Η τέταρτη θητεία της Μαρίνας Λαμπράκη Πλάκα ξεκινάει δυναμικά με την έκθεση «Αθήνα – Παρίσι 1863 – 1940». Η διοργάνωση -ένα συμπυκνωμένο μάθημα ιστορίας της τέχνης- εγκαινιάζεται αύριο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Κάρολο Παπούλια και θα διαρκέσει μέχρι και τις 31 Μαρτίου. Εργα μεγάλων καλλιτεχνών που έδρασαν στο Παρίσι -ανάμεσα στους οποίους οι Πικάσο, Ματίς, Ντερέν, Σεζάν κ. ά. – παρουσιάζονται σε αντιπαράθεση με δημιουργίες Ελλήνων καλλιτεχνών, που σπούδασαν και έζησαν στη γαλλική πρωτεύουσα την ίδια περίοδο.
Θα αναρωτιέται κανείς τι σημασία έχει να δούμε πώς ο Διαμαντής Διαμαντόπουλος και ο Γκίκας επηρεάστηκαν από τον Πικάσο ή πώς ο Εγγονόπουλος από τον Ντε Κίρικο, ο Γαλάνης από τον Αντρέ Ντερέν ή πώς ο Παρθένης «σεζανίζει» σε πολλούς από τους πίνακές του. Η απάντηση είναι ευνόητη για όσους επισκεφθούν το αφιέρωμα της Πινακοθήκης και σταθούν με προσοχή μπροστά στα 220 έργα. Οπωσδήποτε πρόκειται για έναν γόνιμο διάλογο, ανάμεσα στους δικούς μας ζωγράφους και τους ξένους που μπόλιασε την ελληνική τέχνη και σε καμία περίπτωση για στείρα απομίμηση.
Η διευθύντρια της Πινακοθήκης, ξεναγώντας τους εκπροσώπους του Τύπου, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση σε αυτή τη διατύπωση. Οι Ελληνες δημιουργοί δεν υπήρξαν μιμητές με τη στενή έννοια του όρου, ενώ σε πολλές περιπτώσεις συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην εξέλιξη και την προσαρμογή τάσεων και ρευμάτων στην ελληνική πραγματικότητα. Αφετηρία της έκθεσης είναι το 1863, τη χρονιά που διοργανώθηκε στην Πόλη του Φωτός, το Salon des Refuses. Το «Σαλόνι των Απορριφθέντων» είχε συγκεντρώσει τον πυρήνα των καλλιτεχνών που όρθωσαν το παράστημά τους ενάντια στο κατεστημένο της τέχνης της εποχής εκείνης, όπως ο Σεζάν, ο Μανέ, ο Πισαρό. Ως έτερο χρονικό όριο επελέγη το 1940, τη χρονιά που ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Αυτά τα 73 χρόνια οι πολιτιστικές ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες ήταν έντονες αλλά παραγνωρισμένες. Οπως επεσήμανε η διευθύντρια της Πινακοθήκης έως σήμερα η βαρύτητα είχε δοθεί στην επίδραση του Μονάχου στην ελληνική ζωγραφική, ενώ προσέθεσε ότι μία ακόμα παρεξήγηση είναι η πεποίθηση ορισμένων πως εάν οι Ελληνες καλλιτέχνες ήταν στη Γαλλία και όχι στη Γερμανία τον 19ο αιώνα, ο μοντερνισμός θα είχε έρθει γρηγορότερα. Εντούτοις, υπήρξαν συμπατριώτες μας που αν και έζησαν στο Παρίσι δεν άντλησαν τα ερεθίσματά τους από το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι.
Ενα από τα πιο δυνατά και εύγλωττα κομμάτια της έκθεσης είναι εκείνο στο μετζοπάτωμα με χαρακτικά και σχέδια που επιμελήθηκε η Μαριλένα Κασιμάτη: Θαυμάσια έργα των Γαλάνη, Μόραλη, Κεφαλληνού, Τσαρούχη «συνομιλούν» με δημιουργίες του Ντεγκά, του Πισαρό, του Ρενουάρ κ. ο. κ. Χορηγός της έκθεσης είναι η Eurobank, οι υπεύθυνοι της οποίας δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με την Πινακοθήκη, καθώς έχουν ήδη συμπαρασταθεί οικονομικά στις εκθέσεις Φασιανού και Ιακωβίδη το 2004 και το 2005 αντιστοίχως.