ΙΣΤΟΡΙΑ
Βryan D. Ρalmer
Κουλτούρες της νύχτας
Νυχτερινές περιηγήσεις στις ιστορίες παράβασης από το Μεσαίωνα μέχρι σήμερα
μετ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου
εκδ. Σαββάλας, σελ. 872 – 28,70 ευρώ
Τι κρύβει μέσα της η νύχτα; Μάγισσες και Ιακωβίνους, πειρατές και πορνογράφους, συνωμότες και αδελφότητες, μπλουζ, τζαζ και μπίτνικ. Ο ιστορικός Bryan Palmer πραγματοποιεί μια διαχρονική εξερεύνηση της παράβασης και της περιθωριακότητας της νύχτας, η οποία «φωτίζει» διαφορετικά τις σχέσεις της εξουσίας και της υποταγής, με οδηγό τις υποδείξεις και τις ενοράσεις του Μισέλ Φουκό και διερμηνέα τη θεωρία του ιστορικού υλισμού. Πρόκειται για ένα βιβλίο διανθισμένο με πίνακες ζωγράφων από το Μεσαίωνα έως τον 20ό αιώνα, το οποίο ξεναγεί τον αναγνώστη στο περιβάλλον της νύχτας, της υπέρβασης και της ελευθεριότητας.
Βαγγέλης Αγγελής
Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελάει, πατέρα…
εκδ. Βιβλιόραμα, σελ. 329 – 20 ευρώ
Η προπαγάνδα και οι μηχανισμοί της αποτελεί ζήτημα που απασχολεί ολοένα και περισσότερο τη διεθνή βιβλιογραφία. Στο μεταίχμιο πολιτικών επιστημών και ιστορίας, η μελέτη ανοίγει ένα ευρύ επιστημονικό πεδίο, δίνοντας την ευκαιρία να προσεγγιστούν κρίσιμα ζητήματα όπως η κυρίαρχη ιδεολογία και οι τρόποι διάχυσής της, οι τεχνικές χειραγώγησης, η «λατρεία» του ηγέτη, η αξιοποίηση της τεχνολογίας, η ανάπτυξη των προπαγανδιστικών δικτύων σε συνάρτηση με την τοπική και κοινωνική τους σύνδεση. Το έργο προβαίνει σε διαπιστώσεις απαραίτητες για την κατανόηση όχι μόνο της 4ης Αυγούστου, αλλά γενικότερα των πολιτικοϊδεολογικών εξελίξεων της εποχής. Αναδεικνύει σημαντικές παραμέτρους του καθεστώτος όπως ο φασιστικός ή μη χαρακτήρας του, οι σχέσεις με τη ναζιστική Γερμανία και τη φασιστική Ιταλία, η στάση του καλλιτεχνικού κόσμου απέναντί του, ο αντικομμουνισμός του.
Βασίλης Κρεμμυδάς
Καθημερινές ιστορίες για τα καράβια
Λίγο πριν… λίγο μετά το 1821
εκδ. Καλειδοσκόπιο, σελ. 63 – 15 ευρώ
Καραβοκύρηδες και κουρσάροι, έμποροι και αγωνιστές, άνθρωποι καθημερινοί μάς αφηγούνται τις ιστορίες τους και μας ταξιδεύουν στην Ανατολική Μεσόγειο στα ύστερα χρόνια της Τουρκοκρατίας και στα πρώτα του ελληνικού κράτους. Βιβλίο-πρότυπο για τη διδασκαλία της νεότερης ιστορίας, ο τόμος εστιάζει στον κόσμο της εμπορικής ναυτιλίας. Ξεκινώντας από το μικρό και το συγκεκριμένο, το κείμενο απλώνεται στο μεγάλο και στο γενικότερο. Ο αναγνώστης παρακολουθεί τη γέννηση ενός καραβιού στο ναυπηγείο, τη σύσταση της επιχείρησης, τη διαδικασία χρηματοδότησης, μαθαίνει για τους κινδύνους στη θάλασσα αλλά και για τη ζωή στα λιμάνια. Τα θέματα συνοδεύονται από πλούσια, αυθεντική εικονογράφηση και αποσπάσματα κειμένων (λογοτεχνικά έργα, ημερολόγια, μαρτυρίες κ.ά.).
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Τhomas H. Carpenter
Τέχνη και μύθος στην αρχαία Ελλάδα
μετ. Παρασκευή Αράπογλου
εκδ. Επίκεντρο, σελ. 415 – 40 ευρώ
Η μελέτη αποτελεί εισαγωγική έρευνα στο μύθο, όπως παρουσιάζεται στις αρχαίες ελληνικές πλαστικές τέχνες και σε διασωθέντα έργα που δημιουργήθηκαν από το 700 μέχρι το 323 π.Χ. Κεντρικός άξονας της έρευνας είναι η αρχαία ελληνική αφηγηματική τέχνη και οι απεικονίσεις σκηνών που αφηγούνται ιστορίες. Οι αναγνώστες οδηγούνται ώστε να αναγνωρίσουν τις σκηνές από τους μύθους της αρχαϊκής και κλασικής ελληνικής τέχνης, ενώ μαθαίνουν ότι για να γίνουν κατανοητές οι απεικονίσεις θα πρέπει να ερευνώνται μέσα σε ένα αναπτυξιακό πλαίσιο. Ο συγγραφέας επιδεικνύει τη μέθοδό του μέσα από δύο μύθους: την Επιστροφή του Ηφαίστου και το Ο Τρωίλος και ο Αχιλλέας.
Ομηρικοί ύμνοι
μετ. Δημήτρης Κοπανίτσας
εικ. Μαρία Κοπανίτσα
εκδ. Το Ροδακιό, σελ. 88 – 20 ευρώ
Οι τριάντα τρεις ύμνοι που ονομάζονται «Ομηρικοί» είναι το τελευταίο σημαντικό έργο του κύκλου της επικής ποίησης. Ανεπιβεβαίωτη είναι η εποχή που γράφτηκαν και το πώς ή γιατί απαγγέλλονταν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν για τη λογοτεχνική τους αξία οι Υμνοι στη Δήμητρα και στον Απόλλωνα, οι οποίοι συνοδεύονται από 14 εικόνες. Ο Υμνος στη Δήμητρα διηγείται την αρπαγή της Περσεφόνης. Πολλές από τις λεπτομέρειες για τη λατρεία της θεάς, η νηστεία της, το ρόφημα που πίνει από αλεύρι, νερό και μέντα, η αρνίσια προβιά που ρίχνει η Ιάμβη πάνω στο κάθισμά της είναι αναφορές στα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο ποιητής φαίνεται να γνωρίζει καλά την Ελευσίνα και τα ιερά της και να έχει ζήσει στον 7ο π.Χ. αιώνα. Ο Υμνος στον Απόλλωνα εξιστορεί τη γέννηση του θεού στη Δήλο και την αναζήτηση ενός τόπου για την ίδρυση του μαντείου και την εγκατάστασή του στις πλαγιές του Παρνασσού.
ΔΟΚΙΜΙΟ
Α. Κ. Χριστοδούλου
Ο αιχμάλωτος Βασιλιάς
Σχόλια σε μια παράγραφο του Μόμπι-Ντικ
εκδ. Ινδικτος, σελ. 112 – 12 ευρώ
Με βάση μία μόνο παράγραφο από το ομότιτλο 41ο κεφάλαιο του μυθιστορήματος, ο Α. Κ. Χριστοδούλου προσφέρει μια νέα συμβολή στην ερμηνεία του κλασικού έργου του Χέρμαν Μέλβιλ. Ξηλώνοντας μια σειρά από κρυπτικές και φαινομενικώς ασυνάρτητες παραπομπές του σύντομου αυτού κειμένου, και με τη βοήθεια των κατάλληλων γλωσσικών επισημάνσεων, ο Ελληνας δοκιμιογράφος αναδεικνύει από μιαν άλλη οδό την τολμηρή κοσμοθεωρία του αλλόκοτου Αμερικανού λογοτέχνη. Προηγούμενο σχετικό μελέτημα του Α. Κ. Χριστοδούλου είναι το «Ενα Διπλό Πρελούδιο στο Μόμπι-Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ.
