Προσωπα

5' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι και οι δύο μοδάτοι, αν και ανήκουν σε διαφορετικές γενιές. Κάτι σαν πολιτική τάση της εποχής μας. Τους αποκαλούν αντίδοτο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Δυναμικές και αμφισβητούμενες πολιτικές προσωπικότητες που θα περάσουν στην Ιστορία με παρατεταμένο χειροκρότημα, όχι για τα επιτεύγματά τους, ούτε για τον λαϊκισμό τους. Θα περάσουν για το σθένος και το αντριλίκι τους να σηκώσουν κεφάλι απέναντι στην αμερικανική παντοδυναμία. Κάθε δήλωσή τους, κάθε δημόσια παρουσία τους προκαλεί δημοσιογραφικό σεισμό και φημολογείται ότι η εκρηκτική παρουσία τους έχει κάψει πολλές φωτογραφικές μηχανές! Είναι ο Φιντέλ Κάστρο και το φιλαράκι του, ο Ούγκο Τσάβες από τη Βενεζουέλα. Ο ένας εις τας δυσμάς του βίου του, με την επιθανάτια αγωνία διάχυτη στην πατρίδα του – διάχυτος και ο φόβος άλλωστε για τη διάδοχη κατάσταση, τη στιγμή που η εξόριστη ακμάζουσα αντιπολίτευση στο Μαϊάμι ετοιμάζει τις πολυτελείς βαλίτσες της για την επιστροφή. Και ο άλλος, αρκετά νέος, ακμαίος, κακή απομίμηση του Τσε, παρορμητικός ομιλητής που έχει κάνει τον λαϊκισμό ακριβή του σημαία, αναδεικνύεται για τρίτη φορά πρόεδρος της Βενεζουέλας. Της Βενεζουέλας του Μπολιβάρ, των λιγοστών απογόνων των Βάσκων, του παραμυθιού, της φτώχειας, των εκτυφλωτικών κοινωνικών ανισοτήτων και του πετρελαίου.

Στους κύκλους της ευρωπαϊκής διανόησης, αλλά και ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους που παρακολουθούν, έστω αποσπασματικά, τις διεθνείς εξελίξεις, ο Φιντέλ Κάστρο και ο Ούγκο Τσάβες χαίρουν εκτίμησης μεγάλης. Και είναι να απορεί κανείς πώς ένας δικτάτορας σαν τον Κάστρο χειροκροτείται τόσο συχνά και με τέτοια θέρμη από ανθρώπους που σε διαφορετική περίπτωση θα τον κατακεραύνωναν στο όνομα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και είναι να εκπλήσσεται κανείς με την προσοχή που δείχνουμε για τη ζωή του, πώς σταχυολογούμε επεισόδια με τις γυναίκες και τα εξώγαμά του, πώς καταβροχθίζουμε περιοδικά με ταξιδιωτικές περιπλανήσεις στην Κούβα και πώς κάθε χειμώνα ορίζουμε την τάδε ημερομηνία του καλοκαιριού για να πραγματοποιήσουμε το ονειρικό ταξίδι-προορισμό, ακόμη κι αν εκ των προτέρων ξέρουμε ότι θα έρθουμε πρόσωπο με πρόσωπο με τον εξαθλιωμένο Κουβανό πολίτη.

Ολα έχουν τη δικαιολογία τους. Ολα τοποθετούνται σωστά, σαν τα φράκταλς στη θεωρία του χάους. Η αδυναμία προς τον leader Maximo και προς τον Τσάβες δεν έχει σχέση με την οικονομική πολιτική την οποία εφαρμόζουν οι δυο τους. Δεν έχει σχέση με το ενδιαφέρον για τις μάζες που συσσωρεύονται στις παραγκουπόλεις του Καράκας. Είναι ότι σηκώνουν κεφάλι. Βγάζουν γλώσσα στην παγκόσμια ηγεσία. Ο Τσάβες υβρίζει δημοσίως και από την έδρα του ΟΗΕ τον Μπους, στην προεκλογική εκστρατεία του δηλώνει ότι είναι αυτός ο αντίπαλός του και όχι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, κλείνει την στρόφιγγα του πετρελαίου και χαριεντίζεται με τον Κάστρο, σπεύδει στο Ιράν και ασπάζεται προκλητικά τον εχθρό της Ουάσιγκτον, τον Αχμαντινετζάντ. Βλέπει κινηματογραφικές ταινίες με τον έτερο των μισητών του Λευκού Οίκου, τον πρόεδρο της Βορείου Κορέας Κιμ Γιονγκ Ιλ και χειροκροτεί τον θρησκευτικό ηγέτη της Χεζμπολάχ, Νασράλα. Τι αντιφατικότητα κι αυτή! Αλλά, όπως ο Κάστρο παλιότερα, έτσι και ο Τσάβες κάνει αυτό που θα θέλαμε να κάνουμε και που δεν μπορούμε. Λέει φωναχτά αυτά που συζητάμε χαμηλοφώνως σε φιλικές συγκεντρώσεις για την αμερικανική επικυριαρχία.

