Τρεις σκηνοθέτες με ισχυρή «υπογραφή» στον ελληνικό κινηματογράφο -ο ένας και με διεθνές εκτόπισμα- διαμορφώνουν το προφίλ των αφιερωμάτων στους Ελληνες δημιουργούς του 46ου Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Στη φετινή διοργάνωση (18 – 27 Νοεμβρίου), θα προβληθεί το έργο της Αντουανέττας Αγγελίδη, του Γιώργου Πανουσόπουλου και του Νίκου Παπατάκη.
Η πρώτη, από τις ελάχιστες εκπροσώπους του «πειραματικού κινηματογράφου» στη χώρα μας, παραμένει συνεπής και πιστή δημιουργός, εδώ και τρεις δεκαετίες, ενός κόσμου εικαστικού, στοχαστικού, πολυδιάστατου. O δεύτερος, σκηνοθέτης ανήσυχος, ακατάτακτος, τολμηρός και συχνά ακραίος. Εκείνος που, στις αρχές της δεκαετίας του ’80 με τους «Απέναντι», αποτύπωσε με ύφος μοντέρνο, για πρώτη φορά στο ελληνικό σινεμά, τη μοναξιά της μεγαλούπολης και τη δυσκολία επικοινωνίας, την Αθήνα των πολυκατοικιών, τη νυχτερινή Αθήνα των μηχανόβιων και του περιθωρίου. O τρίτος, είναι ο κατ’ εξοχήν εμιγκρές, γεννημένος στην Αντίς Αμπέμπα από πατέρα Ελληνα και μητέρα Αιθιοπίδα, με ζωή μυθιστορηματική, μόνιμος κάτοικος Παρισιού, που το 1986 γύρισε τη «Φωτογραφία» μία από τις βαθιές και ουσιαστικές ελληνικές ταινίες. O 85χρονος Νίκος Παπατάκης, ευσταλής και πάντα γοητευτικός, είχε παρουσιάσει πρόσφατα στην Αθήνα μια «ανορθόδοξη» αυτοβιογραφία, με τίτλο «Ολοι οι δρόμοι προς την απόγνωση».
Κοινή αφετηρία
Και οι τρεις μαζί συνθέτουν διαφορετικές όψεις της κινηματογραφικής τέχνης, συναντώνται όμως σε μια κοινή αφετηρία: απέχουν από οποιαδήποτε μορφή συστήματος και καθεστηκυίας αντίληψης περί «εύπεπτου» και γενικώς αποδεκτού. O καθένας έχει τη δική του μοναχική, ασυμβίβαστη πορεία.
Η 55χρονη Αντουανέτα Αγγελίδη τόσο στον «Τόπο» (1985) και στις «Ωρες» (1995) όσο και στην πιο πρόσφατη «Κλέφτης ή η πραγματικότητα» (2001), μένει σταθερή σε ένα συμβολικό, αφαιρετικό, απογυμνωμένο από το ρεαλιστικό περίβλημά του σινεμά, που τροφοδοτείται από τις εικαστικές τέχνες, τη λογοτεχνία, την ψυχανάλυση και τη φιλοσοφία. H σκηνοθέτις προσπαθεί να μιλήσει με τον τρόπο της για την περιπέτεια του ανθρώπου, την καταγωγή των φόβων και των εμμονών του, τις πολλές και διαφορετικές όψεις της πραγματικότητας. Στο αφιέρωμα, θα προβληθούν συνολικά τέσσερις ταινίες της ( η τέταρτη είναι οι «Παραλλαγές στο ίδιο θέμα», 1977).
O 63χρονος Γιώργος Πανουσόπουλος παρά το γεγονός ότι στην πυκνή από δραστηριότητες καριέρα του (διευθυντής φωτογραφίας πολλών σκηνοθετών, παράλληλα γράφει και κάνει και παραγωγή ταινιών), έχει υπογράψει περισσότερα από 1.000 διαφημιστικά, προσπέρασε τη δέσμευση της «ατσαλάκωτης φωτογραφίας» και πριν από τέσσερα χρόνια βγήκε με μια ψηφιακή βιντεοκάμερα στους δρόμους της Αθήνας, μια καλοκαιρινή νύχτα και άρχισε να τραβάει «φέτες» ζωής, πλέκοντας το εγκώμιο της παρέας, αλλά και της ίδιας της πραγματικότητας. H ανεπιτήδευτη «Μια μέρα τη νύχτα» ακολουθούσε ένα αντισυμβατικό, αυτοσχεδιαστικό ύφος. Στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης θα προβληθούν και οι επτά ταινίες του: «Ταξίδι του μέλιτος» (1978), «Οι απέναντι» (1981), «Μανία» (1985), «M’ αγαπάς» (1989), «Ελεύθερη κατάδυση» (1994), «Μια μέρα τη νύχτα» και η τελευταία «Τεστοστερόνη» (2004).
Ελληνας της Διασποράς ο Νίκος Παπατάκης, γνωρίστηκε στο Παρίσι με μεγάλα ονόματα της γαλλικής διανόησης, παντρεύτηκε την Ανούκ Αϊμέ και διηύθυνε το καμπαρέ «La Rose Rouge». Εγινε παραγωγός στην ταινία του Ζενέ «Un chant d’ amour», βοήθησε τον Τζων Κασσαβέτης στην παραγωγή της ταινίας του «Σκιές» και ο ίδιος άρχισε τη σκηνοθετική του καριέρα με την «Αβυσσο» (1962, κινηματογραφική διασκευή του θεατρικού έργου «Οι δούλες» του Ζενέ). Ακολούθησαν οι «Βοσκοί» (1967), το «Gloria mundi» (1975), η «Φωτογραφία» (1986, μια αυστηρή, λιτή σύγχρονη τραγωδία, με ήρωες έναν παλιό και έναν καινούργιο μετανάστη) και ο «Ισορροπιστής» (1991, με πρωταγωνιστή τον Μισέλ Πικολί). Στη Θεσσαλονίκη θα προβληθούν οι πέντε ταινίες του σκηνοθέτη μαζί με τις δύο παραγωγές του.
Τις μονογραφίες των τριών δημιουργών επιμελούνται οι: Στέλλα Θεοδωράκη (της Αντουανέττας Αγγελίδη), Δημήτρης Κερκινός (του Γιώργου Πανουσόπουλου) και ο Γιάννης Κονταξόπουλος (του Νίκου Παπατάκη).