O Μπερντ και η Χίλα Μπέχερ εδώ και τέσσερις δεκαετίες δημιουργούν τα πορτρέτα των πιο κολασμένων τοπίων της νεότερης εποχής: τα παλιά βιομηχανικά εργοστάσια. Στριφογυριστοί πύργοι, χαίνοντες φούρνοι, ντεπόζιτα νερού και πετρελαίου, σκοτεινές αποθήκες κάρβουνου, χωνευτήρια τσιμέντου? όλα τους τοποθετημένα πλάι σε ασπρόμαυρες συνθέσεις δίχως ίχνος ανθρώπων ή λειτουργικής χρησιμότητας, μετατρέπονται σε «ανώνυμα γλυπτά», ένας όρος που αποδόθηκε στη δουλειά των Μπέχερ στην έκθεση της Αίθουσας Τέχνης του Ντίσελντορφ το 1969.
Σοβαρός μεταμοντερνισμός
Εκείνη η έκθεση, καθώς γράφει ο Ντέιβιντ Γκαλογουέι στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν», υπήρξε το γεγονός που άλλαξε την υποδοχή της εργασίας τους, η οποία, αρχικά, είχε αντιμετωπισθεί (και υποβαθμιστεί) απλώς ως μια ντοκιμαντερίστικη καταγραφή του εν εκλείψει βιομηχανικού τοπίου. Τότε, όμως, φάνηκε ότι η ομάδα αυτή του Ντίσελντορφ έκανε κάτι παραπάνω, συνοψίζοντας κατά κάποιο τρόπο το μεταμοντερνιστικό πνεύμα, στη σοβαρή εκδοχή του. Το 1969, οι Μπέχερ αντιπροσώπευσαν τη Γερμανία στην Μπιενάλε της Βενετίας, όπου τιμήθηκαν με τον «Χρυσό Λέοντα», όχι της φωτογραφίας, αλλά της γλυπτικής. Αν και η διάκριση αυτή διόλου δεν βοήθησε αυτούς που ήθελαν να κατατάξουν τη δουλειά τους σε κάποιο χώρο και αναλόγως να την αποτιμήσουν.
Η τωρινή έκθεση με τίτλο «Τυπολογίες βιομηχανικών κτιρίων», στην Κουνστζάμλουνγκ Νορντράιν της Βεστφαλίας, πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη καμπή της εξέλιξης του ζεύγους και την κατέστησε δυνατή η παροχή χώρου από την πόλη και των παλιών της αρχείων, τα οποία βοήθησαν τους καλλιτέχνες να παραθέσουν τη δουλειά τους, σύμφωνα με 750 βασικά μοτίβα που τη διατρέχουν. H έκθεση στη διάρκεια του 2004 θα μεταφερθεί διαδοχικά στην Αίθουσα Τέχνης του Μονάχου, στο Κέντρο Πομπιντού του Παρισιού και στον Σταθμό του Αμβούργου στο Βερολίνο.
Τα μοτίβα αυτά ξεχωριστά ουδέποτε έχουν εκθέσει ώς τώρα οι δύο καλλιτέχνες προτιμώντας ομάδες (9, 12, 15 ή 16 τον αριθμό) ομόθεμων φωτογραφιών όπου το θέμα γεμίζει το κάδρο με τη μορφή μνημείου στο φόντο ενός λευκού, ανέφελου ουρανού. Οταν, όμως, οι ομάδες αυτές παρατεθούν η μία πλάι στην άλλη, τότε αναδύονται ορισμένες τυπολογίες με παραλλαγές. Μια ψηλή δεξαμενή νερού, π.χ., γίνεται μεσαιωνικό κάστρο ή κινεζική παγόδα ή πύργος εκτόξευσης.
Παρά τις όποιες παραλλαγές από τη μια κατασκευή στην άλλη, οι τύποι τους αποκτούν εθνικά ή και τοπικά χαρακτηριστικά, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ομοιότητά τους στη διαφορά και τις διαφορές τους μέσα στην ομοιότητα. Ετσι προβάλλει και μια άγνωστη πρωτύτερα ομορφιά τους, δίχως τούτο να σημαίνει ότι εξαγνίζεται ο ρόλος τους στην ασχήμια του περιβάλλοντος. Αλλωστε, είναι όλα τους δημιουργήματα που έγιναν δίχως την παραμικρή καλαισθησία και σκοπός των καλλιτεχνών είναι να καταδείξουν, με τη βοήθεια της φωτογραφίας, την ποικιλία των μορφών που μπορεί να έχει η ίδια λειτουργικότητα.
Μια νέα ευαισθησία
Το έργο τους, που ξεκίνησε το 1957 με τις μελέτες του Μπερντ Μπέχερ στα ορυχεία του Ζίγκεν, είναι κατ’ ουσίαν μια εργασία εν προόδω. Και ασχέτως του αν ταξινομείται στη φωτογραφία, τη γλυπτική ή τη βιομηχανική αρχαιολογία, φέρνει μια νέα ευαισθησία στην αντιμετώπιση των γιγαντιαίων μνημείων της βιομηχανικής εποχής.