Εναν ολόκληρο κόσμο περικλείει και σηματοδοτεί το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού στην καρδιά της Αθήνας. Κτίριο του μεσοπολέμου, προϊόν αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που προκηρύχθηκε το 1926, το κτίριο του ΜΤΣ, συνδέεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο με τη ζωή χιλιάδων Αθηναίων τα τελευταία 70 χρόνια.
Αθηναϊκή κοινωνία
Εργο του αρχιτεκτονικού διδύμου Λεωνίδα Μπόνη και Βασίλη Κασσάνδρα, το μεγάλο αυτό κτίριο, το μεγαλύτερο της Αθήνας, στη θέση των βασιλικών στάβλων (Πανεπιστημίου – Αμερικής- Σταδίου – Βουκουρεστίου) είναι το αντικείμενο του νέου βιβλίου που κυκλοφόρησε το Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Το «Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού», όπως είναι ο τίτλος του πλούσια εικονογραφημένου βιβλίου, είναι το αποτέλεσμα εξαντλητικής έρευνας του αρχιτέκτονα Βασίλη Κολώνα, ο οποίος οριοθέτησε και ακτινογράφησε όλο το ιστορικό και κοινωνικό περίγυρο που συνδέεται με το μέγαρο – σύμβολο της αστικής Αθήνας.
Η χθεσινή παρουσίαση του τόμου έγινε συμβολικά μέσα στους ανακαινισμένους από τον Ομιλο Πειραιώς χώρους του μεγάρου και συγκεκριμένα στο νέο φουαγιέ του «Παλλάς». Εκεί, ήταν και ο αρχιτέκτων Γιάννης Κίζης, που ηγήθηκε της πλήρους εκ βάθρων ανακαίνισης του μεγάρου. Η έρευνα του Βασίλη Κολώνα έδωσε, όπως είπε ο Γιάννης Κίζης, σε ορισμένες περιπτώσεις λύσεις και ιδέες για τη νέα μορφή του μεγάρου, όπως στην περίπτωση της μαρκίζας στην οδό Σταδίου ή στο δάπεδο της Στοάς Σπυρομίλιου. Βιωματικός ήταν ο λόγος της Μάρως Καρδαμίτση – Αδάμη, που επέλεξε να μιλήσει για το κτίριο όχι ως αρχιτέκτων αλλά ως Αθηναία, αφηγούμενη μνήμες προσωπικές αλλά εν τέλει (και συνειρμικά) κοινές για τους Αθηναίους που ζούσαν ως παιδιά ή ενήλικες την πόλη από τα τέλη της δεκαετίας του ’40 και μετά. Ο δικηγόρος και γνωστός Αθηναίος Στράτης Στρατήγης διηγήθηκε και αυτός από την πλευρά του τη σημασία αυτού του κτιρίου ως του τελευταίου μεγάλου έργου της προπολεμικής αστικής τάξης. Το «Μπραζίλιαν», ο «Ζώναρς», ο «Φλόκας», το «Παλλάς» και τόσα ακόμη αθηναϊκά τοπόσημα στεγάστηκαν σε αυτό το κτίριο. Οπως είπε η πρόεδρος του ΠΙΟΠ Σοφία Στάικου το βιβλίο αυτό συνδέεται με την αναγέννηση του μεγάρου που ξαναμπαίνει στην τροχιά της πόλης και στη ζωή των Αθηναίων.
Αλλά το βιβλίο του Βασίλη Κολώνα, παρότι ήταν μία ανάθεση του ΠΙΟΠ, φέρει την προσωπική σφραγίδα του δημιουργού του. Με ποιότητα, γνώση και ερευνητική δεινότητα (γνωστή άλλωστε και από άλλες ερευνητικές εργασίες του), ο Βασίλης Κολώνας όχι μόνο έφερε στη γνώση μας πλήθος στοιχείων και πληροφοριών από το κοντινό παρελθόν αλλά παράλληλα – ορίζοντας ένα νέο πλαίσιο ερμηνείας αυτού του παρελθόντος – επαναπροσδιόρισε τον αθηναϊκό μεσοπόλεμο φέρνοντας μια νέα αύρα. Το μέγαρο του ΜΤΣ, με τα πολλά αρ ντεκό στοιχεία, συνδέεται μορφολογικά και ιδεολογικά με αντίστοιχα μέγαρα στο Παρίσι και δίνει το βήμα του εκσυγχρονισμού στην Αθήνα του ’30.