Εμα Τόμσον, η Ρεντγκρέιβ των φτωχών

Εμα Τόμσον, η Ρεντγκρέιβ των φτωχών

6' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για την Εμα Τόμσον η βραδιά εκείνη ήταν ιδιαίτερης σημασίας. Κάπου 800 κριτικοί ήταν συγκεντρωμένοι σε μια κινηματογραφική αίθουσα στο Λίντο της Βενετίας, για να παρακολουθήσουν τη διασκευή σε ταινία του μυθιστορήματος του Λόρενς Θόρντον «Imagining Argentina», με θέμα τους 30.000 ανθρώπους που «εξαφανίστηκαν» στην Αργεντινή τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, όταν τη χώρα κυβερνούσε μια από τις πιο απάνθρωπες δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής. Με τη σοβαρή αυτή δουλειά επέστρεψε στον κινηματογράφο η πρωταγωνίστρια Εμα Τόμσον, ύστερα από απουσία δύο χρόνων.

Οι αντιδράσεις του κοινού ήταν μικτές, το ίδιο και της κριτικής. H Εμα Τόμσον, με μαύρα μαλλιά, υποδύεται μια Αργεντινή δημοσιογράφο που συλλαμβάνεται και βασανίζεται από την αστυνομία του δικτατορικού καθεστώτος, και ορισμένες από τις σκηνές του φιλμ είναι πραγματικά ανατριχιαστικές. Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Βρετανού θεατρικού συγγραφέα Κρίστοφερ Χάμτον, και έκανε τους κριτικούς να αναρωτηθούν αν διεθνείς σταρ έχουν το δικαίωμα να τολμούν να κάνουν ταινίες που αναφέρονται σε αποτροπιαστικές σελίδες της πρόσφατης ιστορίας άλλων λαών, αλλά σε γλώσσα διαφορετική από εκείνη των θυμάτων. Σε αυτό ο Χάμτον απάντησε ότι ένα ανοιχτό τραύμα ευαισθητοποιεί περισσότερο τον κόσμο και ότι η γλώσσα δεν έχει τόση σημασία.

Πολιτικοποιημένη

Η Εμα Τόμσον, μία από τις μεγαλύτερες ηθοποιούς του σύγχρονου βρετανικού κινηματογράφου και από τις καλύτερες σεναριογράφους, υπήρξε ανέκαθεν πολιτικοποιημένη. Ηταν υποψήφια για το Οσκαρ για τον ρόλο της δικηγόρου Γκάρεθ Πιρς στην ταινία «Εις το Ονομα του Πατρός», που αφηγείται την ιστορία του Τζέρι Κόνλον, ο οποίος φυλακίστηκε άδικα ως μέλος του IRA. H Τόμσον έπαιξε επίσης έναν γυναικείο ρόλο που ελάχιστες αμφιβολίες άφηνε ότι παρέπεμπε στη Χίλαρι Κλίντον, στην ταινία «Προεδρικά Χρώματα». Είναι δραστήριο μέλος πολλών οργανώσεων υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θυμάτων των βασανιστηρίων. Την έχουν αποκαλέσει «η Βανέσα Ρεντγκρέιβ των φτωχών» και οι ταμπλόιντ βρετανικές εφημερίδες την επέκριναν κάποτε γιατί είχε πάει άβαφη και ατημέλητη σε μια διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά του πολέμου στο Ιράκ.

Τη φετινή σεζόν είδαμε την Εμα Τόμσον να επιστρέφει στη βρετανική αισθηματική κομεντί με το έργο του Ρίτσαρντ Κέρτις «Αγάπη είναι…», όπου παίζει την αδελφή του πρωθυπουργού, τον οποίο ερμηνεύει ο Χιου Γκραντ. Σύντομα θα αρχίσει τα γυρίσματα του δεύτερου σεναρίου της (για το πρώτο, με τίτλο «Λογική και ευαισθησία, πήρε το Οσκαρ) με τίτλο Nanny Mcphee, μια διασκευή των ιστοριών της γκουβερνάντας «Nurse Matilda» που ήταν πολύ δημοφιλείς τη δεκαετία του ’60.

H Εμα Τόμσον αφιέρωσε χρόνια στη συγγραφή ενός σεναρίου σχετικά με τον Χιλιανό συνθέτη και τραγουδιστή Βίκτορ Χάρα, που τον δολοφόνησε η χούντα του Πινοτσέτ. Εμαθε Ισπανικά και γύρισε όλη τη Χιλή. Το βιογραφικό βιβλίο έχει γραφεί από τη Βρετανίδα σύζυγο του Χάρα και η Τόμσον έκανε την κινηματογραφική του προσαρμογή, αλλά η υποδοχή που έγινε στο «Imagining Argentina» ίσως επηρεάσει αρνητικά τα σχέδιά της αυτά. Ισως πουν πάλι ότι μία Βρετανίδα ασχολείται με τη βία σε μιαν άλλη χώρα, μιλώντας μια γλώσσα που τα ίδια τα θύματα δεν την μιλούν.

Η συγγραφέας Ζανέτ Ουίντερσον, φίλη της ηθοποιού, υποστηρίζει ότι η Τόμσον επιδρά ευνοϊκά στο έργο της, γιατί είναι καλή συνομιλήτρια και ξέρει να ασκεί κριτική στον εαυτό της. «Υπήρξε πάντα δραστήρια πολιτικά. Θέλει να αλλάξει τον κόσμο, να τον κάνει καλύτερο. Δεν πιστεύει ότι η τέχνη, η πολιτική, η ζωή και ο έρωτας πρέπει να κλείνονται σε διαφορετικά κουτιά. Δουλεύει με όλες της τις αισθήσεις και αυτό είναι συναρπαστικό. Αυτό είναι γυναικείο χαρακτηριστικό. Στους άνδρες αρέσουν τα κουτιά. Ξέρετε το σλόγκαν: το προσωπικό είναι το πολιτικό. H Εμα το ζει αυτό, όχι όμως μόνον με συναισθηματικό τρόπο».

«Ας επιχειρήσει ένας δημοσιογράφος να γράψει ένα σενάριο τόσο επιτυχημένο όσο το «Λογική κι ευαισθησία». Αν το κατάφερναν θα έπαιρναν ένα εκατομμύριο για το επόμενο σενάριό τους, δεν μπορούν όμως», λέει ο Τζιμ Σέρινταν, ο Ιρλανδός σκηνοθέτης της ταινίας «Εις το όνομα του πατρός». Θυμάται την εποχή που η Τόμσον έπαιζε δευτερεύοντες ρόλους. Είχε την ικανότητα να απομακρύνεται ψυχολογικά από την ταινία που γύριζε και μετά να ξαναγυρίζει σ’ αυτήν. Πιστεύει, όπως και πολοί άλλοι, ότι η Τόμσον είναι ένα ευαίσθητο, δυνατό πλάσμα, που δεν φοβάται να δίνει μάχες.

Εκλαψε δέκα φορές

Η Εμα Τόμσον θεωρείται ηθοποιός με εξαιρετικό βάθος, που μπορεί να κάνει τους άλλους να κλάψουν όταν το απαιτεί το σενάριο. O Ντάνκαν Κένουερθι, παραγωγός της ταινίας «Τέσσερις γάμοι και μία κηδεία» και «Νότιν Χιλ», δούλεψε για πρώτη φορά με την Τόμσον στο «H αγάπη είναι…» και έμεινε έκπληκτος όταν την είδε να κλαίει σε 10 συνεχόμενες επαναλήψεις μιας σκηνής, ενώ άλλες ηθοποιοί χρησιμοποιούσαν οφθαλμικές σταγόνες.

Κατά μία έννοια, η Τόμσον ανήκει στην ίδια κατηγορία με τον άλλον ηθοποιό εξαγωγής της Βρετανίας, τον Αντονι Χόπκινς. Διαλέγει με προσοχή τους ρόλους της και δέχεται να πάρει μέρος σε μεγάλες ταινίες, για να μπορεί μετά να κάνει και τις μικρές που προτιμάει. H ταινία «Τζούνιορ», ας πούμε, με τον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ, χρηματοδότησε μικρότερα σχέδιά της. Θεωρείται ένα κομμάτι του εθνικού πλούτου της Βρετανίας, παρά ταύτα όμως οι σκηνοθέτες, οι παραγωγοί και οι κριτικοί θεωρούν ότι είναι ένα παράδειγμα του ελάχιστα υγιούς τρόπου με τον οποίο φέρεται η Βρετανία στις δημιουργικές της γυναίκες. Στο Χόλιγουντ, όπως είπε ένας κριτικός, την λατρεύουν, ακριβώς γιατί έχει γυρίσει την πλάτη της στις αξίες του λίφτινγκ, του μποτόξ, των συνεχών αισθητικών επεμβάσεων και των τέλειων δοντιών. Στη Βρετανία, όμως, υπάρχει η τάση να την κρίνουν υπερβολικά αυστηρά.

Ισως κάποιοι θέλουν να ταπεινώσουν τους ισχυρούς της κινηματογραφικής βιομηχανίας της Βρετανίας. Κάτι που γίνεται περισσότερο αισθητό με την Τόμσον, όταν σκεφθεί κανείς πώς αντιμετωπίσθηκε από τον Τύπο ο σύντομος γάμος της με τον Κένεθ Μπράνα. Λίγο πριν από τον γάμο, την εκθείαζαν ως μελλοντική σταρ, ενώ αμέσως μετά κατηγορήθηκε ότι προσπαθούσε να εισχωρήσει στη δουλειά του. Δημιουργήθηκε έτσι ένα είδος σίριαλ για ταμπλόιντ, το σόου «Κεν και Εμ», το οποίο αφορούσε αποκλειστικά εκείνην ως γυναίκα, ενώ ο Κένεθ Μπράνα γλίτωσε από αυτά.

Και τραυματισμός

Η εικόνα που αποκομίζει κανείς γι’ αυτήν, αν ρωτήσει τους συνεργάτες της, είναι ότι πρόκειται για ένα πρόσωπο που παθιάζεται για την τέχνη και την πολιτική. Ενώ γύριζε στην Αργεντινή την απόδρασή της από ένα στρατόπεδο βασανιστηρίων, χτύπησε και κατέληξε με δέκα ράμματα στον βραχίονά της να συζητάει την απόδοση του χλωροφορμίου στην ισπανική γλώσσα. Ολοι οι συμμετέχοντες στην παραγωγή του «Imagining Argentina» συναντήθηκαν φιλικά μεταξύ τους γύρω από το κρεβάτι της Τόμσον, συζητώντας για τα τραύματά της «εν ώρα υπηρεσίας» σε ένα μικρό ξενοδοχείο της αργεντίνικης πάμπας. Οπως είπε η ίδια: «Ενιωθα κατά κάποιο τρόπο δικαιωμένη που τραυματίστηκα την ώρα που γύριζα την ταινία αυτή. Εφυγε η ενοχή μου που έπαιζα τον ρόλο μιας Αργεντινής γυναίκας. Εδωσα ένα κομμάτι από την καρδιά μου, τον ιδρώτα μου, τα δάκρυά μου στη χώρα αυτή».

Ο Ντέιβιντ Οκιν, επικεφαλής των ταινιών του Chanel 4 στη Βρετανία, συνάντησε την Εμα Τόμσον μόλις εκείνη είχε αποφοιτήσει από το Κέμπριτζ και της έδωσε ένα ρόλο στο μιούζικαλ του Ουέστ Εντ «Me and My Girl». Θεωρεί ότι η παρουσία της είναι καταλυτική μέσα στην κινηματογραφική βιομηχανία της Βρετανίας, γιατί της ανήκει ο ρόλος της «μαμμής» των νέων ταλέντων. Είναι γεγονός ότι πολλοί νέοι ηθοποιοί δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους όταν παίζουν μαζί της. «Μερικοί ηθοποιοί όταν παίζουν κλείνουν την πόρτα σε ό,τι υπάρχει γύρω τους. Ομως εκείνη είναι ένα φως. Είναι επαγγελματική και ταυτόχρονα προστατευτική στη συμπεριφορά της».

Ο Λίντσεϊ Ντόραν, ο Καλιφορνέζος παραγωγός που της παρήγγειλε να γράψει το σενάριο για την ταινία «Λογική και ευαισθησία» πιστεύει ότι η Τόμσον είναι ένας από τους καλύτερους σεναριογράφους στην αγγλική γλώσσα. «Μια βαθύτερη βούληση την παρακινεί σ’ αυτό που κάνει», λέει. «Το γράψιμο είναι σκληρή δουλειά. Ποιος θα το ‘κανε αν δεν ένιωθε υποχρεωμένος; Είναι μεταξύ των λίγων σεναριογράφων που έχουν δει το σενάριό τους να γίνεται μια καλή ταινία. Είναι κάτι που δεν γίνεται συχνά».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή