Δεν πρόκειται για αναβίωση, τονίζει ο εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος. Πρόκειται περισσότερο για συνέχεια. Του οράματος του Κώστα Ελευθερουδάκη που το 1921 άρχισε να εκδίδει τη σειρά «Γράμματα – Επιστήμαι – Τέχναι», στην οποία κυκλοφόρησαν 52 τίτλοι. Η σειρά εκείνη του Ελευθερουδάκη είχε παιδευτικό χαρακτήρα -δοκίμια, μυθιστορήματα, βιογραφίες- και έφερνε στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου την επαφή με τη διεθνή διανόηση. Η εμβληματική σειρά, που οι συλλέκτες γνωρίζουν καλά λόγω της υψηλής αισθητικής της, άρχισε να επανακυκλοφορεί και να διευρύνεται μέσα από το σύγχρονο εκδοτικό εγχείρημα του Οδυσσέα Χατζόπουλου και των εκδόσεων «Κάκτος». Ηδη, έχουν εκδοθεί 23 τίτλοι και θα ακολουθήσουν πολλοί ακόμη.
Χαρακτηριστικό της σειράς, που στον δεύτερο κύκλο της ζωής της έχει προσλάβει τον συμπληρωματικό τίτλο «Βιβλία για ανθρώπους», είναι η διατήρηση της παλιάς αισθητικής και των γραφιστικών κοσμημάτων, η σκληρή βιβλιοδεσία, οι αριθμημένοι τόμοι, ώστε να ενισχύεται ο χαρακτήρας της σειράς, και τα μονοχρωματικά έντονα εξώφυλλα. Αυτά είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά που χαρίζουν στη σειρά έντονη αναγνωρισιμότητα.
Ευρύτητα και ποικιλία
Οι τίτλοι ποικίλλουν. «Από τους 52 που είχε εκδώσει ο Ελευθερουδάκης, τουλάχιστον οι 30 στέκονται και σήμερα», παρατηρεί ο Οδυσσέας Χατζόπουλος. Πρώτος τίτλος είναι «Ο ηγεμόνας» του Νικολό Μακιαβέλλι (μετ. Ηλέκτρας Ανδρεάδη) και δεύτερος, «Η γέννηση της τραγωδίας» του Νίτσε (μετ. Γιάννη Λάμψα). Η ελεύθερη συγκατοίκηση κειμένων κάτω από την ίδια στέγη, δίνουν στη σειρά αυτή χαρακτήρα εγκυκλοπαιδικό και πολυσυλλεκτικό. Ο εμπλουτισμός της με νέα κείμενα την αναβιβάζουν σε ένα επίπεδο πέραν της βιβλιοφιλικής νοσταλγίας.
Οι εκδόσεις «Κάκτος» απέκτησαν την άδεια στους παλιούς τίτλους και στα αυθεντικά στοιχεία της σειράς από τη Σοφίκα και τη Μαρίνα Ελευθερουδάκη, που είχαν τα διικαιώματα. Σήμερα, η γλώσσα «ξαναδουλεύεται» από την αρχή και γίνεται νέα επιμέλεια. Αλλά η αύρα είναι εκείνη που ξέρουν όσοι εκτιμούν την παλιά σειρά του «Ελευθερουδάκη».
«Από τη δεκαετία του ’60, πήγαινα στο Μοναστηράκι και στα παλαιοβιβλιοπωλεία αγόραζα τους παλιούς τόμους του «Ελευθερουδάκη»», θυμάται ο Οδυσσέας Χατζόπουλος. «Σταδιακά, συμπλήρωσα όλη τη σειρά, και είχα πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου να την ξαναβγάλω. Ηρθε η στιγμή το 2005 όταν το συζήτησα με τη Σοφίκα Ελευθερουδάκη, η οποία με υποστήριξε».
Αντεπίθεση
Η ύπαρξη μιας τέτοιας σειράς, υψηλού γούστου και κλασικής παιδείας, στο σύγχρονο τοπίο της αγοράς ξενίζει ενδεχομένως γιατί δεν είναι εμπορική, δεν ανταποκρίνεται δηλαδή σε έρευνα αγοράς για τη δυνατότητα διείσδυσής της στο κοινό. «Ηθελα να κάνω μία «επίθεση» με καλύτερα και ομορφότερα βιβλία», λέει ο Οδυσσέας Χατζόπουλος, «για να διαφοροποιηθώ από τις προσφορές του Τύπου».
Οι υπόλοιποι τίτλοι περιλαμβάνουν : «De profundis» του Οσκαρ Ουάιλντ, «Ο σφουγγαράς και άλλα διηγήματα» του για χρόνια αγνοημένου Ελληνορουμάνου Παναΐτ Ιστράτι, «Εμείς και οι Αρχαίοι» του Ιωάννη Συκουτρή, Ομήρου «Ιλιάς», «Αθηνά» των Γκόου – Ρεϊνάκ, «Ευγενία Γκραντέ» του Μπαλζάκ, «Η τροφή των θεών» του Χ. Τζ. Γουέλς, «Ναπολέων» του Χέρμπερτ Φίσερ, «Τούρκικα λαϊκά παραμύθια», «Προλήψεις του ελληνικού λαού» του Αθ. Μπούτουρα, «Λόρδος Ελγιν» του Ιωάννη Γενναδίου, «Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου» του Παναγή Καββαδία, «Επίνικοι» του Πινδάρου, «Χριστόφορος Κολόμβος» του Γιάκομπ Βάσερμαν, «Ημερολόγιο ενός διαφθορέα» του Σέρεν Κίρκεγκορ και «Τα ταξίδια μου» του Μάρκο Πόλο. Ακολουθούν πολλοί νέοι τόμοι.