Την ώρα που η ομάδα του EKAM προσπαθούσε να ανασύρει τους τραυματίες από τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη, ειδικοί και μη είχαν ένα μόνο ερώτημα: Πώς κατέρρευσε τμήμα του υπερσύγχρονου βιοκλιματικού στεγάστρου, το οποίο μετά την αποπεράτωσή του, τον Δεκέμβριο του 2005, θα ήταν το μεγαλύτερο έργο προστασίας του προϊστορικού πολιτισμού στον κόσμο;
Σύμφωνα με πληροφορίες, υποχώρησε ένα μεγάλο τμήμα του χωροδικτυώματος της οροφής (10 μέτρα πλ. και 40 μ. στο δυτικό τμήμα) καταπλακώνοντας επισκέπτες και αρχαία. Οι πρώτες ενδείξεις το αποδίδουν σε αστοχία υλικού, το οποίο δεν άντεξε το επιπλέον βάρος από το χώμα που είχε τοποθετηθεί επάνω στο στέγαστρο ώστε να γίνει φύτευση.
Το φιλόδοξο έργο είχε δημοπρατηθεί το 1999 και η εκτέλεση άρχισε το 2000. Το έργο είχαν αναλάβει οι εταιρείες J & P ΑΒΑΞ, IMPREGILO και ΕΜΠΕΔΟΣ. Σε κάποια φάση οι εργασίες είχαν σταματήσει, καθώς η Αρχαιολογική Εταιρεία χρωστούσε 40.000 στην εργολήπτρια κοινοπραξία. Εν τέλει το θέμα λύθηκε πέρυσι τον Οκτώβριο με προσωπική παρέμβαση του πρωθυπουργού K. Καραμανλή. Το νέο στέγαστρο θα ήταν αντισεισμικό και απόλυτα ασφαλές για επισκέπτες και αρχαία. Παράλληλα, προβλεπόταν η χρήση ειδικού βιοκλιματικού συστήματος που θα προσέφερε δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα μέσα από την εκμετάλλευση ήπιων μορφών ενέργειας. Αν σήμερα το εσωτερικό του Ακρωτηρίου μπορεί να «σηκώσει» 300 επισκέπτες, στο μέλλον θα χωρούσε 1.500. Καθώς ο σχεδιασμός και η οικοδόμησή του αποτελούσε πρότυπο επιστημονικό εγχείρημα, είχαν επισκεφθεί το Ακρωτήρι επιστήμονες απ’ όλον τον κόσμο.
Λίγους μόνο μήνες όμως πριν από την ολοκλήρωση, το τραγικό δυστύχημα αλλάζει άρδην την εικόνα. O καθηγητής Χρήστος Ντούμας – 40 χρόνια διευθυντής ανασκαφών στο Ακρωτήρι και ο αρχιτέκτονας Νίκος Φυντικάκης, ο οποίος παρακολουθούσε την κατασκευή του στεγάστρου εκ μέρους της Αρχαιολογικής Εταιρείας δήλωσαν χθες στην «K»: «Εμείς αναζητούμε τις ευθύνες από την εργολήπτρια εταιρεία. Πρώτο μας μέλημα είναι οι άνθρωποι. Πιθανόν η κατάρρευση του στεγάστρου να προέρχεται από αστοχία υλικού. Ολη η μελέτη του στεγάστρου έχει εκπονηθεί με δομικά υλικά που αντέχουν σεισμό τριπλάσιο του πιθανού για τα επόμενα 1.000 χρόνια. Φυσικά έχουμε όλες τις διασφαλίσεις και τις εγγυήσεις της εργολήπτριας εταιρείας που καλύπτουν οικονομικά τα πάντα. Εν ολίγοις, όλα αποκαθίστανται, ακόμα και οι ενδεχόμενες φθορές στα αρχαία. Εκείνο που δεν ξαναγίνεται είναι οι άνθρωποι».
Από την πλευρά της η εταιρεία J & P ΑΒΑΞ δήλωσε μέσω εκπροσώπου της τα εξής: «Το έργο κατασκευάζεται από κοινοπραξία εταιρειών J & P, Impregilo και Εμπεδος. Παρακολουθούμε το θέμα από πολύ κοντά. Δεν μπορούμε ακόμα να εκφράσουμε γνώμη για τα αίτια διότι δεν υπάρχει γνωμάτευση. H εταιρεία J & P έχει στείλει ειδικό κλιμάκιο στην Σαντορίνη που θα ερευνήσει το ζήτημα».
Σωστικές ενέργειες
Σε εξέλιξη βρισκόταν μέχρι αργά χθες το απόγευμα οι προσπάθειες συνεργείων της Πυροσβεστικής για τον απεγκλωβισμό των ατόμων, που καταπλακώθηκαν από το στέγαστρο μεγάλο τμήμα του οποίου κατέρρευσε χθες, λίγο μετά τις 2 μ.μ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, στον αρχαιολογικό χώρο βρίσκονταν τη στιγμή του δυστυχήματος εργάτες και επισκέπτες. Από τους άνδρες της Πυροσβεστικής που έσπευσαν στο σημείο, ανασύρθηκαν ένας νεκρός (τουρίστας) και έξι τραυματίες και η επιχείρηση, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, συνεχιζόταν, χωρίς να είναι ξεκάθαρο πόσα άτομα ακόμη βρίσκονταν εγκλωβισμένα κάτω από το στέγαστρο. Στο σημείο του ατυχήματος μετέβη ο υπουργός Αιγαίου κ. Αριστοτέλης Παυλίδης.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η κατάρρευση αποδίδεται σε εργασίες που βρίσκονταν σε εξέλιξη στο σημείο. Πιο συγκεκριμένα, όπως δήλωσε στην «K» ο δήμαρχος Θήρας κ. Αγγελος Ρούσσος, οι εργάτες τις τελευταίες ημέρες τοποθετούσαν χώμα πάνω στο στέγαστρο για να ακολουθήσει φύτευση βλάστησης, όπως προβλέπεται από το σχέδιο ανάπλασης του αρχαιολογικού χώρου. Πιθανόν το στέγαστρο κατέρρευσε λόγω βάρους.
Στη Σαντορίνη μετέβη χθες το απόγευμα κλιμάκιο της EMAK, αποτελούμενο από 15 άτομα, με επικεφαλής τον Αρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος Αντιστράτηγο Χρήστο Σμέτη και ειδικό εξοπλισμό για την ανάσυρση του στεγάστρου. Μεγάλη ήταν και η κινητοποίηση για την περίθαλψη των τραυματιών. Από την Αθήνα αναχώρησε στρατιωτικό αεροσκάφος τύπου C-130, μεταφέροντας κινητή ιατρική ομάδα, καθώς και τμήμα ιατρικής καταστροφών του EKAB, αποτελούμενο από τρεις γιατρούς και τρεις διασώστες.