«Τρία βήματα πριν» από το τέλος…

«Τρία βήματα πριν» από το τέλος…

6' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

T ι μπορεί να συνδέει τον Αντον Τσέχοφ με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη και τους δύο μαζί με τον Σάμουελ Μπέκετ; Δύσκολο να το πει κανείς έτσι γενικά κι αόριστα. Είναι όμως εντυπωσιακός ο «κοινός παρονομαστής» που ανακάλυψε ανάμεσα σε τρία πασίγνωστα μονόπρακτα των διαφορετικών αυτών συγγραφέων ο Δημήτρης Καταλειφός, ο οποίος και θα τα παίξει σε ενιαία παράσταση, από την εβδομάδα αυτή στο «Απλό Θέατρο» του Αντώνη Αντύπα, σε σκηνοθεσία και σκηνογραφία Πάνου Παπαδόπουλου. Πρόκειται, με τη σειρά που θα παιχτούν, για τα μονόπρακτα «Αυτός και το παντελόνι του» του Καμπανέλλη, «Κύκνειο άσμα» του Τσέχοφ και «Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ» του Μπέκετ. Τίτλος της παράστασης «Τρία βήματα πριν».

– Τι σας οδήγησε, κ. Καταλειφέ, στην απόφαση κατ’ αρχάς να ανεβάσετε μια παράσταση μονοπράκτων;

– Αυτά τα συγκεκριμένα τρία έργα, που εδώ και πέντε χρόνια ήθελα πολύ να τα κάνω. Τρία μονόπρακτα που καθένα τους το θεωρώ κι ένα μικρό αριστούργημα…

– Γιατί αυτά τα συγκεκριμένα;

– Γιατί έχουν ενιαίο θέμα, που διαπερνά και τα τρία και τα κάνει να συνθέτουν κάτι σαν τρίπτυχο έργο. Από το ένα έργο στο άλλο είναι σαν να ολοκληρώνεται κάτι, σαν να ‘ναι η πορεία της ζωής του ανθρώπου. Παρ’ όλο που είναι γραμμένα από διαφορετικούς συγγραφείς, σε διαφορετικές εποχές, διαφορετικές χώρες…

Η σκάλα της ζωής

– Τόσο που αναρωτιέσαι τι μπορεί να συνδέει τον Μπέκετ με τον Τσέχοφ κι εκείνον με τον Καμπανέλλη.

– Στα έργα αυτά τους συνδέει κυρίως το θέμα του χρόνου, που κυριαρχεί βέβαια και στην παράστασή μας. Τα μονόπρακτα αυτά, δηλαδή, συνθέτουν κάτι σαν σκάλα της ζωής, γι’ αυτό και μ’ άρεσε πάρα πολύ να τα συνδέσουμε σε μια παράσταση – ήταν μια ιδέα που από την αρχή μάς γεννήθηκε μαζί με τον Πάνο Παπαδόπουλο. Απλώς έτυχε να παρουσιάσουμε μόνο του το έργο του Μπέκετ το φθινόπωρο στους Μονολόγους της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας.

– Πρώτο σκαλοπάτι σ’ αυτήν τη «σκάλα της ζωής» που λέτε είναι ο Καμπανέλλης;

– Ναι, μ’ αυτόν αρχίζει η παράσταση. Ηρωάς του είναι ένας μεσήλικας, ένας 40άρης, που με αφορμή το τρύπιο παντελόνι του παθαίνει μια κρίση εφ’ όλης της ύλης και βλέπει ότι στενεύουν τα περιθώρια κι οι ελπίδες του για μια καλύτερη ζωή. Βρισκόμαστε στην Ελλάδα του ’50 και μέσα απ’ από αυτό το πρόσωπο βλέπουμε πολλές ρίζες του Ελληνα που κουβαλάμε όλοι μέσα μας. Εδώ είναι η στιγμή που συνειδητοποιεί κανείς για πρώτη φορά ότι δεν είναι πια νέος? ότι ο χρόνος κυλάει. Είναι η αφετηρία της πορείας προς το τέλος.

