Προσωπα

4' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Να υποθέσω ότι τα βλέμματα όλων θα είναι σήμερα στραμμένα στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και στην ανάδειξη του Παπανδρέου τζούνιορ στην αρχηγία του κόμματος. Είναι γνωστό ότι η «αθρόα» προσέλευση των οπαδών και φίλων του Κινήματος θα καταγραφεί από τα δαιμόνια μηχανάκια των εταιρειών δημοσκοπήσεων και αργά το βράδυ στα τηλεοπτικά παραθύρια θα συντελεστεί ένα ακόμη τηλεοπτικό «έγκλημα», αυτό της εν ψυχρώ παραπλάνησης του τηλεθεατή.

Το προνόμιο όσων ζουν σε μια ευνομούμενη πολιτεία συνίσταται στην πολυτέλεια της καθαρής σκέψης. Στο να μπορεί ο πολίτης να προβαίνει ανεπηρέαστος στις όποιες πολιτικές επιλογές του, έχοντας γνώμονα, όχι μόνον το προσωπικό του συμφέρον, αλλά και το συλλογικό. Οι μέρες που διανύουμε είναι πονηρές ή έστω, ολίγον έγκυοι, για να παραφράσουμε αυτό που ‘χε πει ο Χαρίλαος Φλωράκης για την κάλπη και μας περιποιεί τιμή να έχουμε τα μάτια και τα αυτιά μας ανοιχτά… για να πλησιάσουμε τα ανθρώπινα πρότυπα του Ηράκλειτου, που βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση κι έχουν την ικανότητα να βλέπουν, να ακούν και να μιλούν.

Πριν από μερικές μέρες, οι «Φαινάνσιαλ Τάιμς» δημοσίευσαν άρθρο για την τάση του σύγχρονου αναγνώστη να βρίσκει καταφύγιο στην ηθική ασφάλεια της φαντασίας, για να αντισταθεί στην ανασφάλεια των παρόντων. Το άρθρο καταπιάνεται με την επιτυχία που έχουν τα βιβλία του Χάρι Πότερ και τον κινηματογραφικό παροξυσμό που προκάλεσε η τριλογία του Αρχοντα των Δακτυλιδιών. Πρόσφατα, στην κορυφή των μπεστ σέλερ στην Αμερική βρέθηκε μυθιστόρημα φαντασίας που περιγράφει τη ζωή ενός νεαρού από την Κοιλάδα του Παραδείσου -κάπου στη Μοντάνα- που δεν πηγαίνει σχολείο, αλλά μαθαίνει γράμματα στο σπίτι. Το ίδιο συνέβη και στη Γαλλία? μια 14χρονη Γαλλίδα φαίνεται ότι σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της μ’ ένα βιβλίο βγαλμένο κατ’ ευθείαν από τον κόσμο της δικής της εφηβικής φαντασίας.

Στο άρθρο αναφέρεται ότι οι νουβέλες φαντασίας πουλάνε τρελά. Είναι ενδιαφέρουσες, συναρπαστικές, σαγηνευτικές, ερεθιστικές και εθιστικές. Και φυσικά, δεν απευθύνονται μόνο σε παιδιά και νέους ανθρώπους. Αντιθέτως, με βάση τα στατιστικά στοιχεία διαβάζονται πολύ περισσότερο από τους μεγάλους. Και είναι, νομίζω, ένα δείγμα αυτό τού πόσο ανάγκη έχουμε τη φυγή από την καθημερινή πραγματικότητα. Πόσο ο χώρος του φανταστικού μάς λυτρώνει από τις μικρότητες και τις κακίες τού σήμερα. Πόσο τελικά οι ήρωες και οι πρωταγωνιστές που βιώνουν απίθανες ιστορίες, που παλεύουν με κόσμους αλλόκοτους, μοναδικούς σε αγριότητα, αλλά και σε μυστήριο, μετατρέπονται μέσα μας σε ρυμουλκά, που οδηγούν το καράβι μας στην προβλήτα, στην πολυπόθητη ασφάλεια. Τι αντίφαση κι αυτή…

Για τη σύγχρονη τάση του αναγνώστη που ρέπει προς τον φανταστικό κόσμο θα μπορούσαν να γραφτούν πολλά από ανθρώπους που ειδικεύονται γύρω από τα σώψυχά μας. Αλλά ακόμη και κάποιος που δεν έχει τέτοιες περγαμηνές, δεν δυσκολεύεται να κατανοήσει τη νέα αντίληψη της λογοτεχνίας της φαντασίας. Μια ματιά αν ρίξουμε γύρω μας στον διεθνή χώρο, εύκολα θα δικαιολογήσουμε όλους όσοι αναζητούν να ρίξουν άγκυρα σε εξωπραγματικούς κόσμους. Διάβαζα τις προάλλες δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Ομπσέρβερ». Ηταν ένα συγκινητικό αφιέρωμα στους Αμερικανούς στρατιώτες που μάχονται στα «βαλτοτόπια» του Ιράκ. Γι’ αυτούς που ήδη υποφέρουν από μετατραυματικά σοκ και για τους άλλους που επιχείρησαν να αυτοκτονήσουν ή έχουν κιόλας αυτοκτονήσει.