Εdward W. Said
Αναστοχασμοί για την εξορία
μετ. Γιάννης Παπαδημητρίου
εκδ. Scripta, σελ. 860
Η συλλογή συγκεντρώνει δοκίμια του Εντουαρντ Σαΐντ για λογοτεχνικά και πολιτισμικά θέματα από τρεις και πλέον δεκαετίες. Το γεγονός της ίδιας της εξορίας του Σαΐντ και η μοίρα των Παλαιστινίων προσέδωσαν όχι μόνο συγκεκριμένη μορφή αλλά και προσωπικό χαρακτήρα στα ζητήματα με τα οποία ασχολήθηκε ο συγγραφέας. Ως σύνολο τα κείμενα διεισδύουν με σπάνιο, αποκαλυπτικό τρόπο στη διαδικασία της διάπλασης ενός κριτικού και στην ανάπτυξη του λειτουργήματος του διανοουμένου. Τα θέματα καλύπτουν ένα εντυπωσιακό εύρος θεμάτων: Από τους ηρωισμούς του Ταρζάν και τον επιδεικτικό ανδρισμό του Χέμινγουεϊ μέχρι τις λεπτές αποχρώσεις που διαφοροποιούν την Αλεξάνδρεια από το Κάιρο.
ΛΕΥΚΩΜΑ
Γιάννης Λουκιανός
Το σπίτι με τα ψηφιδωτά στην Ιο
Τεχνική μιας ανακαίνισης δαπέδων
σελ. 80 – 18,80 ευρώ
Δίγλωσση ελληνοαγγλική έκδοση, το βιβλίο δίνει την αφορμή να προσεγγίσουμε τη βαθύτατα ελληνική τέχνη του ψηφιδωτού. Προσφέρει επίσης την ευκαιρία να κοιτάξουμε ξανά τη δεξαμενή της ιστορίας και της παράδοσης του κάθε μικρού τόπου, όπως είναι η Ιος των Κυκλάδων, για να αντλήσουμε ό,τι μπορεί να διασωθεί. Διότι τα νησιά, πιστεύει ο Γιάννης Λουκιανός, δεν είναι μόνον τόποι τουριστικού προορισμού αλλά και μήτρες της ιστορίας. Αλλα έργα του Γιάννη Λουκιανού είναι «Οι βοτσαλωτές αυλές των Κυκλάδων» (1998), «Οι βοτσαλωτές αυλές του Αιγαίου» (1990), «Η τέχνη του ψηφιδωτού και η τεχνική του» (2001), «Η τεχνική της συντήρησης και αποκατάστασης των βοτσαλωτών δαπέδων» (2002).
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Jirina Prekop
H ευφυΐα της καρδιάς
εκδ. Θυμάρι, σελ. 160 – 9 ευρώ
Καθημερινά περιστατικά μας κάνουν να συμφωνήσουμε ότι η ευγένεια και ο αμοιβαίος σεβασμός έχουν ατονήσει. Κάποιος μας παίρνει τη σειρά στο ταμείο, ένας άλλος δεν σηκώνεται να δώσει τη θέση του σε έναν ηλικιωμένο. Πολλοί μάς προσπερνάνε αντικανονικά με το αυτοκίνητό τους στο δρόμο. Γιατί μας είναι δύσκολο να βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση του άλλου και να σεβαστούμε το τι νιώθει; Προσπαθώντας να κατανοήσει τα συναισθήματα του άλλου, η Γίρινα Πρέκοπ καταγράφει και αναλύει τα αίτια της έκπτωσης της κοινωνικής μας συμπεριφοράς, τόσο σε διαπροσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.