– Ο Τσέχοφ;

– Ο ήρωας του Τσέχοφ είναι ένας θεατρίνος, ηθοποιός επαρχιακού θεάτρου, κοντά στα 70 πια, σε μια στιγμή πολύ μοιραία, ειδικά για τον άντρα, τη στιγμή της απόσυρσής του από το επάγγελμα. Εχει μόλις τελειώσει η «αποχαιρετιστήρια παράσταση» και πια δεν υπάρχει κανένα μέλλον. Τελείωσε ως ηθοποιός, βγαίνει από το επάγγελμα – κι αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή στη ζωή μας βεβαίως…

– Και στον Μπέκετ;

– Στον Μπέκετ, που είναι και το πιο σκληρό από τα τρία, ο ήρωας είναι ένας άνθρωπος στα 80 πια, συγγραφέας μέτριας αποδοχής, που έχει τα γενέθλιά του. Κάνει έναν απολογισμό της ζωής του και, ακούγοντας σε μια παλιά μαγνητοταινία τον εαυτό του σε πράγματα που έλεγε στα 40 του, βλέπει ότι η ζωή του δεν είχε κανένα νόημα. Εκτός από μια ιδανική στιγμή επαφής με έναν άλλο άνθρωπο, μια γυναίκα. Μια ερωτική στιγμή. Αν δηλαδή αξίζει κάτι, είναι αυτές οι στιγμές, του έρωτα, του Αλλου. Οι στιγμές που έρχεσαι σε επαφή με τον Αλλον. Το ωραίο εδώ είναι ότι ο 80άρης αυτός ακούει τον εαυτό του ως 40άρη, ηλικία δηλαδή που έχει ο ήρωας του Καμπανέλλη στο πρώτο μονόπρακτο. Εχουμε έτσι μια πορεία του ήρωα στον χρόνο…

Μια θεατρική σκηνή

– Σκηνικά πώς αντιμετωπίζει η παράστασή σας τα τρία μονόπρακτα;

– Επειδή το κεντρικό μονόπρακτο, του Τσέχοφ, εκτυλίσσεται σ’ ένα θέατρο, βάλαμε να εκτυλίσσονται και τα τρία στη σκηνή ενός θεάτρου. Με τα ίδια αντικείμενα, ένα τραπέζι, μια καρέκλα κ.λπ., αλλά πιο γερασμένα κάθε φορά. O χρόνος αποτυπώνεται και στα αντικείμενα όπως και στον ήρωα. Εχουν όμως και πολλά άλλα κοινά στοιχεία τα έργα αυτά – διαδραματίζονται νύχτα, περνά πάντα το φάντασμα μιας γυναίκας, το ερωτικό ανεκπλήρωτο του ήρωα, η μητέρα, άλλες φαντασιώσεις ή μνήμες, πράγματα πολύ ερεθιστικά για μας. Κι είναι απίστευτο πόσο ενδιαφέρον είναι το έργο του Καμπανέλλη, που στην αρχή το φοβόμουνα, μήπως είναι πολύ ηθογραφικό σε σχέση με τον Τσέχοφ και τον Μπέκετ. Εντέλει είναι υπέροχο, ένα διαμάντι του δραματολογίου μας. Αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση που μου δίνεται η ευκαιρία να παίξω αυτά τα έργα, αν και απαιτούν μεγάλη κούραση. Δεν είναι μόνο η έκταση των κειμένων, είναι ότι πρέπει να αλλάζεις και φάτσα, μακιγιάζ, ένας αγώνας δρόμου για δυο ώρες.

Η ομάδα «Εμπρός»

– Πώς πάει ο αγώνας στο σανίδι, γενικά, μετά τη διάλυση της ομάδας του «Εμπρός»;

– Υπάρχει πάντα μια μεγάλη πίκρα, και δεν πρόκειται να φύγει ποτέ. Γιατί αυτή η ομάδα δεν είχε κλείσει ακόμα τον κύκλο της και μπορούσαν να γίνουν σημαντικά πράγματα με τους ανθρώπους που την αποτελούσαν, τον Τάσο (Μπαντή), τη Ράνια (Οικονομίδου) κι εμένα, και με το νέο υλικό των παιδιών της σχολής, που διαπρέπουν τώρα αλλού, κι είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Δεν είχε υπάρξει κάποια παρακμή, πάνω στην ακμή έγινε όλη η ιστορία… Από ‘κεί και πέρα, νομίζω ότι υπήρξα τυχερός, δεν έχω κακοπέσει. Ολες οι δουλειές στις οποίες συμμετείχα έγιναν με ανθρώπους που με συνέδεαν αρκετά πράγματα. Και καμιά φορά σκέφτομαι ότι όλη αυτή η περιπλάνηση έχει και τα καλά της. Σου απελευθερώνει ενέργεια, πρέπει να τα βγάλεις πέρα με ανθρώπους που δεν τους ξέρεις καιρό, είσαι δηλαδή εκτεθειμένος, κι αυτό έχει μια γοητεία. Ασε που συχνά διαπιστώνεις ότι μπορείς να έχεις κοινά με ανθρώπους που δεν το περίμενες. Εκείνο το «οικογενειακό» της ομάδας σε κλείνει πολλές φορές… Κι είναι πολύ σημαντικό να ανακαλύπτεις ότι υπάρχουν κι άλλοι με τους οποίους μπορείς να τα πας μια χαρά!

