Αλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη μουσική, χάρισαν στιγμές εξωτικής απόλαυσης με τους ήχους του «Karmacoma», του πιο γνωστού τους τραγουδιού, διαμαρτυρήθηκαν εναντίον του πολέμου στο Ιράκ και στα αποδυτήρια του γηπέδου Καραϊσκάκη μάς εξομολογήθηκαν γιατί τους κυνηγάει η… Σκότλαντ Γιαρντ! Ο Ρόμπερτ ντε Νάτζα (ή 3 D) και ο Γκραντ Μάρσαλ (ή Ντάντι Τζι) μίλησαν στην «Κ», λίγο πριν ανέβουν στη σκηνή για την αθηναϊκή τους συναυλία. Ο Ντε Νάτζα, ιδιαίτερα πολιτικοποιημένος, νοσταλγεί το ριζοσπαστικό φοιτητικό κίνημα της δεκαετίας του ’60, ακόμα και στις πιο ακραίες μορφές του, ενώ ο Μάρσαλ, πολύ πιο ποδοσφαιρόφιλος, πόνταρε όλα του τα λεφτά στην… εθνική Γαλλίας! Ας δώσουμε όμως το μικρόφωνο στα δύο ιδρυτικά μέλη των Βρετανών Massive Attack, απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τις αιθέριες μελωδίες τους…
– Το νέο σας άλμπουμ θα έχει τον τίτλο «Weather Underground», το όνομα δηλαδή της γνωστότερης αριστερής οργάνωσης ανταρτών πόλης, που έδρασε στις ΗΠΑ στις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Δεν είναι λίγο ακραίος, με δεδομένη τη σημερινή αντιτρομοκρατική υστερία;
– Ρόμπερτ ντε Νάτζα: Πρόκειται για ένα λεκτικό παιχνίδι που δεν πρέπει να το λάβει κανείς τοις μετρητοίς και παράλληλα ένα κομμάτι της ιστορίας την οποία οι νέοι σήμερα αγνοούν. Τι θέλω να πω; Παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό να καταπατούνται τα πολιτικά δικαιώματα, τόσο στη Βρετανία όσο και σε όλο τον Δυτικό κόσμο, και θέτω το ερώτημα: τι κάνουν γι’ αυτό τα νεολαιίστικα κινήματα. Στη δεκαετία του ’60, οι Weathermen υπήρξαν το απόλυτο άκρο του φοιτητικού κινήματος των ΗΠΑ. Φυσικά δεν είμαστε τρομοκράτες, όμως νιώθουμε πως είναι αναγκαία η μαζικοποίηση ενός κινήματος που θα βάλει φρένο στην τρέλα που βιώνουμε. Το όνομα «Weathermen» (μετεωρολόγοι) προήλθε από έναν συμβολικό στίχο του Μπομπ Ντίλαν: «Δεν χρειαζόμαστε μετεωρολόγο να μας δείξει προς τα πού φυσά ο άνεμος».
– Κατά τη διάρκεια της εισβολής στο Ιράκ κρατήσατε μια σθεναρή στάση εναντίον του πολέμου. Δεχθήκατε μάλιστα και την «επίσκεψη» της Σκότλαντ Γιαρντ, που έψαχνε για πορνογραφικό υλικό και ναρκωτικά. Ηταν μια πίεση για να σας κάνουν να σωπάσετε;
– Γκραντ Μάρσαλ: Ζούμε σε μια δημοκρατική χώρα που εξασφαλίζει τα πολιτικά δικαιώματα, όμως -αλίμονο- δεν μπορείς πάντα να μιλάς, και μάλιστα σε έντονους τόνους, εναντίον τόσο σοβαρών κυβερνητικών επιλογών.
– Ρ. Ν.: Η αστυνομία είπε ότι είχε κάποια πληροφορία, την οποία βεβαίως χρησιμοποίησε για να περάσει στα ΜΜΕ πως ο συγκεκριμένος «σταρ της μουσικής» είχε παράνομο πορνογραφικό υλικό στον υπολογιστή του – πράγμα που δεν υπήρχε. Ηταν μια κυνική προσπάθεια να ρίξουν λάσπη σε κάποιον που, πρώτον, οι απόψεις του για την πορνογραφία είναι γνωστές (και αρνητικές) και, δεύτερον, οι απόψεις του για τη συμμετοχή των βρετανικών δυνάμεων στον πόλεμο του Ιράκ είναι επίσης γνωστές.
– Αρα, οι δημοφιλείς μουσικοί (μου έρχεται στο μυαλό ο Τζον Λένον) είναι δυνάμει πολιτικές προσωπικότητες, εφόσον ο λόγος τους επηρεάζει την κοινή γνώμη.
– ΓΚ.Μ.: Μιλάμε για μιαν άλλη εποχή. Πρόσφατα, ένας φίλος μου έφερε το νέο άλμπουμ του Νιλ Γιανγκ και ήταν έξαλλος γιατί δεν κυκλοφορούν πλέον τέτοιοι πολιτικοί δίσκοι. Και γιατί κανείς δεν ορθώνει το ανάστημά του για να υποστηρίξει εκείνο που θεωρεί σωστό. Στη δεκαετία του ’60 υπήρχε ένα δυναμικό ριζοσπαστικό κίνημα με όλους εκείνους, τους Λένον και τους Γιανγκ που το εξέφραζαν. Σήμερα γράφονται τραγούδια διαμαρτυρίας; Εγώ γύρω μου ακούω μόνο χαζοτράγουδα!
Καθεστώς ανασφάλειας
– Και τώρα τι μένει, ένας νέος πόλεμος στο Ιράν;
– Είναι κοινό μυστικό πως ο Τόνι Μπλερ είναι το κουταβάκι του Μπους. Δεν νομίζω όμως πως οι Αμερικανοί θα επιχειρήσουν έναν νέο πόλεμο, ο οποίος θα τους εξαντλήσει οικονομικά και στρατιωτικά. Αλλωστε, ο πρόεδρος του Ιράν φαίνεται σκληροπυρηνικός και δεν είναι σαν τον Σαντάμ -παλιό συνεργάτη των ΗΠΑ- που φώναζε χωρίς να δαγκώνει. Δεν παύω πάντως να ανησυχώ για τον κόσμο που ζούμε, για τους ηλίθιους που χειρίζονται όλη αυτή την καταστροφική δύναμη και για τα παιδιά μου που θα μεγαλώσουν σε ένα παγκόσμιο καθεστώς ανασφάλειας.
– Παραδοσιακά ο συνθέτης χρησιμοποιεί την κιθάρα και το πιάνο για να δημιουργήσει μουσική. Σήμερα, εσείς και πολλοί συνάδελφοί σας χρησιμοποιείτε «λούπες» και «σαμπλ» για να κατασκευάσετε τους ρυθμούς και τις μελωδίες σας. Μπήκαμε στην εποχή του «θανάτου του μουσικοσυνθέτη»;
– ΓΚ.Μ.: Ετσι εργαστήκαμε κατά κόρον στο «Blue Lines» και στο «Protection», όταν ήμαστε ακόμα μια παρέα ντισκ-τζόκεϊ που χρησιμοποιούσαν στο στούντιο τα κόλπα που έκαναν όταν έπαιζαν μουσική στα κλαμπ. Σήμερα βρισκόμαστε σε άλλη φάση: στο στούντιο συνεργαζόμαστε με πραγματικούς μουσικούς και ενορχηστρώνουμε με τον παραδοσιακό τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει και στις ζωντανές μας εμφανίσεις. Βεβαίως, χρησιμοποιούμε και «σαμπλ», όπου πιστεύουμε πως είναι απαραίτητο.
– Αλλωστε, πιστεύω πως είναι βαρετό να παρακολουθεί κανείς επί σκηνής μια μπάντα χωρίς μουσικούς και ζωντανή μουσική…
– ΓΚ.Μ.: Σαφώς, γιατί μια πραγματική μπάντα λειτουργεί διαδραστικά με το κοινό.
– Εχετε συνεργαστεί με πολλές και καλές τραγουδίστριες: Ελίζαμπεθ Φρέιζερ, Σάρα Νέλσον, Τρέισι Θορν, Σίνεντ Ο’ Κόνορ. Υπάρχουν άλλες που θα θέλατε να ερμηνεύσουν τραγούδια σας;
– ΓΚ.Μ.: Σταθήκαμε τυχεροί γιατί είχαμε πάντα τις φωνές που θέλαμε, τώρα… σκέφτομαι μια φωνή σαν αυτή της Πάτι Σμιθ…
– Δεν είναι όμως υπερβολικά ροκ για τη μουσική των Massive Attack;
– ΓΚ.Μ.: Οπως και να ‘ναι, μ’ αρέσει!
– Εχετε παίξει αρκετές φορές στη χώρα μας. Σας αρέσει εδώ;
– ΓΚ.Μ.: Στην Ελλάδα; Ο καλύτερός μου φίλος είναι Ελληνας, ο Κώστας! Από παλιά μου έλεγε τόσο πολλά για την αρχαία Ελλάδα και, απ’ ό,τι ανακάλυψα, οι περισσότεροι Ελληνες είναι το ίδιο θερμοί και ενθουσιώδεις μ’ εκείνον. Οπότε εδώ νιώθω θαυμάσια!
Είμαι Εθνική Γαλλίας!
– Πώς σας φαίνεται που θα παίξετε σε ένα γήπεδο;
– ΓΚ.Μ.: Παρακολουθούμε ποδόσφαιρο, μάλιστα πριν από λίγο βλέπαμε Μουντιάλ. Ο Ολυμπιακός είναι ο πρωταθλητής Ελλάδας και νιώθω πολύ ωραία που θα παίξουμε στο γήπεδο των πρωταθλητών! Το ποδόσφαιρο είναι μια διεθνής γλώσσα, όπως και η μουσική.
– Ποια ομάδα υποστηρίζετε στο Μουντιάλ;
– ΓΚ.Μ.: Θα γελάσετε, αλλά παίξαμε όλοι ένα «σουίπστεϊκ», δηλαδή τραβήξαμε στην τύχη μια ομάδα και στοιχηματίσαμε πάνω της. Εμένα μου έτυχε η Γαλλία, ποντάρισα 20 λίρες κι αν βγει πρωταθλήτρια θα κερδίσω 120! Συνεπώς είμαι Εθνική Γαλλίας!
Καλύτερα στο Ηρώδειο
Οσοι μαζεύτηκαν για να δουν τους Massive Attack, την προπερασμένη Παρασκευή, στο Στάδιο Καραϊσκάκη, περίμεναν σίγουρα τη συναυλία του καλοκαιριού. Κι όμως… Η μουσική των Massive Attack είναι πολύ εγκεφαλική κι απαιτεί μια σύνθετη επεξεργασία για να αποκωδικοποιηθεί, δεν ταιριάζει ως εκ τούτου στον αγωνιστικό χώρο ενός γηπέδου, όπου πάνε καλύτερα τα ροκ συγκροτήματα που προσφέρουν δύναμη, χορό και… βαβούρα. Οσο κι αν το σόου που παρουσίασαν οι Massive ήταν ενορχηστρωμένο για να παρουσιαστεί ζωντανά (το συγκρότημα αισθάνεται καλύτερα όταν δουλεύει στο στούντιο), η μπάντα ήταν στατική εμπρός σε ένα κοινό που περίμενε να χορέψει και λίγο. Ο τραυματισμός του βασικού τραγουδιστή τους Χόρας Αντι και η συνακόλουθη απουσία του έβγαλε εκτός ρεπερτορίου μερικά από τα καλύτερα τραγούδια τους. Τι απέμεινε; Οι πολύ καλές ερμηνεύτριες Ελίζαμπεθ Φρέιζερ (τη θυμάστε από την εποχή των Cocteau Twins) και Σάρα Τζέι, η συνταρακτική εκτέλεση του «Inertia Creeps», το ντουέτο Ρόμπερτ ντε Νάτζα και Ντάντι Τζι στο «Karmacoma» και ο εντυπωσιακός φωτισμός. Τι στάθηκε εντελώς απαράδεκτο; Τα προβλήματα ήχου και η πεντάλεπτη σχεδόν διακοπή επειδή «κάτι κάηκε»! Ας αναλογιστούν οι Ελληνες διοργανωτές πως με 40 ευρώ εισιτήριο το κοινό δεν μπορεί να ανεχθεί τέτοιου είδους προβλήματα. Τέλος, την επόμενη φορά που θα αποφασίσουν να προσκαλέσουν μια μπάντα αυτής της υφής, καλό θα ήταν να επιλέξουν έναν ανάλογο χώρο. Γιατί όχι στο Ηρώδειο;