Εφυγε προχθές, σε ηλικία 87 ετών ο Αλέξανδρος Ξύδης, από τους στυλοβάτες της ελληνικής τεχνοκριτικής, συγγραφέας, συλλέκτης, διακεκριμένος διπλωμάτης και αγωνιστής της δημοκρατίας. H κηδεία του πραγματοποιείται σήμερα στις 2.15 μ.μ. στο A΄ Νεκροταφείο Αθηνών.
Ο Αλέξανδρος Ξύδης ήταν μία πολυσχιδής προσωπικότητα που διακρίθηκε τόσο στο διπλωματικό όσο και στο πνευματικό πεδίο. Αφησε τη σφραγίδα του στην ιστορία της ελληνικής τέχνης, με τη δράση, τα τεχνοκριτικά του κείμενα αλλά και τη δωρεά της Συλλογής του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το 2001. Με τις παρεμβάσεις, τον δημόσιο λόγο του και το συστηματικό του έργο συνέβαλε ουσιαστικά ώστε η τεχνοκριτική και η μελέτη της ιστορίας της τέχνης στη χώρα μας να χειραφετηθούν από την αρχαιολογική οπτική. Αρχισε να ασχολείται με την τέχνη από το 1938 και για τα επόμενα 60 χρόνια συγκέντρωσε μια σημαντική συλλογή έργων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Ως δάσκαλος και τεχνοκριτικός μόχθησε έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια γέφυρα ανάμεσα στους δημιουργούς και στο φιλότεχνο κοινό.
Η AICA Hellas (Ενωση Ελλήνων Κριτικών Τέχνης, τμήμα της διεθνούς AICA) με ανακοίνωσή της συλλυπείται την οικογένεια του εκλιπόντος και σημειώνει: «O Αλ. Ξύδης υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών της Εταιρείας Ελλήνων Τεχνοκριτών, νυν AICA Hellas, και για πολλά χρόνια πρόεδρος της. Με τα κείμενα και τη δράση του σφράγισε τη φυσιογνωμία της ελληνικής εικαστικής κριτικής και συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωση ενός αυτόχθονος, αυτόφωτου μοντερνισμού».
Στον διπλωματικό στίβο, ο Αλέξανδρος Ξύδης επηρεάστηκε αναμφισβήτητα από τη φυσιογνωμία του Γιώργου Σεφέρη. Είχαν συνυπηρετήσει επί Κατοχής στη Μέση Ανατολή αλλά και στην ελληνική πρεσβεία του Λονδίνου τα κρίσιμα χρόνια για το κυπριακό ζήτημα μεταξύ του 1957 και του 1960. Κατά τη διάρκεια της επταετίας, στρατεύτηκε ως μέλος της Δημοκρατικής Αμυνας στον αντιδικτατορικό αγώνα, μαζί με τη σύζυγό του Δωροθέα. Στη μεταπολίτευση, συμμετείχε ως ιδρυτικό μέλος της K.E. του ΠΑΣΟΚ απ’ όπου διεγράφη το 1975. Συνέχισε τους πολιτικούς του αγώνες μέσα από τη «Σοσιαλιστική Πορεία», την Ιδρυση του Συνασπισμού και την Επιτροπή Εξωτερικής Πολιτικής του.