– Μετά τις εμπειρείες της «Σκηνής» με τον Βογιατζή και του «Εμπρός» θα μπορούσατε να ξανοιχτείτε πάλι στην περιπέτεια μιας ομάδας;

– Ναι, θα μπορούσα? όλα είναι ανοιχτά. Μόνο που τώρα πια θα ήθελα να γινόταν με κάποιο τρόπο που να μην ήταν τόσο δύσβατα τα οικονομικά. Από τα 50 κι έπειτα δεν αντέχεις κάποια πράγματα που μπορούσες να κάνεις με ευκολία στα 30 και στα 35.

– Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο, με τη Ράνια Οικονομίδου ή άλλους;

– Με τη Ράνια έχουμε πάντα αυτή την επιθυμία, όπως και με νεότερους ηθοποιούς. Ολα όμως είναι θολά ακόμη.

– Δεν σας έχει κουράσει λοιπόν το θέατρο, μετά τόσα χρόνια…

– Καθόλου, κι είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Αντίθετα, μάλιστα, τώρα νιώθω πιο ερωτευμένος με το θέατρο απ’ ό,τι ήμουν στα 20!

Το προεκλογικό τοπίο

– Σας φοβίζει καθόλου που η παράστασή σας ανεβαίνει εν μέσω προεκλογικής βαβούρας;

– Τη χειρότερη εποχή! Αλλά ο προγραμματισμός είχε γίνει από πέρυσι. Δεν έχουμε όμως πολλές μέρες μέχρι τις εκλογές κι ελπίζω ότι ο κόσμος θα… το ξεπεράσει!

– Πώς βλέπετε το προεκλογικό τοπίο;

– Εγώ θα ήθελα πάρα πολύ να μπει ο Συνασπισμός στη Βουλή, θα ήταν πολύ κακό να μην υπάρχει αυτή η φωνή. Από κει κι έπειτα, ελπίζω όποιος βγει να φροντίσει να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί. Πρέπει όμως να βγει από τις εκλογές και μια δυνατή Αριστερά. Μπορεί αυτό με το ΠΑΣΟΚ να περιέχει κάτι ελπιδοφόρο, και προσωπικά μου είναι πολύ συμπαθής ο Παπανδρέου, αλλά αυτό μόνο η πράξη θα το δείξει.

Γέροι αισθανόμαστε όταν νιώθουμε άσχημα

– Πώς αισθανόσαστε εσείς προσωπικά, στη ζωή σας, το πέρασμα του χρόνου;

– Το θέατρο είναι ένα καταφύγιο για μένα. Γιατί, παρ’ όλο που έχω φτάσει στα 50, διατηρώ κάτι που με κάνει πολλές φορές να αισθάνομαι 17 και 20 χρονώ. Θες ο φανταστικός κόσμος του θεάτρου, θες η επαφή που έχω με πολύ νέα παιδιά στις δραματικές σχολές όπου διδάσκω, ξεχνάς αρκετά το πέρασμα του χρόνου. Αν και υπάρχουν στιγμές – όχι μόνο τώρα, αλλά και στην εφηβεία μου ακόμα… Νομίζω ότι γέροι αισθανόμαστε όταν νιώθουμε άσχημα. Σωματικά ή ψυχολογικά. Τότε αισθάνεσαι οδυνηρά το πέρασμα του χρόνου. Δεν τον φοβάμαι το χρόνο με την έννοια γκριζάρουν τα μαλλιά, παχαίνεις, κάνεις ρυτίδες κ.λπ. Ολα είναι άσχημα όταν δεν είσαι καλά, πράγμα που ισχύει και στα 30 σου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή