«Απόψε θα πλαγιάσουμε σε δροσερό χορτάρι, θα δώσει και θα πάρει το γλέντι μας, παιδιά», λέει ένα τραγούδι των χρόνων της Εθνικής Αντίστασης, το οποίο πιο πολύ μοιάζει με καντάδα παρά με εμβατήριο. «Ελλάδα μας, Ελλάδα, δεν φεύγεις απ’ το νου, Ελλάδα μας, Ελλάδα, βασίλισσα του νου…». Εκείνοι οι στίχοι δεν μιλούσαν για το γκαζόν, αλλά για το δροσερό χορτάρι μιας λεύτερης πατρίδας, για ένα χλωρό χορτάρι που θα ανήκει σε όλους και σε κανέναν.
Στην Αιτωλοακαρνανία δεν γίνονται τουριστικές και άλλες επενδύσεις. Τα καπνά είναι παρελθόν, ενώ το ΤΕΙ Ιχθυοκαλλιέργειας στο Μεσολόγγι δεν θεωρείται, μέχρι στιγμής, το Χάρβαρντ της Δυτικής Ελλάδας. Στον νομό αυτόν, όπως παντού, όποιος επιθυμεί μελλοντική απόδοση του κεφαλαίου του, πρέπει να επενδύσει στα «κονέ», στον εαυτό του και, εφόσον υπάρχει γη, στη γη του. Δεν έγινε για πέντε πρόβατα το φονικό στον κάμπο του Αγρινίου, αλλά για «πέντε χαψιές χορτάρι», λέει ένας φίλος από έναν άλλο κάμπο. «Αυτό το χώμα δεν «είναι δικό τους και δικό μας», αλλά δικό μας, καταδικό μας και το υπερασπιζόμαστε με την ψυχή και το αίμα μας, με τα σκάγια και το ψέμα μας», είπαν με τον τρόπο τους οι δολοφόνοι.
Εκτυφλωτικά πράσινος, θανάσιμα ειρηνικός ήταν ο τόπος του εγκλήματος, με τον οποίο μας εξοικείωσαν τα πανοραμικά πλάνα από την εναέρια λήψη ενός καναλιού. Πέντε ασάλευτα σώματα, λουσμένα στον πρωινό ήλιο. Αραγε είχαν παραμείνει όλη νύχτα εκεί; Προτού αναλάβει η αστυνομία το έργο της, την είχε προλάβει η ευέλικτη τηλεόραση, που αποτύπωσε την ακριβή θέση των άκαμπτων πτωμάτων.
Σύγκρουση παράδοσης και νεωτερικότητας; Πού την είδατε (την πρώτη), πού την απαντήσατε; Σαν έμπειροι, σαν θαρραλέοι καλεσμένοι σε τοκ σόου μιλούσαν οι κάτοικοι του χωριού, χαροκαμένοι και μη, σε μια «κατάθεση ψυχής» στα κανάλια που τους συνέχαιραν για την «ψυχραιμία» τους. Σαν μικροί παρουσιαστές μιλούσαν για τη «φορτισμένη ατμόσφαιρα», για το πώς «βίωσαν», το πώς «εισέπραξαν» το θλιβερό επεισόδιο. Καθώς η τηλελαλιά πήρε τη θέση της ντοπιολαλιάς, οι περισσότεροι απέφευγαν να μιλήσουν με ρουμελιώτικη προφορά – μόνο ένα «θείο!» (στην κλητική) έπιασε το αυτί μας, ένα «σε τρεις μήνους».
Αυτό που συνέβη στο ξέφραγο χωράφι δεν είναι ένα βουκολικό δράμα, ένα στυγερό κτηνοτροφικό έγκλημα, αλλά το μοντέρνο δείγμα μιας νέας εποχής που ένα από τα χαρακτηριστικά της είναι η ιδιωτικοποίηση της βίας. Δεν πρόκειται για «συμβόλαια θανάτου», αλλά για το συμβόλαιο επιβίωσης, την υπόσχεση επιβίωσης που δίνει ο καθένας στον εαυτό του. Η φονική άμυνα δεν είναι απλώς η καλύτερη επίθεση· όπως και η ασφάλεια, είναι μια υπηρεσία που πωλείται και αγοράζεται και διατίθεται σε ατομική και οικογενειακή συσκευασία. Οπως ιδιωτικοποιούνται οι ελπίδες, τα όνειρα, τα θάματα και τα οράματα, έτσι ιδιωτικοποιείται το έγκλημα, ενώ σύντομα φαίνεται ότι θα ιδιωτικοποιηθούν η πρόληψη και η πάταξή του.
Κανείς δεν περιμένει τίποτα από κανέναν, κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν πέρα, ίσως, από τον στενό κύκλο της οικογενείας του. Ολοι εναντίον όλων και το πιο γρήγορο πιστόλι κερδίζει, όπως συμβαίνει στα βιντεογκέιμ, στα τηλεπαιχνίδια και στα ριάλιτι.