Γέφυρες στη γλώσσα της ποίησης

Γέφυρες στη γλώσσα της ποίησης

2' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είκοσι χρόνων είναι ο θεσμός που δημιούργησαν Γερμανοί ποιητές με τίτλο «Η ποίηση των γειτόνων» και υπότιτλο «Ποιητές μεταφράζουν ποιητές» υπό τη σκέπη του Ιδρύματος Bahnhof Rolandseck (κρατικό ίδρυμα του κρατιδίου Ρηνανίας-Παλατινάτου). Τα τελευταία 15 χρόνια, με την αρωγή και τη φροντίδα του διευθυντή του ιδρύματος Ingo Wilhelm, προσκαλούν, συνομιλούν και συνεργάζονται με ποιητές γειτονικών χωρών, για να μεταφράσουν απ’ ευθείας ποίηση. Αρχικό τους κίνητρο, «η περιέργεια και η απουσία ξενόγλωσσης ποίησης στα ράφια των γερμανικών βιβλιοπωλείων». Η συγκομιδή αυτού του θεσμού είναι περίπου 15 δίγλωσσες εκδόσεις ποιημάτων, όσες και οι συναντήσεις τους. Τρεις από τους ιδρυτές και πρωταγωνιστές αυτού του θεσμού βρέθηκαν τις προηγούμενες ημέρες στην Ελλάδα, καλεσμένοι του περιοδικού «Ποίηση»: η Μπάρμπαρα Κέλερ, ο Γκέρχαρντ Φάλκνερ (βραβείο Σίλλερ 2004), ο Γκρέγκορ Λάσεν (βραβείο Σίλλερ 2005). Χθες το βράδυ, φιλοξενήθηκαν στο Ινστιτούτο Γκαίτε μαζί με τους Ελληνες ομοτέχνους τους Χάρη Βλαβιανό, Φοίβη Γιαννίση, Μαρία Κυρτζάκη και Δήμητρα Χριστοδούλου. Χθες το πρωί τους συναντήσαμε στο κτίριο του ΕΚΕΜΕΛ -που βοήθησε ουσιαστικά στην πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης- με τους Χ. Βλαβιανό, Μ. Κυρτζάκη. Ολοι συμφωνούν για το πόσο χρήσιμο είναι ένα «δίκτυο» ποίησης που να απλώνεται πάνω από την Ευρώπη και ότι οι καλές μεταφράσεις είναι απαραίτητες σε μια Ευρώπη που διαρκώς ενοποιείται. «Μπορούν να βρεθούν κοινά σημεία, «βαβελικές γέφυρες», για να γίνει γνωστή η ποίηση και των άλλων χωρών», λένε και συμφωνούν -Ελληνες και Γερμανοί- ότι οι καλοί ποιητές ήταν πάντα και μεταφραστές. «Οι ποιητές μιλάνε λίγο πολύ την ίδια γλώσσα, γι’ αυτό είναι καλό να μεταφράζονται από ποιητές».

Τους ρωτήσαμε να μας περιγράψουν τα πλεονεκτήματα αυτής της ζωντανής μετάφρασης: «Ως μεταφραστής ποιητής θα συρρικνώσεις το «εγώ» σου και θα μπεις στον άλλο ποιητή. Πρέπει να είσαι πιο πολύ χειρώναξ και να μην αυτοθαυμάζεσαι», λέει ο Χ. Βλαβιανός και όλοι ομοφωνούν. «Σ’ αυτή τη διαδικασία ξεκοκαλίζεται το ποίημα για να φανεί ο σκελετός του, τόσο στη δομή όσο και στις έννοιες. Η εικόνα ή η δομή του στίχου σε μια ξένη γλώσσα δεν μπορεί να μεταφερθεί ακριβώς σε μιαν άλλη. Αυτή η ανατομία διευκολύνει. Σ’ αυτές τις συναντήσεις έχει κανείς τη δυνατότητα να επανενώσει το διαλυμένο σώμα», λένε οι Γερμανοί από την πλευρά τους και επισημαίνουν τις τρεις γλώσσες της μεταφρασμένης ποίησης: η γλώσσα του πρωτότυπου, η γλώσσα της απόδοσης και η γλώσσα της διαμεσολάβησης.

Στην προκειμένη περίπτωση, για τη γλώσσα της απόδοσης, την κατά λέξη μετάφραση, πάνω στην οποία εργάστηκαν οι ποιητές, φρόντισαν οι επίσης ποιητές Μαρία Τοπάλη και Torsten Israel που δούλεψαν μαζί με τους σπουδαστές του γερμανικού τμήματος του ΕΚΕΜΕΛ. Το αποτέλεσμα αυτής της «διακρατικής» ποιητικής συνεργασίας θα δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος του περιοδικού «Ποίηση».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή