Εικόνα πρώτη ενός προαναγγελθέντος δράματος: Ηταν αφόρητη η ζέστη εκείνο το απόγευμα στο συνοριακό ισραηλινό φυλάκιο του Μπεκαότ, κοντά στην παλαιστινιακή πόλη Ναμπλούς. Κάθιδροι Παλαιστίνιοι ετοιμάζονταν να περάσουν από τα ισραηλινά στα παλαιστινιακά εδάφη, έχοντας τελειώσει ένα ακόμη μεροκάματο σε κοντινά χωράφια Ισραηλινών εποίκων, έναντι μιας αμοιβής γύρω στα 9 ευρώ την ημέρα. Είχαν ξεκινήσει από τις 4 τα ξημερώματα, μιας και οι διαδικασίες ελέγχου στα διάφορα φυλάκια είναι μια θλιβερή χρονοβόρα ιστορία. Και αυτή τη φορά οι Ισραηλινοί στρατιώτες στο φυλάκιο Μπεκαότ δεν είχαν και μεγάλη διάθεση να τους αφήσουν να περάσουν. Να πάνε σπίτια τους, δηλαδή. Ούτε έμπαιναν στον κόπο να τους εξηγήσουν το γιατί. Χρειάστηκε να περάσουν πάνω από δύο ώρες για να αλλάξουν διάθεση οι νεαροί Ισραηλινοί και να επιτρέψουν στους εργάτες να διαβούν το φυλάκιο.
Ολες αυτές τις ώρες, δημοσιογράφος της ισραηλινής εφημερίδας «Χααρέτζ» παρακολουθούσε τη σκηνή και όταν τα «γυμνάσια» τελείωσαν, πλησίασε τους στρατιώτες, προφανώς για να τους ρωτήσει πόσο ύποπτοι για τρομοκρατική ενέργεια ήταν αυτοί οι ταλαιπωρημένοι Παλαιστίνιοι που επέστρεφαν κατάκοποι στα σπίτια τους. Πλησιάζοντας, όμως, εξεπλάγη μαθαίνοντας ότι όλοι οι στρατιώτες ανήκουν στο ορθόδοξο τάγμα «Ναχάλ Χαρεντί». Μια οργάνωση ακραίων υπερορθόδοξων νέων που έχουν συρρεύσει από διάφορες χώρες του κόσμου και μάλιστα κάποιοι από αυτούς έχουν γεννηθεί στις ΗΠΑ. Ο δημοσιογράφος εξεπλάγη επίσης όταν παρατήρησε μια, χρώματος πορτοκαλιού, σημαία, η οποία κυμάτιζε στην κορυφή του φυλακίου. Εμαθε ότι επρόκειτο για το επίσημο χρώμα του κινήματος ενάντια στην αποχώρηση των Εβραίων εποίκων από τη Γάζα. Οι έποικοι και οι παρέες τους φορούν πλέον ένα τυρμπάν στο κεφάλι χρώματος πορτοκαλιού, τα μαγιό τους έχουν χρώμα πορτοκαλί και οι φιόγκοι των κοριτσιών έχουν το ίδιο χρώμα.
Εικόνα δεύτερη ενός προαναγγελθέντος δράματος: Ηταν απόγευμα της 14ης Αυγούστου, μια ημέρα πριν από την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης των Εβραίων εποίκων από τη Γάζα. Ο Χάιμ Γκρος, ένας νέος γύρω στα 30, ζει τα τελευταία πέντε χρόνια στον θρησκευτικο-ιδεολογικό οικισμό του Μοράγκ. Είναι αξιωματικός του στρατού και μάλιστα υπεύθυνος σε θέματα ασφαλείας, παντρεμένος με τέσσερα παιδιά. Σπανίως μιλάει στους γύρω του. Λένε ότι προτιμάει το μπλοκάκι του, τις μικρές του σημειώσεις. Δεν του αρέσει να μοιράζεται τις σκέψεις του, αλλά αυτή τη φορά κάτι τον πνίγει και πέφτει στην παγίδα ανταποκριτή της βρετανικής εφημερίδας «Γκάρντιαν» που τον πείθει να του αποκαλύψει κάτι από το περιεχόμενο του ημερολογίου του. Και ιδού ο άνθρωπος, ο ίδιος άνθρωπος παντού σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, κάθε φορά που βρίσκεται αντιμέτωπος με το διωγμό.
«Είμαστε αποφασισμένοι να μείνουμε εδώ», γράφει ο Γκρος. «Αυτή η γη είναι η γη των Εβραίων. Εχουμε ετοιμάσει τεράστια κιβώτια με τρόφιμα, ώστε να αντέξουμε για καιρό. Πατάτες, κρεμμύδια, ξηρά τροφή, το είδος των τροφίμων που αντέχουν ακόμη κι αν μας κόψουν το ρεύμα… γιατί θα μας το κόψουν την Τετάρτη. Εχουμε ετοιμάσει και υλικό για τις πρώτες βοήθειες. Εχουμε ενέσεις, φάρμακα, γάζες. Θα χρειαστεί να φροντίσουμε πολλούς εποίκους, η αστυνομία και ο στρατός μπορεί να μας κακομεταχειριστούν. Τα παιδιά καταλαβαίνουν πολύ καλά τι κάνουν. Τα παιδιά μου, αλλά και όλα τα παιδιά εδώ γύρω είναι πολύ ώριμα. Αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει και είναι αποφασισμένα να μας συμπαρασταθούν, να παλέψουν μαζί μας. Εξοικονόμησα λίγο χώρο στο σπίτι μου, γιατί πιστεύω ότι θα χρειαστεί να φιλοξενήσουμε κάποιους εποίκους… Δεν μπορώ να πω αν πιστεύω ότι θα είμαι στο Μοράγκ και τον άλλο μήνα. Το ελπίζω. Πιστεύω σ’ αυτό που ο Θεός επιθυμεί. Αλλά όταν μερικές φορές οι άνθρωποι δρουν σαν ηλίθιοι, είναι γιατί ο Θεός το θέλει».
Οι εικόνες αυτού του αναπάντεχου ξεριζωμού των εποίκων είναι πάμπολλες. Σκληρές ίσως, αλλά και φορτισμένες συναισθηματικά. Εκατοντάδες, χιλιάδες Ισραηλινοί βαδίζουν στις γραμμές του απροσδόκητου, πνιγμένοι από την αγωνία για το αύριο, για τον κίνδυνο ανατροπής της θρησκευτικής τους πορείας, για την ταπείνωση και τον εξευτελισμό καθώς θα κινούνται προς αναζήτηση μιας άλλης γης. Πολίτες σε ανυπακοή ήταν ο τίτλος των περισσότερων εφημερίδων της περιοχής. Πολίτες σε επιφυλακή, θα λέγαμε εμείς, θέλοντας να επισημάνουμε πόσο δύσκολα εφαρμόζονται οι ρηξικέλευθες πολιτικές αποφάσεις και πόσο βαρύ είναι το τίμημα που καλούνται πάντα οι λαοί να πληρώσουν. Κι ανάμεσά τους ένας θρησκευτικός μεσαίωνας. Η σημερινή επιβίωση μέσα από τους νόμους και τους κανόνες άλλων εποχών, χωρίς ίχνος λογικής, χωρίς αυτοσυγκράτηση και περισυλλογή.
Ο αντίποδας του διαρκούς ξεριζωμού των Παλαιστινίων κάτι χρόνια τώρα.
Στις 2 Φεβρουαρίου του 2004 στην Ιερουσαλήμ ο πρωθυπουργός Αριέλ Σαρόν ανακοίνωνε επισήμως την πρόθεσή του να προβεί σε μονομερή αποχώρηση από τη λωρίδα της Γάζας, όπου οι Ισραηλινοί εγκαταστάθηκαν μετά τον πόλεμο του 1967. Στην Ευρώπη, όσοι παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή μάλλον γέλασαν με την ανακοίνωση και την ξέχασαν, πιστεύοντας ότι δεν είχε την παραμικρή ελπίδα να εφαρμοστεί. Κι όμως, μέσα σε 18 μήνες, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κράτησε την υπόσχεσή του, έστω κι αν χρειάστηκε να θυσιάσει τον εύθραυστο κυβερνητικό συνασπισμό, τοποθετώντας τον πολιτικό αντίπαλό του Σιμόν Πέρες δεύτερο τη τάξει στην ηγετική ομάδα και φυσικά διακινδυνεύοντας να μην επανεκλεγεί πρόεδρος του κόμματος «Λικούντ».
Είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι η κίνηση του πατέρα των εποικισμών, όπως αποκαλείται ο Σαρόν, αποσκοπεί στην ενίσχυση της ιδέας του Μεγάλου Ισραήλ, στην ενδυνάμωση της Υπεριορδανίας και στη δημιουργία δύο κρατών -του ισραηλινού και του παλαιστινιακού- που θα τους χωρίζει το γνωστό τσιμεντένιο τείχος. Οτιδήποτε Μεγάλο είναι αλήθεια ότι θέλγει τους ηγέτες. Νομίζουν ότι ενισχύει την υστεροφημία τους, τους κατατάσσει στους αθανάτους. Αλλά ο σχεδιασμός μιας πολιτικής χρειάζεται κάτι παραπάνω από τις επιθυμίες. Χρειάζεται στρατηγική και γεωπολιτική προσέγγιση. Στην αντίθετη περίπτωση, είναι οι λαοί εκείνοι που καλούνται να επωμισθούν τα βαρίδια των συναισθηματικών αποφάσεων. Ο Αριέλ Σαρόν πιστεύει ότι το κάθε χιλιοστό γης που διαπραγματεύεται, δεν θα πρέπει να έχει βιβλική αξία, αλλά πραγματιστική, με την έννοια ότι έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία η εξοικονόμηση εδαφών για την εγκατάσταση ενός εκατομμυρίου Εβραίων απ’ ό,τι η αναζήτηση της ουτοπικής Εδέμ μέσα σ’ ένα εχθρικό αραβικό περιβάλλον. Οι χίμαιρες και οι μανιχαϊκές απόψεις πολλών Εβραίων αξιωματούχων, όπως και η ανάγκη δημιουργίας της «σιωνιστικής οντότητας» δεν φαίνεται να αγγίζουν τη σκέψη του Σαρόν που λέει ότι η άσχημη και επισφαλής ειρήνη είναι καλύτερη από τον επιτυχέστερο πόλεμο.
Νωρίς ακόμη για συμπεράσματα. Ιαχές θριάμβου θα ακουστούν από τους οικισμούς των Παλαιστινίων. Θα επιχαίρουν οι περισσότεροι όταν οι έποικοι θα διαβαίνουν συντετριμμένοι τις εξόδους. Μικρές αυτονόητες συμπεριφορές και πώς θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά τα πράγματα; Στο τέλος όμως αυτής της διαδρομής μπορεί να προβάλει ένα ολοκαίνουργιο παλαιστινιακό κράτος. Μπορεί να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τη διεθνή τρομοκρατία και μάλιστα αυτή η υποχώρηση, αυτή η συρρίκνωση να αρχίσει από τη γη που πρώτη στους καιρούς μας βίωσε τις επιθέσεις αυτοκτονίας.
Οι νιχιλιστές των προηγούμενων αιώνων, όπως τους περιγράφουν ο Ντοστογιέφσκι και ο Καμί, σκότωναν κυβερνήτες και υψηλούς αξιωματούχους, αλλά δεν άγγιζαν τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Το Ισραήλ και η Παλαιστίνη βίωσαν το θάνατο της αλληλουχίας. Κι ίσως τούτη η θλίψη, τούτος ο πόνος του ξεριζωμού στη λωρίδα της Γάζας να είναι η απαρχή του τέλους του τυφλού φανατισμού και η απαρχή της ανάσας για τους Παλαιστινίους.