Νομικό προηγούμενο δημιουργεί η απόφαση δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία πέντε φημισμένα έργα του διάσημου Βιεννέζου καλλιτέχνη Γκούσταβ Κλιμτ θα επιστραφούν από την Αυστρία στην 89χρονη κληρονόμο εβραϊκής οικογενείας. Τα έργα είχαν κατασχεθεί από τους Ναζί στη διάρκεια της κατοχής της Αυστρίας.
Η αξία των πέντε έργων του Κλιμτ ανέρχεται σε περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια. Η υπόθεση ήταν αντικείμενο νομικής διαμάχης ανάμεσα στο αυστριακό κράτος και τη νόμιμη κληρονόμο, Μαρία Αλτμαν, Αμερικανίδα υπήκοο, από το 1998. Η νομική νίκη της Μαρίας Αλτμαν διαμορφώνει ήδη ένα τοπίο για τα εκατοντάδες έργα τέχνης τα οποία οι Ναζί αφαίρεσαν από πολίτες εβραϊκής καταγωγής στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε χώρες της Δυτικής, Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Δήμευση
Η κυβέρνηση της Αυστρίας δεν έχει ακόμη σχολιάσει επισήμως τη δικαστική απόφαση, αλλά οι δικηγόροι της Μαρίας Αλτμαν δήλωσαν στο BBC ότι η απόφαση είναι τελεσίδικη και μη αναστρέψιμη. Ο Γκούσταβ Κλιμτ υπήρξε ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της αυστριακής Αρ Νουβώ και στα έργα του ανιχνεύεται εμβληματικά η αισθητική και ο νεωτερισμός του βιεννέζικου Sezzesion, ενός ανανεωτικού κινήματος που στις αρχές του 20ού αιώνα αγκάλιασε κάθε μορφή δημιουργικότητας. Ανάμεσα στα πέντε έργα του Κλιμτ που θα αφήσουν το αυστριακό έδαφος, συγκαταλέγονται και ορισμένα ιδιαιτέρως γνωστά όπως τα πορτρέτα της Αντέλ Μπλοχ – Μπάουερ, θείας της Μαρίας Αλτμαν.
Οταν πέθανε η Αντέλ το 1925, άφησε μέσα από τη διαθήκη της εντολή στον σύζυγό της, Φέρντιναντ Μπλοχ – Μπάουερ, να δωρίσει τα έργα αυτά σε αυστριακό μουσείο μετά τον θάνατό του. Αλλά όταν οι Ναζί κατέλαβαν την Αυστρία, ο Μπλοχ – Μπάουερ ήταν ακόμη εν ζωή. Το 1938, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα μαζί με την ανιψιά του, τη Μαρία Αλτμαν. Τα έργα του Κλιμτ δημεύτηκαν και εκτέθηκαν σε μουσείο της Βιέννης όπου παραμένουν έως σήμερα. Αυτήν την περίοδο, το κοινό μπορεί να τα δει στην πινακοθήκη Belvedere. Η διαμάχη για την κυριότητα των συγκεκριμένων έργων χρονολογείται από πολύ παλιά και λόγω της ιδιαιτερότητάς της η υπόθεση πήρε τον δρόμο για το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Την απόφαση εξέδωσε δικαστήριο της Αυστρίας, που κλήθηκε να εξετάσει την υπόθεση, η οποία αφορά εν τέλει την πιο σημαντική επιστροφή έργων τέχνης στην ιστορία της χώρας. Τον Απρίλιο του 2005, η Μαρία Αλτμαν έλαβε το ποσόν των περίπου 22 εκατ. δολαρίων από ελβετικό ίδρυμα το οποίο συστάθηκε ειδικά για να εκδίδει αποζημιώσεις σε κληρονόμους θυμάτων των Ναζί. Η οικογένεια της Μαρίας Αλτμαν ήταν προπολεμικά μέτοχοι μεγάλης βιομηχανίας ζαχάρεως στην Αυστρία. Η περιουσία τους, κατατεθειμένη σε ελβετική τράπεζα, λεηλατήθηκε από τους Ναζί.