Φωτογραφικό δρώμενο για την πόλη της Ρόδου

Φωτογραφικό δρώμενο για την πόλη της Ρόδου

3' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ν. Κασέρης – P. Marlow – N. Οικονομόπουλος – Ferdinando Scianna

Ρόδος – Τέσσερις φωτογράφοι συζητούν

για μια πόλη

Κέιμενα: Γ. Γιατρομανωλάκης

Εκδ. Rodos Ιmage

Είναι η κατάληξη ενός φωτογραφικού δρώμενου το φιλόδοξο αυτό λεύκωμα για την πόλη της Ρόδου που κυκλοφόρησε το περασμένο φθινόπωρο. Εμπνευστής και υποκινητής, ακάματος συντονιστής και αυτουργός στην υλοποίησή του ο χαρισματικός Ροδίτης φωτογράφος Νίκος Κασέρης, με συνεργούς τρεις ακόμη διεθνούς εμβέλειας φωτογράφους του Magnum: τον Νίκο Οικονομόπουλο, τον Βρετανό Peter Marlow και τον Σικελό Ferdinando Scianna. Αντίστοιχα με τη μητρική γλώσσα των δημιουργών, όλα τα συνοδευτικά κείμενα λαλούν τριγλωσσία.

Αυτά σαν πρώτη ταυτότητα του λευκώματος. Δεδομένος τόπος και χρόνος. Ετος σωτήριο 1999, στο μεταίχμιο των χιλιετιών, πρόσκληση του Νίκου Κασέρη στους εκλεκτούς συναδέλφους να σμίξουν για λίγες μέρες στο κοσμολάλητο νησί, με τον ασκημένο φακό τους σταθερά εστιασμένο στην πόλη -μικρές μόνον οι αποκλίσεις στην άμεσα περιβάλλουσα φύση, τα τοπία της, κι αυτές περισσότερο ως υποτυπώδης οριοθέτηση.

Με αδέσμευτη ματιά

Το δρώμενο άρχισε. Από κει και πέρα απόλυτη ελευθερία, αυτοσχεδιασμός, αδέσμευτη ματιά. Ολοι μαζί «υμνολογούν» την πόλη περιδιαβαίνοντάς την, την ανακρίνουν και την αφουγκράζονται μακριά από τις χιλιοειδωμένες γοητείες της, τις καρτποσταλίστικες τουριστικές ευτέλειες, τις εύπεπτες εικόνες. Πολιορκούν οι τέσσερις φωτογράφοι και αλώνουν μικρές, το πιο πολύ, στιγμές της, φευγαλέες κι ανθρώπινες, ενδεχομένως αδιάφορες σε όσους συνήθισαν να σταθμίζουν μόνο τα ηχηρά και μνημειώδη. O καθένας θεάται και επιλέγει με την ευαισθησία της δικής του ματιάς και τις πολιτισμικές καταβολές και εμπειρίες, τους αισθητικούς προσανατολισμούς του, που προσδιορίζουν εν τέχνη στυλ, άποψη και στάση.

Από το άδειο πλάνο όπου απόλυτος πρωταγωνιστής ο τόπος, το τοπίο, μετατοπίζεται ο φακός προς την ανθρώπινη μορφή σε ιδιωτικούς ή δημόσιους χώρους? ο τόπος τώρα τραβηγμένος πίσω, σκηνικό, συχνά υπαινικτικό. H λεπτομέρεια, οσάκις αναδεικνύεται σε κυρίως θέμα, καταξιώνει την επιλογή της. H ποιητική της ματιάς πότε περιγραφική και πότε ελλειπτική, αλλού εξωστρεφώς λυρική κι αλλού ενδόστροφη με μια κρυφή ένταση και εσωτερική κίνηση ακόμη κι όταν το θέμα εξ επιλογής στατικό. Πουθενά στόμφος και μεγαλορρημοσύνη. Απλά, «τέσσερις φωτογράφοι συζητούν για μια πόλη», όπως τιτλοφορεί ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης το τετράπτυχο, ιδιότυπα λογοτεχνικό, κείμενό του που συνοδεύει το λεύκωμα. Μια πόλη οχυρή και πλέουσα, μια πόλη ανοχύρωτη και δοτική, που η αρχοντιά και η μακραίωνη ιστορία της αφεαυτές δεν προεξοφλούν, δεν δικαιώνουν τίποτα μπροστά στον απαιτητικό φακό.

Και στη φωτογραφική αυτή συζήτηση, που είναι στην ουσία ποιητική αναζήτηση γερά αρμολογημένη σε τέσσερις στροφές, η γλώσσα εναλλάξ ασπρόμαυρη και έγχρωμη. Κασέρης και Οικονομόπουλος παίζουν στο ασπρόμαυρο. Marlow και Scianna επέλεξαν χρώμα. Και μπορεί να μοιάζουν ασύμβατες ή και ρηξικέλευθες τέτοιες εναλλαγές, αλλά εδώ σίγουρα δεν είναι. Πώς είναι να κατεβάζεις τη ματιά σου από ασπρόμαυρη νεορρεαλιστική ταινία του καλού ιταλικού σινεμά που σε γλύκανε με μια διάφανη θλίψη, να την κατεβάζεις στον γύρω κόσμο σου ευεργετικά έγχρωμο και στην καλή του ώρα, ε, κάπως έτσι.

Κάθε άλλο παρά βίαιο το πέρασμα. Γιατί η ποιότητα των φωτογραφιών και στις δύο χρωματικές εκδοχές είναι από ενδιαφέρουσα έως πολύ υψηλή. Οι σύντομες κειμενικές καταθέσεις των ίδιων των φωτογράφων, που προοιμιάζονται το σώμα των εικονιστικών τους καταθέσεων, παίρνουν τον χαρακτήρα σχολιασμού του εγχειρήματος. Σημειώνει ο Scianna: «Πολλές φορές οι φωτογραφίες δεν αντιστοιχούν στις συγκινητικές στιγμές που βιώσαμε πιο έντονα. H συγκίνηση δεν μετατρέπεται πάντα σε ωραίες εικόνες. Αλλά η συγκίνηση, τα βιωμένα αισθήματα, εάν είναι αυθεντικά, γεμίζουν τις εικόνες που ένας φωτογράφος βρίσκει σε έναν τόπο». Και πράγματι, στο εν λόγω λεύκωμα η γνησιότητα της ματιάς δεν αφήνει περιθώρια για κιβδηλείες. Σίγουρα το στοίχημα που έβαλε ο Νίκος Κασέρης με τον εαυτό του κερδήθηκε. Κερδισμένη όμως πρώτιστα η Ρόδος καθώς αξιώθηκε μιας τέτοιας φωτογραφικής μαρτυρίας, που ως ιδέα κατοικούσε τον Κασέρη από το 1991 και δοκιμάστηκε στην πράξη πρώτη φορά το 1996 με το φωτογραφικό δρώμενο στη Θράκη, όταν με τον Ροδίτη φωτογράφο συνέπραξαν ο Νίκος Οικονομόπουλος πάλι και ο Τάσσος Βρεττός. H σεμνώς πλάγια εξαγγελία ενός φωτογραφικού λευκώματος για τη Ρόδο μέσα από τον φακό περιηγητών και παλαιότερων φωτογράφων είναι ένα ακόμη μεγάλο στοίχημα του Νίκου Κασέρη, που σίγουρα κι αυτό θα κερδηθεί.

(1) Ο κ. Χρ. Μπουλώτης είναι αρχαιολόγος και συγγραφέας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή