Δοξασίες περί μονοθεϊσμού στην Αθήνα του 5ου π.Χ. αι.

Δοξασίες περί μονοθεϊσμού στην Αθήνα του 5ου π.Χ. αι.

2' 4" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η φιλοσοφική σκέψη για τον μονοθεϊσμό κατά τον 5ο αιώνα αλλά και το παιχνίδι που παιζόταν μεταξύ του 6ου και 5ου αιώνα πάνω στη θρησκευτικότητα και τη φιλοσοφική διανόηση απασχολεί εκ νέου τη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Αφορμή αποτέλεσε το κείμενο με 26 στήλες που διασώζει ο αρχαιότερος πάπυρος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ο οποίος γλίτωσε από την πυρά σε τάφο επιφανούς Μακεδόνα της αρχαίας Λιτής στο Δερβένι Θεσσαλονίκης.

Το σπάνιο εύρημα του δεύτερου μισού του 5ου αιώνα προσφέρεται για μια νέα ανάγνωση-ερμηνεία, ολοκληρωμένη τούτη τη φορά, χάρη στην αποκρυπτογράφηση που πραγματοποίησαν Ελληνες και ξένοι ερευνητές με σύγχρονα μέσα.

Τα απανθρακωμένα κομμάτια που διατηρούνται από το 1962 σε γυάλινες θήκες «συναρμολογήθηκαν» και νέες τεχνικές έδωσαν τη δυνατότητα στους επιστήμονες να διαβάσουν ακόμη και τα καρβουνιασμένα τμήματα, απροσπέλαστα στο ανθρώπινο μάτι.

Από τις σωζόμενες στήλες προκύπτει ένα κείμενο εξαιρετικής σημασίας καθώς αποκαλύπτει τον κόσμο των ιδεών του 5ου αιώνα, όπου για πρώτη φορά εκφράστηκε η άποψη ότι η σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου εξαρτάται από την απόλυτη γνώση και την αλήθεια. «Το κείμενο που γράφτηκε το 440 π.Χ. -πιθανόν και παλαιότερα (400 π.Χ.)- είναι ποίημα αλλά και φιλοσοφική πραγματεία, η οποία εκφράζεται με τη μορφή σχολίων πάνω σε έναν ύμνο του Ορφέα…» εξήγησε χθες σε συνέντευξη Τύπου ο Απόστολος Πιερρής, διευθυντής του Ινστιτούτου Φιλοσοφικών Ερευνών στην Πάτρα, ο οποίος μαζί με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Ντικ Ομπικ, διευθυντή και γενικό εκδότη του σχεδίου για τους Παπύρους από τον Οξύρρυγχο ανέλαβε τη νέα μελέτη και την έκδοση του κειμένου.

Τη συμπαράστασή του στο εγχείρημα -ηθική και οικονομική- εξέφρασε και ο υφυπουργός εθνικής οικονομίας κ. Πέτρος Δούκας που παρέστη στη συνέντευξη. Οι φιλοσοφικές δοξασίες του παπύρου προέρχονται από τον κύκλο του Αναξαγόρα, διευκρίνισε ο κ. Πιερρής. «Ο φιλοσοφικός στοχαστής -μέσα στον ορθολογισμό της χρυσής εποχής της Αθήνας- συνέγραψε κείμενα θρησκευτικότητας σε μια προσπάθεια να ερμηνεύσει τις τερατολογικές θα λέγαμε, ακραίες απόψεις, ώστε να προχωρήσει στην αποκάλυψη της αλήθειας. Ο συγγραφέας επιχειρηματολογώντας, προσπαθεί να δείξει ότι οι διάφορες γυναικείες θεότητες του αρχαίου Πανθέου («…ΓΗ ΜΗΤΗΡ ΡΕΑ και ΗΡΑ) στην ουσία είναι μια θεότητα(…)».

Η εκ βάθρων ανάλυση του κειμένου με ανεπτυγμένο λογισμικό θα δώσει την τελική ερμηνεία, υποστήριξε ο κ. Ομπικ, ο οποίος ασχολείται τον πάπυρο του Δερβενίου εδώ και τριάντα χρόνια. Εξήγησε ότι με την τεχνική που εφαρμόζεται τα καμένα κομμάτια του παπύρου τοποθετήθηκαν στη σωστή σειρά -εκτός από ένα που είχε τοποθετηθεί ανάποδα- χωρίς καν να το αγγίξει κανείς. «Είναι τόσο εύθραυστος σαν ιστός της αράχνης που αν τον αγγίξει κανείς θα γίνει σκόνη», παρατήρησε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή