H αναζήτηση του χαμένου χρόνου. Αυτός είναι ο τίτλος που τοποθέτησε ένας Ισπανός δημοσιογράφος στο άρθρο του, παρουσιάζοντας τη συμμετοχή της Ελλάδας, ως τιμώμενη χώρα, στη μεγάλη foire της Μαδρίτης, ARCO, η οποία εγκαινιάστηκε προχθές από τη βασίλισσα Σοφία. H ελληνική τέχνη άδραξε την ευκαιρία να δείξει τη δυναμική της σε μια έκθεση που συγκεντρώνει κάθε χρόνο πάνω από 200.000 επισκέπτες και φιλοξενεί 277 αίθουσες τέχνης απ’ όλον τον κόσμο. Ενα βήμα μπροστά, για πολλούς καλλιτέχνες και γκαλερίστες, που βλέπουν -έστω και με μεγάλη καθυστέρηση- ν’ ανοίγεται επιτέλους ένα παράθυρο στον κόσμο, να ακούγεται περισσότερο η φωνή τους, να κτίζεται μια γέφυρα που μέχρι τώρα δεν υπήρχε.
Μπορεί η Ελλάδα να σταθεί επάξια σε μια foire με χιλιάδες έργα τέχνης; Οι επιλογές των έργων που έκαναν οι 15 ελληνικές γκαλερί αποδεικνύουν ότι οι καλλιτέχνες μας θα μπορούσαν να τα πάνε θαυμάσια στην παγκόσμια αγορά τέχνης, στις μεγάλες εκθέσεις του εξωτερικού, σε ατομικό χρόνο και να δείξουν πως ο απομονωτισμός τους δεν έχει να κάνει με την ποιότητα της δουλειάς τους, αλλά με την έλλειψη υποδομής και ουσιώδους πολιτιστικής πολιτικής.
Η αίσθηση ικανοποίησης ήταν διάχυτη στα ελληνικά περίπτερα. Οι Ισπανοί προσέφεραν ένα υψηλότατο επίπεδο διοργάνωσης, οι γκαλερίστες μας -ιδιαιτέρως εκείνοι που συμμετείχαν για πρώτη φορά- έκαναν επαφές και γνωριμίες με συναδέλφους τους από το εξωτερικό, οι καλλιτέχνες έδειχναν να είναι στο φυσικό τους περιβάλλον. «Μόνο στις foire καταλαβαίνει κανείς τις κατευθύνσεις της σύγχρονης τέχνης. Μόνο σε τόσο μεγάλες εκθέσεις αφουγκράζεται τον παλμό της. Μακάρι οι Ελληνες καλλιτέχνες να είχαν λίγο μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, διότι η παρουσία τους στην ARCO δείχνει τις δυνατότητές τους», δήλωσε στην «K» ο Νίκος Αλεξίου.
Ο γκαλερίστας Βασίλης Ντούπας -από τους νεότερους συμμετέχοντες- θεωρεί ότι η ελληνική παρουσία ήταν καλά οργανωμένη, τα έργα ήταν δεμένα και αντιπροσωπευτικά. «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν μια καλή συγκυρία για να προωθηθεί η ελληνική τέχνη, να γίνουν οι καλλιτέχνες μας αναγνωρίσιμοι στο εξωτερικό. Δεν αρκεί όμως μονάχα το Outlook ή η συμμετοχή μας στη Μαδρίτη για να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος. Χρειάζεται συνέχεια…», λέει στην «K». Την ίδια άποψη μοιράζεται και η καλλιτέχνις Λήδα Παπακωνσταντίνου: «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες συνέβαλαν στο να ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός για την προβολή της τέχνης μας στο εξωτερικό. Εκθέσεις όπως η ARCO βοηθούν τους καλλιτέχνες να συνδέονται μεταξύ τους, να βλέπουν τις υπόγειες φλέβες που ενώνουν τη δουλειά τους».
Η ανάγκη να συνεχίσει να κάνει η Ελλάδα σοβαρές προσπάθειες για να προωθήσει την τέχνη της είναι κάτι που υπογράμμισαν οι επιμελήτριες της ελληνικής συμμετοχής, Σάνια Παππά και Κατερίνα Τρέτου, αλλά και ο επιμελητής Χάραλντ Ζέεμαν, που είχε δηλώσει πριν από 3 χρόνια στην Μπιενάλε της Βενετίας ότι δεν συμπεριέλαβε κανέναν Ελληνα καλλιτέχνη στην έκθεσή του, διότι δεν γνώριζε κανέναν. Μιλώντας αποκλειστικά στην «K» τόνισε: «H παρουσία της Ελλάδας στη Μαδρίτη είναι πολύ σημαντική αλλά μην την υπερεκτιμάτε. Είναι πάντως καλό ότι το ελληνικό κράτος αυτήν τη στιγμή στηρίζει οικονομικά την τέχνη».
Η βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας εμφανίστηκε συγκινημένη και ευδιάθετη με τους Ελληνες καλλιτέχνες και γκαλερίστες.