Τον περασμένο μήνα, εξακόσιοι Αμερικανοί στρατιώτες φυγαδεύτηκαν από το Ιράκ για ψυχιατρικούς λόγους. Τουλάχιστον είκοσι δύο στρατιώτες αυτοκτόνησαν, ένα ποσοστό ασυνήθιστα υψηλό, μιας και συνέβη μετά την επίσημη λήξη του πολέμου την 1η Μαίου. Το υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ έχει διατάξει τη διεξαγωγή έρευνας για τις αιτίες που οδήγησαν αυτούς τους νέους στην αυτοκτονία.

Οι μαρτυρίες όσων επιστρέφουν είναι συγκλονιστικές. Μιλάνε για τον φόβο που φώλιαζε στις καρδιές τους, όταν βάδιζαν σε ναρκοθετημένη γη. Για τον απρόβλεπτο Ιρακινό αντάρτη που ξεπρόβαλε από την πιο απίθανη γωνιά του δρόμου και εν ψυχρώ πυροβολούσε εναντίον τους. Για τις επιθέσεις αυτοκτονίας των Ιρακινών που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει, αλλά που όλοι περίμεναν να συμβούν. Για την έλλειψη ύπνου, την απουσία της οικείας κουβέντας, της αγκαλιάς της μάνας, της φιλενάδας, της συζύγου, του παιδιού. Για την αγωνία της επιστροφής. Αυτό το «πότε θα γυρίσουμε πίσω», είναι ένα από τα ερωτήματα που οδήγησαν πολλούς στρατιώτες στην οριστική κατάρρευση.

Ο Τζόζεφ Σούελ, σπεσιαλίστας του αμερικανικού στρατού, λίγο πριν αυτοκτονήσει, στις 16 Ιουνίου, έστειλε γράμμα στη μητέρα του. Της έλεγε για τις συνθήκες ζωής τους, χωρίς ηλεκτρικό, χωρίς νερό, χωρίς τουαλέτα και μπάνιο, με τον διαρκή φόβο τού θανάτου να κρύβεται πίσω από κάθε ελεύθερο σκοπευτή Ιρακινό. Της έλεγε για την αγάπη που νιώθει να φουντώνει μέσα του για κάθε τι ωραίο σε τούτο τον κόσμο, για τις ενδυναμωμένες σχέσεις με τους συμπολεμιστές του, αλλά και για το μεγάλο «γιατί» αυτού του άδικου, όπως σημείωνε, πολέμου. Οταν μετά την αυτοκτονία οι φίλοι μετακίνησαν τη σορό του, βρήκαν κάτω από την κουβέρτα ένα βιβλίο του Χάρι Πότερ. Αργότερα, το τοποθέτησαν με προσοχή στο φέρετρό του…

Στις Ηνωμένες Πολιτείες η κυβέρνηση στήνει επιτροπές ανακριτικές. Τις ονομάζει ανεξάρτητες επιτροπές. Θα διερευνήσουν, λέει, πώς παραπλανήθηκε η Ουάσιγκτον από τις μυστικές υπηρεσίες και ενέκρινε αυτόν τον πόλεμο. Τα αποτελέσματα των ευρημάτων των επιτροπών θα ανακοινωθούν μάλλον μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Οχι νωρίτερα, γιατί ενδέχεται να αποκαλυφθούν πράγματα που θα βλάψουν την προεκλογική εκστρατεία του προέδρου Μπους.

Κάποιος θα σπεύσει να πει ότι πολλές φορές το καλό και το κακό ταυτίζονται και ότι για τους θεούς όλα είναι ωραία, καλά και δίκαια, εν αντιθέσει με τους ανθρώπους που θεωρούν άλλα άδικα κι άλλα δίκαια. Ενδεχομένως να είναι έτσι τα πράγματα. Αλλά έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε πόσο αποφασισμένοι είμαστε να κάνουμε συμβιβασμούς γύρω από την ακεραιότητά μας, την ηθική, την πνευματική και την ψυχική…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή