Από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Διονυσίου Σολωμού έως τη «Φρουτοπία» του Ευγένιου Τριβιζά. Από την πίστα του «Διογένη» για τις εμφανίσεις της Πέγκυς Ζήνα μέχρι τη μικροσκοπική εξέδρα για τον «Ερμαφρόδιτο» της Αποστολίας Παπαδαμάκη. Ισως αυτό να είναι και το μυστικό της επιτυχίας του Κωνσταντίνου Ρήγου. Οτι δεν φοβάται να είναι ο εαυτός του. Να εξερευνά και να πειραματίζεται με κάθε νέα πρόταση.
Στα τριάντα εννέα του χρόνια ο δημοφιλής Ελληνας χορογράφος βρίσκεται μπροστά σε μια καινούργια αρχή. Κοιτώντας πίσω έχει κάθε λόγο να αισθάνεται υπερήφανος και ικανοποιημένος για την ανανέωση που έφερε στον σύγχρονο χορό στην Ελλάδα με την ίδρυση της ομάδας του «Οκτάνα» το 1990, αλλά και για το «νέο» πρόσωπο που χάρισε στο Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ (ως υπεύθυνος από το 2001) απ’ όπου όμως αποχώρησε φέτος τελειωτικά, λίγους μήνες μετά την αιφνίδια ανακοίνωση πως η σύμβασή του δεν πρόκειται να ανανεωθεί…
Πριν από δύο εβδομάδες ολοκληρώθηκαν οι παραστάσεις των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» στη Θεσσαλονίκη (με σκηνικά-κοστούμια του Διονυσίου Φωτόπουλου, μουσική του Δημοσθένη Γρίβα), εντυπωσιακή και τελική έξοδος του Κωνσταντίνου Ρήγου από το ΚΘΒΕ. Την ερχόμενη Κυριακή και Δευτέρα (25, 26/6, Θέατρο Κοτοπούλη-Ρεξ) ο χορογράφος επιστρέφει δυναμικά στην Αθήνα για να μας παρουσιάσει με μια καινούργια, ανανεωμένη «Οκτάνα, την «άλλη εκδοχή» των «Ελεύθερων Πολιορκημένων»: το «Σχεδίασμα B΄» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Σε συνέντευξή του στην «K» ο Κωνσταντίνος Ρήγος μίλησε εφ’ όλης της ύλης…
Παγκόσμια και πολιτική διάσταση
– Πείτε μας για τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους». Είναι μια παράσταση για την ελευθερία;
– Είναι περισσότερο μια παράσταση για τον εγκλωβισμό, την ανάγκη της ελευθερίας. Βασίστηκα στο ποίημα του Διονυσίου Σολωμού και την κατάσταση πολιορκίας που περιγράφει. Στα αισθήματα των ηρώων οι οποίοι βρίσκονται μπρος σε ένα αδιέξοδο. H Εξοδός τους είναι μια πράξη αναγκαιότητας.
– Ηταν μια διπλή έξοδος η φετινή. Ποια είναι τα αισθήματα για την τελευταία σας παραγωγή με το Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ;
– Ηταν μια συμβολική, μια αντιηρωική έξοδος. Δεν πιστεύω στους ήρωες. Αυτό το έργο δεν θα το έκανα εάν δεν υπήρχαν οι συγκεκριμένες συνθήκες στο Χοροθέατρο. Ολη η δουλειά ήταν φτιαγμένη πάνω σε μιαν αντίδραση. Ηταν η πρώτη φορά που δεν με ένοιαζε πώς θα έκανα μια παράσταση. Στην ουσία δεν ήμουν πια στο ΚΘΒΕ. Ηταν ένα μεγάλο μάθημα για μένα.
Πολιτικό έργο
– Στο «Σχεδίασμα B΄» τι αλλάζει;
– Πρόκειται για μιαν «άλλη» εκδοχή των «Ελεύθερων Πολιορκημένων που εμβαθύνει στην ψυχολογία των ηρώων, οι οποίοι βρίσκονται μέσα σ’ αυτόν τον κλειστό χώρο, θεωρητικά το Μεσολόγγι. Στην αγωνία, την ένταση, την αδράνειά τους. Βλέπουμε δύο ομάδες: τους χορευτές και τα πρόσωπα-πολιορκητές που τους παρακολουθούν. H σκηνή περιβάλλεται από έναν τεράστιο καθρέφτη, ο οποίος λειτουργεί σαν αντικατοπτρισμός και συγχρόνως σαν πολλαπλασιασμός τους. Το σχόλιό μου είναι κοινωνικο-πολιτικό: για το πώς η οποιαδήποτε πολιορκία γίνεται ένα θέαμα.
Στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» ασχολήθηκα με θέματα της εθνικής μας ταυτότητας και υπόστασης. Το «Σχεδίασμα B΄» ερευνά την ατομική στάση αλλά και την παγκόσμια διάσταση του θέματος. Και τα δύο έργα είναι καθαρά πολιτικά. Ομως συγκρίνοντάς τα είναι σαν τη μέρα με τη νύχτα.
– Τι σημαίνει ελευθερία στην τέχνη;
– Θεωρητικά ελευθερία σημαίνει να κάνεις αυτό που πιστεύεις. Το θέμα είναι ότι πολλές φορές δεν ξέρεις τι είναι ακριβώς αυτό που πιστεύεις και πώς να το προσεγγίσεις. Στη δουλειά μου ελευθερία είναι να μπορώ να βρίσκω τρόπους που θα βοηθούν τους συνεργάτες μου να είναι αληθινοί, να μην υποδύονται έναν ρόλο.
Κατά τα άλλα, νομίζω ότι δεν έχεις κανένα λόγο να κάνεις τέχνη εάν δεν αντιδράσεις, δεν ταρακουνήσεις, δεν σχολιάσεις. Αυτός είναι και ένας τρόπος να παραμένεις νέος, να νικάς τον θάνατο. Δεν με πειράζει το κοινό να σοκαριστεί, να βρίσει, να σηκωθεί να φύγει.
– Στη ζωή;
– Δεν μπορώ να παίξω έναν ρόλο άλλο από αυτό που είμαι. Δεν μπορώ να λειτουργήσω με σκοπιμότητα, με οργάνωση. Να πω από τώρα τι θα κάνω σε δύο χρόνια. Αυτή είναι η δική μου ελευθερία και ο δικός μου εγκλωβισμός.
Η επάνοδος της «Οκτάνας»
– Θα δούμε την επάνοδο της «Οκτάνας». Με νέους χορευτές; Νέες ιδέες; Οι στόχοι για το μέλλον;
– Θέλω να είναι μια καινούργια αρχή. Από την παλιά «Οκτάνα» είναι μαζί μου μόνο η βοηθός και χορεύτριά μου Αμάλια Μπένετ. Στην Αθήνα θα έρθουν και κάποιοι χορευτές μου από το ΚΘΒΕ. Εχουμε πολλά σχέδια, πολλές ιδέες. Με ενδιαφέρει η ομάδα να αναπτύξει μια λογική πιο επικοινωνιακή. Ακόμη όλα είναι στον αέρα. Χρειάζεται να βρούμε ένα στούντιο και χρήματα για να ξεκινήσουμε. Στην Ελλάδα δεν έχει σημασία τι έχεις κάνει. Πρέπει να ξεκινάς κάθε φορά από την αρχή. Επίσης, θέλω λίγο χρόνο για να ασχοληθώ με τον εαυτό μου, να ξαναπροσδιορίσω τι είναι αυτό που θέλω να κάνω.
Τριπλή υπόσταση
– Φέτος συνεργαστήκατε με καλλιτέχνες πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους. Από τον Ευγένιο Τριβιζά για τις παραστάσεις της «Φρουτοπίας» μέχρι την Πέγκυ Ζήνα για τη σκηνοθεσία και κινησιολογική επιμέλεια των εμφανίσεών της στον «Διογένη». Ποιες ήταν οι εμπειρίες;
– Φέτος είχα την ευκαιρία αυτής της τριπλής υπόστασης. Είναι το τρίπτυχο που με χαρακτηρίζει. Οσο πιο βαθύς μπορώ να γίνω με τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους», άλλο τόσο θέλω να διασκεδάσω με την Πέγκυ Ζήνα και να γελάσω με τη «Φρουτοπία». Δεν αισθάνομαι ότι μπορώ να είμαι ένα πράγμα· να εκφραστώ με έναν μόνο τρόπο. Πέρασα μέσα από τη γραμμή που διαχωρίζει ποιοι είναι οι «καλοί», ποιοι οι «κακοί» και οδηγήθηκα σε μιαν άλλη κατάσταση, από την οποία μπόρεσα να ανακαλύψω νέα πράγματα για τον εαυτό μου. Οι παραστάσεις της «Φρουτοπίας», ενός θεάματος για παιδιά, αρχικά ήταν αντίθετες στη δική μου λογική. Ομως κατάφερα να κάνω κάτι για παιδιά με βάση την ακρότητα, το οποίο διασκέδασε μικρούς και μεγάλους. Είναι η άλλη μου πλευρά, που έχει να κάνει με τη χαρά.
Να μην ξεχάσω να αναφέρω και την εμφάνισή μου φέτος στο «Ερμαφρόδιτο» της Αποστολίας Παπαδαμάκη. Είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη να χορεύεις στο έργο ενός άλλου χορογράφου και να το κάνεις δικό σου.
Από την άλλη, η συνεργασία μου με την Πέγκυ Ζήνα μού άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις. Είναι ωραίο να συνεργάζεσαι με κάποιον που είναι ευγενικός, ξέρει τι θέλει και δεν είναι κομπλεξικός.
– Τι θα απαντούσατε σε όσους σχολίασαν αυτή τη συνεργασία;
– Για όσους είπαν ότι ο Κωνσταντίνος Ρήγος έκανε μια αρπαχτή για τα χρήματα θα έλεγα πως δεν ξέρω ποιος είναι αυτός που εργάζεται δίχως να πληρώνεται. Είναι κάτι που θα γίνει κατανοητό στο μέλλον. Δεν ήταν μια αρπαχτή, αλλά κάτι που με ενδιέφερε. Μου έβγαλε κάτι άλλο από αυτό που είμαι και είναι ένας χώρος που συνεχίζει να με ενδιαφέρει.