Τελικά, πορευόμαστε πνιγμένοι μέσα σε ανούσια ηθικά διλήμματα. Τις περισσότερες φορές κινούμαστε στην αντίθετη κατεύθυνση των επιθυμιών μας και δίνουμε μάχες με τον σαλταρισμένο εαυτό μας ή το υπερτιμημένο εγώ μας. Συχνά βυθιζόμαστε σε τετριμμένα ερωτήματα, του τύπου «τι είναι καλό ή τι είναι κακό», «τι είναι σωστό και τι είναι λάθος», χωρίς ποτέ να συνυπολογίζουμε στο μέτρημα την ασθμαίνουσα εσωτερικότητα, τις επισωρεύσεις ή τις συμπυκνώσεις που μας βαραίνουν. Τις ανάγκες μας, βρε αδελφέ. Κι όταν βρισκόμαστε σε υψηλούς βαθμούς δυσκολίας, καταφεύγουμε με μοναδική ευκολία στη χρήση της λέξης ματαιότητα, την απάντηση, ίσως, στους αδιέξοδους προβληματισμούς μας. Μόνον που η ματαιότητα, ανεξάρτητα από τον τρόπο που ο καθένας τη χρησιμοποιεί ως εργαλείο σκέψης, δεν πηγαίνει μόνη της. Θηλυκώνει με τη συνειδητοποίηση της αμείλικτης πραγματικότητας της φθοράς του ανθρώπινου σώματος και του πνεύματος.
Θα σκεφθείτε δικαίως ότι τέτοιου είδους απαισιόδοξες κουβέντες δεν απασχολούν τον πολύ κόσμο. Θεωρούνται «ντεμοντέ». Κι είναι αλήθεια ότι μια μεγάλη κατηγορία ανθρώπων επιλέγει τις εύκολες λύσεις, αποφεύγοντας να βασανίσει τη σκέψη του. Αυτή είναι δουλειά των διανοουμένων, σου λένε. Αστους να βράζουν στο ζουμί τους και αυτοί και οι ποιητές και οι λογοτέχνες. Εμείς το μόνο που θέλουμε είναι να αρέσουμε, να περνάμε καλά, να ‘μαστε περιζήτητοι στις παρέες, να αρπάζουμε τη ζωή από τα μαλλιά και αν κάποια στιγμή τα χάσουμε και αυτά, ε, εντάξει, μήπως η επιστήμη δεν έχει προοδεύσει και σ’ αυτόν τον τομέα;
Κάποτε, ο Αντρέ Μαλρώ είχε πει ότι ο καιρός της προετοιμασίας είναι πολύς και ότι απομένει ελάχιστος. Αλλά ο Μαλρώ έζησε σε εποχές μεγάλων αναζητήσεων του 20ού αιώνα, σε εποχές που ο δυτικός πολίτης δεν είχε διαγράψει ακόμη από το ημερολόγιο τους βασικούς κανόνες επιβίωσης. Σήμερα, ο πολίτης του κόσμου εξελίσσεται μέσα σε κοινωνίες που καθοδηγούνται από ακόρεστες αισθήσεις, βρώμικες φιλοδοξίες κι ένα αντεστραμμένο μοντέλο του ευ ζην, οφείλοντας να επιβιώσει και εδώ. Πώς όμως; Με ηθικά διλήμματα, με εγκλωβισμούς στα κοινωνικά «πρέπει», με το να κατεβάζει τα ρολά της ψυχής του; Με τι άραγε; Επερίσσευσαν οι απαντήσεις, όπως θα ‘λεγε ένας καλός μου φίλος, με την έννοια ότι τέτοιες απορίες είναι μάλλον χαζές. Ο καθένας από μας, ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις της ζωής του, τα πιστεύω του και τις επιδιώξεις του κάνει και τις επιλογές του, καλές ή κακές επιλογές.
Ας απολογηθώ, όμως, για να μην παρεξηγηθώ. Ολος αυτός ο… οίστρος πρωινιάτικα, μου ήλθε για λόγους ασήμαντους ή μάλλον γιατί έτυχε να συμμετάσχω σε συζητήσεις στις οποίες αφελώς νόμιζα ότι δεν θα αναμειγνυόμουν ποτέ. Τις απέφευγα, όπως ο διάβολος το λιβάνι. Αλλά να που ο καλπασμός του χρόνου και η φθορά που προανέφερα με οδήγησαν στο να εμπλακώ σε «αναλύσεις» που αφορούν την προσπάθεια -λέει- που οφείλει(!) να κάνει μια γυναίκα ή ένας άνδρας προκειμένου να μην αφήνουν το χρόνο να τους σημαδεύει και παράλληλα να μην απορρίπτονται από τον οικογενειακό ή τον επαγγελματικό του περίγυρο, με τη φοβερή απαξιωτική καταγγελία «αυτός, α, αυτός είναι μεγάλος μωρέ». Με λίγα λόγια, τι πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος για να ταιριάζει γάντι στην εικόνα του αντεστραμμένου μοντέλου του ευ ζην που προανέφερα.
««Τι είδους στήθη προτιμάτε;» ρωτάει ο νεαρός κύριος τη νεαρή γυναίκα, η οποία και κομψή και όμορφη είναι. «Να, μέχρι του σημείου που να μην φοράω στηθόδεσμο», απαντάει εκείνη… «Μήπως θα θέλατε στη συνέχεια να προχωρήσουμε σ’ ένα Botox;» συνεχίζει ακάθεκτος ο νεαρός. «Λέτε να το χρειάζομαι;» ρωτάει ναζιάρικα η νεαρά κυρία, απευθυνόμενη μάλλον στον εαυτό της κι όχι στον κύριο. «Μα φυσικά. Δείτε στον καθρέφτη αυτή τη ρυτίδα στο μέτωπο, αν την αφήσετε θα βαθύνει, θα σας αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά, δεν θα είστε το ίδιο επιθυμητή». «ΟΚ», απαντάει η κυρία. «Γιατί όχι… μιας και ήλθα στο ινστιτούτο να τελειώνω, να μην ξανακάνω τον κόπο». «Ναι, αλλά θα ήθελα να σας πω ότι στο ινστιτούτο μας ασχολούμαστε και με τη γυναικολογική αισθητική», λέει ο νεαρός άνδρας. Σ’ αυτό το σημείο, όμως, η γυναίκα δεν έδειξε να καταλαβαίνει ή μάλλον αισθάνθηκε κάπως, γι’ αυτό και επέστρεψε στον καναπέ προφανώς για να… μελετήσει συνολικά το προτεινόμενο πρόγραμμα αναδόμησής της».
Την «εξαιρετικά υψηλού» επιπέδου στιχομυθία μετέφερε τις προάλλες στην αναψοκοκκινισμένη παρέα μια συνάδελφος. Την αλίευσε από έγκυρη βρετανική εφημερίδα, λέγοντάς μας ότι στη Βρετανία οι νέες γυναίκες είναι αυτές που κατακλύζουν πλέον τα ινστιτούτα, ενώ αυξάνεται ο αριθμός και των νέων ανδρών. Το προνόμιο της αισθητικής είναι η καινούργια έκφραση της μόδας, στην παγίδα της οποίας πέφτουν κατά χιλιάδες οι Βρετανίδες. Το Botox έχει εξελιχθεί σε «πάμε καλή μου για ψώνια στο σούπερ μάρκετ;» με αποτέλεσμα τα εξειδικευμένα ινστιτούτα να έχουν αποκομίσει κέρδη της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τις διάφορες αξιόπιστες έρευνες των περιοδικών, οι βελτιώσεις του προσώπου απασχολούν πολύ σοβαρά το 40% των κοριτσιών που βρίσκονται στις τελευταίες τάξεις του σχολείου και σκέπτονται να… βελτιωθούν μόλις τελειώσουν. Ενα από αυτά τα περιοδικά, μάλιστα, σε πρόσφατο διαγωνισμό για τους αναγνώστες του, δεσμεύτηκε ότι ο νικητής θα κέρδιζε μια πλαστική αύξησης στήθους για τη φιλενάδα του.
Ως τώρα γνωρίζαμε οτι οι μεγάλες γυναίκες, έντρομες πολλές φορές μπροστά στον καλπασμό του χρόνου, φοβούμενες ότι σύντομα θα πάψουν να είναι αρεστές στους συζύγους τους -αν δεν είχαν ήδη πάψει- γατζώνονταν στην ιδέα ότι «κοίτα, υπάρχει λύση, έτσι; Αν βρεις τα σκούρα, πετάς ένα λίφτινγκ και άντε πάλι από την αρχή». Και κάπου αυτή η προοπτική ρίζωνε μέσα στα κουτάκια της λογικής ή του παραλογισμού του καθενός κι αποκτούσε με τον καιρό μίσχους και συμπαθητικά φυλλαράκια… μέχρι να γίνει το μεγάλο βήμα της αλλαγής. Παρ’ όλα αυτά, παρά το γεγονός δηλαδή ότι όλοι λίγο πολύ εξοικειωθήκαμε με την πλαστική χειρουργική και μάλιστα παρακολουθούμε με χλευαστικό ύφος ή με πολύ θαυμασμό τη σχετική τηλεοπτική σειρά, δεν παύουμε να σχολιάσουμε με κακεντρεχές ύφος – μάλλον ζηλεύουμε- όλες τις επώνυμες κυρίες που έχουν υποβληθεί σε αυτή την ταλαιπωρία, λέγοντας… «α, καλά, δεν της πέτυχε». «Μωρέ, πώς τραβήχτηκε αυτή έτσι; Καθόλου δεν της πάει».
Το θέμα όμως δεν αφορά πια τις μεγάλες γυναίκες. Αφορά τις νέες, όπως επίσης και τους νέους. Το επιχείρημα «συνδέω την επιτυχία με την εξωτερική εμφάνισή μου» ή «μ’ ενδιαφέρει να νιώθω καλά μπροστά στον καθρέφτη μου» τείνει να γίνει αξίωμα στις κοινωνίες της αφθονίας, αν δεν έχει ήδη γίνει. Ισως γιατί ορισμένοι άνθρωποι έχουν προ καιρού χάσει την ικανότητα να κοιτάζονται κατ’ ευθείαν στα μάτια, να σφίγγουν με θέρμη τα χέρια και να προσφέρουν ο ένας στον άλλον από το απόθεμα ψυχής που πάντα παραμένει προσεκτικά φυλαγμένο στα ενδότερα. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, τηρουμένων των αναλογιών, έχει ενδιαφέρον να παρακολουθείς αρχικά και στη συνέχεια να προσαρμόζεσαι με τις τάσεις που κυριαρχούν στον περιβάλλοντα χώρο. Το «θέλω να μου αρέσω και να αρέσω» είναι μια από αυτές τις τάσεις. Δεν ακούγεται δα και τραγική…