David Shankland, «Ισλάμ και κοινωνία στην Τουρκία», μτφ. Κατερίνα Κιτίδη, επιμ. Φωτεινή Τσιμπιρίδου, εκδ. Κριτική
Χωρίς να είναι απαισιόδοξος για το μέλλον της Τουρκίας, ο Βρετανός κοινωνικός ανθρωπολόγος Ντέιβιντ Σάνκλαντ αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά στη διεξοδική ανάλυση που επιχειρεί στο βιβλίο του «Ισλάμ και κοινωνία στην Τουρκία», γραμμένο το 1999 και πρόσφατα μεταφρασμένο στα ελληνικά. O Σάνκλαντ ζει σήμερα στην Αγγλία αλλά στην περίοδο 1992 – 95 ήταν αναπλ. διευθυντής του Βρετανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αγκυρας. Ηξερε την Τουρκία από παλαιότερα, όταν δούλευε τη διατριβή του και η γυναίκα του είναι επίσης τουρκικής καταγωγής. Είναι ο κατάλληλος «ξένος» για να απλώσει την αποστασιοποιημένη επιστημονική ματιά του, με την ακρίβεια και σχολαστικότητα ερευνητή θετικών επιστημών, σε αυτό το πλέγμα σχέσεων, αντιφάσεων, τριβών και ψευδαισθήσεων που συγκροτεί τη σύγχρονη τουρκική κοινωνία.
Ο Σάνκλαντ πείθει απόλυτα για τη σοβαρότητα της έρευνας που έχει κάνει καθώς αναζητούσε τα αίτια αλλά και τη δύναμη της αναβίωσης του θρησκευτικού συναισθήματος στην Τουρκία, σταδιακά από το 1960 και μετά, αλλά κυρίως μετά το 1980, όταν οι ρωγμές στο κεμαλικό οικοδόμημα γίνονται χάσματα. Δεν υπάρχει ίχνος κινδυνολογίας για την πιθανότητα εγκαθίδρυσης μιας ήπιας ισλαμικής δημοκρατίας στην Τουρκία. Αλλωστε, ο Σάνκλαντ γνωρίζει τόσο καλά την τουρκική κοινωνία ώστε αποκλείει ενδεχόμενο απώλειας του κοσμικού χαρακτήρα. Υπογείως, όμως, κομμάτια ολόκληρα της τουρκικής κοινωνίας, της τόσο σύνθετης και της διόλου ενιαίας, υποκύπτουν στα κελεύσματα της καθησυχαστικής ισλαμικής αναγέννησης, δημιουργώντας ευάλωτους θύλακες οικονομικής και κοινωνικής υστέρησης. Εμμέσως, η αναβίωση του Ισλάμ, με όποια μορφή έχει πάρει, συνδέεται με τα πολιτισμικά χάσματα ανάμεσα στη φιλοδυτική αστική κοινωνία και τα κύματα των αστικοποιημένων χωρικών που πλήττονται ποικιλοτρόπως. Αλλά η Τουρκία δεν είναι η χώρα των επαναστάσεων, λέει ο Σάνκλαντ. Ανθεκτική στις ριζοσπαστικές μεταβολές, η τουρκική κοινωνία, όπως αποδείχθηκε άλλωστε, «αλλά ευπαθής στη σταδιακή μεταρρύθμιση, την οποία επιφέρει ένα άτομο ή ένα κίνημα που αυξάνει σταδιακά την επιρροή του», ανοίγει προς τα μέσα και ρευστοποιεί τα άλλοτε συμπαγή τείχη της. Οι αντιφάσεις της ετερογενούς τουρκικής κοινωνίας, με τους κινητικούς νεωτεριστές, τους συσπειρωμένους παραδοσιακούς, τους άθεους ευρωπαϊστές, τους φοβισμένους δεισιδαίμονες, τους εκκοσμικευμένους Αλεβίτες, τους κάθε είδους οικονομικά ταλαιπωρημένους και ψυχικά ευσυγκίνητους, δημιουργεί ένα μοναδικό κεφάλαιο στην ιστορία της Εγγύς Ανατολής. Μέσα από το πλέγμα αυτό, προσεγγίζει την Τουρκία, ο Βρετανός Σάνκλαντ. H μόνη αναφορά στην Ελλάδα είναι η περίπτωση Οτσαλάν.