Αν δεν έχει παρακολουθήσει κανείς από κοντά την ιστορία με την τύχη των ευρημάτων της ανασκαφής που πραγματοποιήθηκε στη λεωφόρο Αμαλίας στις αρχές της δεκαετίας του ’90, μπορεί να μπερδευτεί. O υπαίθριος χώρος στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου, απέναντι από τη Φιλοσοφική Σχολή, είναι έτσι διαμορφωμένος ώστε δίνει αμέσως την εντύπωση ενός μικρού αλλά ανοιχτού και πολύ ζωντανού αρχαιολογικού πάρκου. Ετσι είναι. Ταυτόχρονα, ο ανυποψίαστος επισκέπτης πολύ δύσκολα φαντάζεται πως ό,τι βλέπει (οι σαρκοφάγοι, το υδραγωγείο, οι αρχαίες οδοί κ. ά.) δεν αποκαλύφθηκε εκεί, στις υπώρειες του Υμηττού, αλλά λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα, στην πλατεία Συντάγματος.
Αθλος
Πρόκειται για έναν μικρό άθλο της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Χάρη στην επιμονή των αρχαιολόγων (με επικεφαλής τη διευθύντρια της εφορείας κ. Λιάνα Παρλαμά, η οποία είχε και την ιδέα) τα ακίνητα ευρήματα μιας από τις μεγαλύτερες ανασκαφές που έγιναν ποτέ στην Αθήνα ούτε καταστράφηκαν ούτε καταχώθηκαν. Τα σημαντικότερα αποσπάσθηκαν με μεγάλη προσοχή και επανατοποθετήθηκαν σε υπαίθριο χώρο στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου, που επελέγη καθώς οι διαστάσεις του προσεγγίζουν, σε μεγάλο βαθμό, αυτές της ανασκαφής.
Η σημασία του εγχειρήματος δικαιολογεί τη συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα χθες το μεσημέρι στη διάρκεια της πρώτης επίσημης παρουσίασης του χώρου, υπό το βλέμμα της γενικής γραμματέως του υπουργείου Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. H συγκίνηση αποτυπώθηκε έντονα στα λόγια της κ. Παρλαμά, η οποία μίλησε για «μεγάλη ημέρα». Νωρίτερα ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθ. κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, είχε επισημάνει τον έντονα παιδευτικό χαρακτήρα του έργου.
Τρία επίπεδα
Ο νέος εκθεσιακός χώρος, ελαφρά επικλινής, εκτείνεται σε τρία επίπεδα.
Στο πρώτο επίπεδο, το οποίο μάλιστα είναι και το μοναδικό που έχει στεγαστεί με ειδική κατασκευή, τοποθετήθηκε ο κεντρικός πυρήνας του λουτρικού συγκροτήματος (βαλανείου), ο οποίος περιλαμβάνει δύο αίθουσες με υπόκαυστα (χώροι όπου άναβε φωτιά για τη θέρμανση των δεξαμενών του λουτρού), δύο εστίες πυροδότησης και μία μεγάλη πλακοστρωμένη αυλή. Από τη διάταξη των στυλίσκων των υποκαύστων, αλλά και από την κατασκευή των τοίχων διακρίνονται οι δύο βασικές οικοδομικές φάσεις του λουτρού. Στο ίδιο επίπεδο έχει αναπαρασταθεί ένας από τους λάκκους χυτεύσεως, στο εσωτερικό του οποίου τοποθετήθηκε το κάτω τμήμα πήλινης μήτρας. Στο δεύτερο επίπεδο δεσπόζει η αποσπασθείσα στρωματογραφία της οδού. Στο δυτικό άκρο τοποθετήθηκαν ένα παρόδιο ταφικό βάθρο από κροκαλοπαγείς ογκολίθους και τρεις σαρκοφάγοι. Στη συνέχεια χαράχθηκε η οδική αρτηρία σε μικρότερο του κανονικού πλάτους, κατασκευάστηκαν με σύγχρονα υλικά τα δύο αναλήμματα και στο εσωτερικό της οδού εντάχθηκε η στρωματογραφία. Ανατολικά της οδού χαράχθηκε η κοίτη του ποταμού σε μικρότερο του πραγματικού πλάτος και στο εσωτερικό της εντάχθηκε ο επίσης αποσπασθείς ρωμαϊκός αποχετευτικός αρωγός. Τέλος, στο ανατολικότερο άκρο τοποθετήθηκε το κυκλικό φρέαρ που είχε αποκαλυφθεί στη νότια όχθη του ποταμού. Στο τρίτο επίπεδο ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να επισκεφθεί λείψανα του αποκαλούμενου «Πεισιστράτειου» υδραγωγείου που μετέφερε πόσιμο νερό στην Αθήνα από πηγή στους πρόποδες του Υμηττού. Συγκεκριμένα, τοποθετήθηκαν δύο αποσπασθέντες πεσσοί του υδραγωγείου (είχαν αποκαλυφθεί συνολικά 7) και τμήματα του πυκνού υδραυλικού δικτύου, το οποίο απαρτίζεται από φρέατα και διαφόρους αγωγούς, τμήματα των οποίων είναι πρωτότυπα. Στο ανατολικότερο άκρο του ίδιου επιπέδου τοποθετήθηκε ο βυζαντινός σιρός (αποχετευτικός αγωγός) που αποσπάσθηκε, ενώ χαράχθηκε με σύγχρονα υλικά ο πυθμένας ενός δεύτερου σιρού, όπως είχε αποκαλυφθεί στην ανασκαφή. Στο μικρό οίκημα της εισόδου έχει διαμορφωθεί εκθεσιακός χώρος όπου ο επισκέπτης λαμβάνει μια ευρύτερη εικόνα της ανασκαφής.