ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Εναν δύσκολο, αινιγματικό, μυστηριώδη και ανεξερεύνητο καλλιτέχνη της Ρωσικής Πρωτοπορίας προσεγγίζει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στην πρώτη διεθνή αναδρομική έκθεση του Σολομόν Νικρίτιν με τίτλο «Φωτεινές Σφαίρες-σκοτεινοί Σταθμοί» που εγκαινιάζεται αύριο στη Μονή Λαζαριστών.
Αέναη κίνηση
Οι πρωτότυπες εικαστικές θεωρίες του Ρώσου δημιουργού περί σύνθεσης των τεχνών (ζωγραφικής, θεάτρου, κινηματογράφου) αλλά και το ζωγραφικό του έργο που μοιράζονται το ΚΜΣΤ (234 έργα) και η πινακοθήκη Τρετιάκοφ της Μόσχας, προσελκύουν πλέον το ενδιαφέρον των ιστορικών της τέχνης.
Ετσι η πρώτη έκθεση του γνωστού-άγνωστου Νικρίτιν «θα αποτελέσει σημείο αναφοράς της έρευνας ενός δημιουργού, ο οποίος αναζητώντας την αέναη κίνηση πίστευε πως το έργο τέχνης δεν τελειώνει ποτέ ούτε από τον καλλιτέχνη ούτε από το θεατή», εξηγεί ο διευθυντής του ΚΜΣΤ κ. Μίλτος Παπανικολάου.
Ο Νικρίτιν ήταν ένας πολυπράγμων καλλιτέχνης. Σπούδασε στα εργαστήρια των Λεονίντ Παστερνάκ, Αλεξάντερ Γιάκοβλεφ και Αλεξάνδρας Εξτερ, μελέτησε το έργο του Πικάσο και του Ματίς, υπήρξε μαθητής του Καντίνσκι και πνευματικό παιδί του Μαξίμ Γκόρκι κι ανέπτυξε πρωτότυπες θεωρίες για το «προβολικό θέατρο» το οποίο είχε ιδρύσει στη Μόσχα κι ήταν διευθυντής και σκηνοθέτης (1922-1925).
Μια εκτενή μελέτη για τις θεωρίες του «προβολισμού» και του «ηλεκτρο-οργανισμού» από ανέκδοτο υλικό περιλαμβάνει ο ογκώδης τρίγλωσσος κατάλογος (ελληνικά, ρωσικά, αγγλικά) – καρπός διεθνούς επιτροπής ερευνητών από Ρωσία, Ελλάδα, Ιταλία και ΗΠΑ κάτι το οποίο, όπως ανέφερε χθες ο πρόεδρος της κ. Τζον Μπολτ, «είναι ταιριαστό γιατί ο Νικρίτιν ήταν Εβραίος, γεννημένος στην Ουκρανία (1898-1965) αλλά είχε επιρροές από τη Δύση». Κατά την άποψή του ο Νικρίτιν είναι ιδιαίτερα περίπλοκος και αινιγματικός ενώ θεωρεί ότι «πολλά από τα μυστικά της δουλειάς του δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστά». H έκθεση αποτελεί συμπαραγωγή του ΚΜΣΤ και της Τρετιάκοφ Μόσχας από την οποία για πρώτη φορά εξήλθε ένας τόσο μεγάλος αριθμός έργων τέχνης. «Ηταν ένα πείραμα με πολλές δυσκολίες για την ασφαλή μεταφορά 205 έργων, ωστόσο αποτελεί την απαρχή μιας συνεργασίας για μεγάλες εκθέσεις καλλιτεχνών του ευρωπαϊκού μοντερισμού (Ποπόβα κ.ά.)», ανέφερε ο κ. Παπανικολάου.
Ανταλλαγή
Οι συνεργασίες όμως επεκτείνονται σε Ευρώπη και Αμερική ενώ πλούσιο πρόγραμμα περιλαμβάνει η διετία 2004-2005. Την ερχόμενη Κυριακή στην Φρανκφούρτη εγκαινιάζεται η έκθεση «Οταν ο Σαγκάλ έμαθε να πετάει. Από την εικόνα στην πρωτοπορία» -μια συμπαραγωγή με το Μουσείο Ikone- που θα μεταφερθεί τον Ιούνιο στη Θεσσαλονίκη. Το Φθινόπωρο το Gropius Bau του Βερολίνου θα φιλοξενήσει έκθεση με 250 έργα από τη συλλογή Κωστάκη που φυλάσσει το ΚΜΣΤ ενώ με έργα του θα συμμετάσχει σε τρεις μεγάλες εκθέσεις: «Απαρχές της Αφαίρεσης» του Μουσείου Orsay στο Παρίσι, «Οπτική Μουσική από το 1900» του Μουσείου SmithsoniaHirshhorMuseum and Sculpture Gardeτης Ουάσιγκτον, «Τέχνη και Ουτοπία» του Μουσείου MACBA Βαρκελώνης.
Τον ερχόμενο Νοέμβριο εξάλλου η μεγάλη έκθεση «COSMOPOLIS 1: MICROCOSMOS X MACROCOSMOS» με 100 καλλιτέχνες από δέκα χώρες της N.A. Ευρώπης εγκαινιάζει την προαναγγελθείσα συνεργασία του ΚΜΣΤ με το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.