είναι δύσκολο να το κατανοήσει κανείς σήμερα. Μας επέβαλε μία συγκεκριμένη προτεραιότητα, την επιβίωση. Αυτό από μόνο του λειτουργούσε απλουστευτικά και απελευθερωτικά. Επηρέαζε τα παιδιά και όσα ήταν τυχερά να ζουν μακριά από τον τόπο των βομβαρδισμών ζούσαν μονάχα τον απόηχο σε έρημους από αυτοκίνητα δρόμους αφιερωμένους στο παιχνίδι. Εγώ μεγάλωσα στα περίχωρα του Λονδίνου, στα όρια προς την εξοχή και θυμάμαι τις βόμβες να πέφτουν. Ζούσα σε ένα κόσμο υπό κατάρρευση.

– Μετά τους «Κατασκόπους» επιστρέψατε σε άλλα θέματα;

– A, ναι. Τώρα γίνονται οι δοκιμές στο Εθνικό Θέατρο του νέου μου έργου με τίτλο «Δημοκρατία». Διαδραματίζεται στη Γερμανία της δεκαετίας του ’70. Ενδιαφέρομαι βαθιά για τη διάσπαση και την επανένωση της Γερμανίας, για τις ιδεολογικές διαφορές πάνω από τις μοιρασμένες οικογένειες… Επώδυνη κατάσταση.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή