Ενα γνώριμο στην ελληνική κοινωνία «ζευγάρι» γυναίκας και άνδρα -η μεν υποτελής και «θύμα» αλλά και ανθεκτική, ο άλλος δεσποτικός και εκμεταλλευτής, αλλά ευάλωτος, τουλάχιστον τώρα, άρρωστος και γέρος-, ενσαρκώνουν η Μπέτυ Βαλάση και ο Γιώργος Μοσχίδης σε ένα σύγχρονο ελληνικό έργο, το «Από… μηχανής άνεμος» του Μιχάλη Δήμου, το οποίο ανεβαίνει την ερχόμενη βδομάδα στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου.
«Το έργο του Δήμου θα μπορούσες να το εντάξεις στη σχολή Καμπανέλλη-Κεχαΐδη, αυτή συνεχίζει», λέει ο σκηνοθέτης, «και επικεντρώνεται στον θεσμό της οικογένειας και στις σχέσεις των μελών της, αντανακλώντας γενικότερες καταστάσεις της κοινωνίας μας».
Βασικά πρόσωπα του «Από… μηχανής άνεμος» είναι ένας ηλικιωμένος άντρας (Γ. Μοσχίδης), άρρωστος, κατάκοιτος σχεδόν, τυραννικός άνθρωπος, «ένας Κρόνος που τρώει τα παιδιά του», και μια μεσήλικη πια γυναίκα (Μπέτυ Βαλάση) που τον φροντίζει και που υπήρξε και ερωμένη του, αλλά και ερωμένη του γιου του που βρίσκεται τώρα στη φυλακή για ναρκωτικά – ύστερα από «ενέργειες» του ίδιου του πατέρα του… Εμφανίζονται επίσης ο άλλος γιος του (Περικλής Καρακωνσταντόγλου), που κάνει δουλειές του ποδαριού, και η αρραβωνιαστικιά του (Νικολέτα Βλαβιανού), καθώς και ένας νεαρός που κάνει διάφορα θελήματα στους ανθρώπους του σπιτιού, αλλά στο τέλος παίζει κι έναν απροσδόκητο ρόλο (Χρήστος Βασιλόπουλος), καθώς αποδεικνύεται ότι είναι παιδί της γυναίκας και θα την πάρει να ζήσει μαζί του, να τη γλιτώσει από την εκμετάλλευση του γέρου.
Η γυναίκα πρωταγωνιστεί
Ή μήπως πρόκειται για πλεκτάνη, για εφεύρημα του γέρου και του γιου του προκειμένου να την ξεφορτωθούν, τώρα που δεν την έχουν πια ανάγκη;
«Εχει μεγάλο ενδιαφέρον η μορφή αυτής της γυναίκας, την οποία ο συγγραφέας έχει δώσει πάρα πολύ καλά. Μια γυναίκα από την επαρχία, από αγροτική οικογένεια, που προσπαθώντας να μπει και να σταθεί μέσα σε μια αστική οικογένεια τα δίνει όλα, το σώμα και την καρδιά της… Αφοσιώνεται στον γέρο θυσιάζοντας πολλά πράγματα από τη ζωή της, αλλά πέφτει σε τοίχο… Είναι όμως μια δυνατή λαϊκή γυναίκα, από αυτές που δεν θα επιτρέψουν εύκολα να τις παραμερίσεις, από αυτές που αν μας διοικήσουν χαθήκαμε!», γελάει ο σκηνοθέτης. «Και αυτό, το αυταρχικό πράγμα της μητριαρχίας, υπάρχει κι αυτό στο έργο – γιατί δεν είναι λίγες οι φιλοδοξίες του», προσθέτει.
Επίκεντρο του ενδιαφέροντος του έργου αυτός ο χαρακτήρας, αυτή η γυναικεία μορφή, αλλά υπάρχουν και άλλες παράμετροι: Το Κεφάλαιο, δηλαδή, εδώ, ο πατέρας-αφέντης, που καταδυναστεύει τους πάντες γύρω του με το χρήμα. Αλλά και οι άλλοι γύρω, ο περίγυρος, που κοιτάνε πώς θα τον εκμεταλλευτούν και «θα του τα φάνε»…
Και η παράσταση; Πώς αντιμετώπισε η σκηνοθεσία αυτό το έργο; «Κύριο χαρακτηριστικό του έργου είναι ότι περνάει συνέχεια από έναν ρεαλιστικό χώρο σε έναν υπερβατικό», λέει ο κ. Τσιάνος. «Αυτό επιτείνεται από το συνεχές σχεδόν παραλήρημα στο οποίο βρίσκεται ο γέρος, ο οποίος «βλέπει» διάφορα πράγματα, ακόμη και τον θάνατό του… Κάναμε μια δραματουργική επεξεργασία του κειμένου και νομίζω επίσης ότι βρήκαμε τους πρέποντες ρυθμούς του. H παράστασή μας σίγουρα δεν έχει καθόλου ρεαλιστική όψη, θα γίνει λίγο φευγάτη, όσο το καταφέρουμε. Σ’ αυτό βοηθούν πολύ το σκηνικό του Νίκου Σαριδάκη και οι φωτισμοί του Ανδρέα Μπέλλη». H πρεμιέρα θα δοθεί στις 7 Φεβρουαρίου.