Τώρα, στην Κούβα επικρατεί περίσσια θλίψη. Στις 2 Δεκεμβρίου μια παράτα στην Αβάνα, παρουσία της Ντανιέλ Μιττεράν, ενίσχυσε τα αρνητικά πεδία που επηρεάζουν την πόλη. Οι ιστορικοί μιλάνε πλέον ανοικτά για τις τρεις ομάδες που θα διαγκωνιστούν για την κατάληψη της εξουσίας. Είναι οι λεγόμενοι διάδοχοι, οι κληρονόμοι και τα «ορφανά», όπως σημειώνει στη «Μοντ» ο Κουβανός εξόριστος ιστορικός Ραφάελ Ρόχας. Σταλινικοί, παλιοί κομμουνιστές, νοσταλγοί της ΕΣΣΔ, από τη μια και από την άλλη, οι. ..Ταλιμπάν, φορείς των ιδεών του Κάστρο.

Αντίθετα στη Βενεζουέλα, ο Τσάβες συνεχίζει να «στριμώχνει» τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες που εκμεταλλεύονται το πετρέλαιο της χώρας και επιχειρεί ένα ιδιότυπο New Deal, απομίμηση αυτού του Ρούσβελτ. Κλείνει, αν χρειαστεί, τα 80 φαστφουντάδικα των Μακ Ντόναλντς (το ‘κανε πέρσι) με τη δικαιολογία ότι εντοπίστηκαν φορολογικές παρατυπίες. Αλλά ο Τσάβες είναι έξυπνος άνθρωπος. Χαϊδεύει τα αυτιά των φτωχών, χαϊδεύει και τα αυτιά των πλουσιών, της ελίτ δηλαδή, η οποία μάλλον καλοπερνάει, όπως διαπίστωσε σε ένα από τα τελευταία ταξίδια του ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζεφ Κοέν. Ο ίδιος διατείνεται ότι ορισμένες προσωπικότητες της Αριστεράς κατηγορούν τον Τσάβες επειδή προσπαθεί να εφαρμόσει τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα σ’ ένα καθαρά ιμπεριαλιστικό οικονομικό σύστημα. Υπάρχουν όμως και αυτοί που λένε ότι σύντομα η οικονομία της Βενεζουέλας θα μοιάζει περισσότερο με αυτήν της Σουηδίας και όχι της Κούβας!

Η αλήθεια είναι ότι ο κάτωτατος μισθός έχει αυξηθεί κατά 327% την οκταετία Τσάβες. Κι είναι αδύνατον να διασχίσεις τη Βενεζουέλα και να μην προσέξεις το βάρος που δίνει η κυβέρνηση στην εκπαίδευση. Σχολεία ξανακτίζονται ή κτίζονται εξ αρχής. Οι μαθητές μπορούν πλέον να τρώνε στο σχολείο, ενώ ένα πλήθος καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων έχει μπει στο ημερήσιο πρόγραμμα. Σε πολλές συνοικίες υπάρχουν καταστήματα που πωλούν διάφορα είδη καθημερινής ανάγκης σε τιμές πολύ προσιτές, ενώ καθημερινά υπάρχει συσσίτιο, προσφορά του κράτους, σε όσους το χρειάζονται. Στις ίδιες συνοικίες φυτρώνουν το ένα μετά το άλλο ιατρεία -μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε ούτε ένα- με γιατρούς που έρχονται από την Κούβα, η οποία για αντάλλαγμα παίρνει πετρέλαιο!

Υπάρχει όμως και ένα, μοναδικού ρομαντισμού, στοιχείο διάσπαρτο στη Βενεζουέλα: το πρόσωπο του Μπολιβάρ. Στους τοίχους, στα σχολεία, στα πεζοδρόμια, ο Μπολιβάρ είναι παρών, όπως είναι παρών σε όλες τις ομιλίες του Τσάβες. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας από το Καράκας, ο Μπολιβάρ χρησιμοποίησε τα έσοδα από τα μεταλλεία χρυσού και σιδήρου των γονιών του για να χρηματοδοτήσει τους απελευθερωτικούς αγώνες εναντίον των Ισπανών κατακτητών. Ενας πολιτικός και στρατιωτικός συγχρόνως που μεγάλωσε μελετώντας Βολταίρο και Ρουσσώ, ο οραματιστής με την κλασική φιλελεύθερη σκέψη (χωρισμός των εξουσιών, ανεξιθρησκία, δικαίωμα στην ιδιοκτησία και κράτος δικαίου) και θαυμαστής της αμερικανικής επανάστασης.

Κι είναι ο Σιμόν Μπολιβάρ που απασχολεί τον δικό μας Νίκο Εγγονόπουλο στα ποιήματά του: «Μπολιβάρ. Ονομα από μέταλλο και ξύλο / ήσουν λουλούδι μεσ’ τους μπαξέες της Νότιας Αμερικής / Ροβόλαγες τα βουνά κι έτρεμαν τ’ άστρα / κατέβαινες τους κάμπους με τα χρυσά, τις επωμίδες, όλα τα διακριτικά του βαθμού σου / Μπολιβάρ! Ησουν πραγματικότητα κι είσαι και τώρα / Μπολιβάρ! Κράζω το όνομά σου ξαπλωμένος στην κορυφή του βουνού…».

Η Ιστορία ταλαντεύεται σαν τη γυναίκα ανάμεσα στον σύζυγο και τον εραστή της.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή