Εάν η αρχαία Ελλάδα δεν είχε υποταχθεί στη Ρώμη τότε θα μπορούσε να είχε στείλει μερικούς αιώνες αργότερα τον πρώτο άνθρωπο στο Διάστημα. Οσο ακραία κι αν ακούγεται αυτή η δήλωση στην «Κ» του Ξενοφώντα Μουσά, αναπλ. καθηγητή της Φυσικής του Διαστήματος και διευθυντή του εργαστηρίου Αστροφυσικής του πανεπιστημίου Αθηνών, μοιάζει να είναι βάσιμη, ύστερα από τις ανακοινώσεις που έκαναν χθες το βράδυ καταξιωμένοι ξένοι και Ελληνες επιστήμονες, που συναπαρτίζουν την ομάδα έρευνας του περίφημου μηχανισμού των Αντικυθήρων. Η ανακοίνωση των πορισμάτων της ομάδας έγινε στην κατάμεστη αίθουσα του μεγάρου Καρατζά στο γνωστό κτίριο του Μάριο Μπότα στην καρδιά της Αθήνας, στην είσοδο του οποίου έχουν αποκαλυφθεί τα ερείπια της αρχαίας πόλης των Αθηνών.
Τι είναι τελικά το μυστηριώδες αυτό αντικείμενο που ανασύρθηκε από τον βυθό των Αντικυθήρων το Πάσχα του 1903; Πρόκειται σαφέστατα για τον αρχαιότερο υπολογιστή της ανθρωπότητας που έχουμε στα χέρια μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν προϋπήρχαν άλλοι. Είναι ταυτόχρονα ένα αστρονομικό όργανο και όπως λέει ο κ. Μουσάς «και ένας εξελιγμένος αστρολάβος». Είχε πολλαπλές αστρονομικές χρήσεις: υπολόγιζε θέσεις ηλίου – σελήνης, φάσεις σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις, προέβλεπε τη θέση του ηλίου και της σελήνης στον ζωδιακό κύκλο, όπως επίσης και τη θέση ορισμένων άλλων πλανητών, όπως του Ερμή και της Αφροδίτης. Τα νέα στοιχεία που ανακοίνωσαν χθες οι επιστήμονες δείχνουν ότι ο τρόπος με τον οποίο ο μηχανισμός κατέγραφε την τροχιά της σελήνης ήταν ιδιαίτερα έξυπνος. Σύμφωνα με τον κ. Μουσά, ο μηχανισμός θεωρείται μία μετεξέλιξη του πλανηταρίου, του περίπλοκου αστρονομικού μηχανισμού που είχε φτιάξει ο Αρχιμήδης, αλλά και των πολύ πιο πρώιμων μεγαλιθικών κτισμάτων όπως το stonehedge της Βρετανίας που λειτουργούσαν ως Αστεροσκοπεία. Τα οικοδομήματα αυτά είχαν λίθινες στήλες, ενώ ο μηχανισμός έχει γρανάζια.
«Θα μπορούσε να πει κανείς με βεβαιότητα ότι πρέπει να ξαναγραφτεί η ιστορία της τεχνολογίας της ανθρωπότητας», υποστήριξε ο κ. Μουσάς στην «Κ», αλλά ενδεχομένως να πρέπει να αλλάξουν πολλά και στην ιστορία της γεωγραφίας. Οι επιστήμονες, διαβάζοντας με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας το εσωτερικό του μηχανισμού, έφτασαν σ’ ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον συμπέρασμα: αναφέρονται και τοποθεσίες. Κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν τις λέξεις Φάρος (Αλεξάνδρεια) και Ισπανία. Αξίζει να αναφερθεί ότι πρόκειται για την αρχαιότερη αναφορά στον κόσμο του ονόματος της χώρας της Ιβηρικής.
«Χρησιμοποιήσαμε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, αλλά ο μηχανισμός των Αντικυθήρων μάς κάνει να ντρεπόμαστε», είπε ένα άλλο μέλος της επιτροπής, ο αστρονόμος Μάικ Εντμουντς από το πανεπιστήμιο του Κάρντιφ χθες βράδυ, ενώ ο αστρονόμος Ιωάννης Σειραδάκης από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης υπογράμμισε στο BBC πως ό, τι είναι η Ακρόπολη για την αρχιτεκτονική είναι αυτός ο μηχανισμός για την τεχνολογία.