Στους δρόμους της Αθήνας μία ασπρόμαυρη Τόσκα προσκαλεί τους περαστικούς στη νέα παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που κάνει πρεμιέρα το βράδυ της Κυριακής. Θα μπορούσε να είναι η Βερόνικα Λέικ από τη «Γαλάζια Ντάλια», η Ρίτα Χέιγουορθ στην «Κυρία από τη Σαγκάη», ή οποιαδήποτε femme fatale του αμερικανικού νουάρ. Αλλά στη φωτογραφία είναι η Κριστίνε Οπολάις, η πρωταγωνίστρια που υποδύεται την ομώνυμη ηρωίδα της δημοφιλούς όπερας του Τζάκομο Πουτσίνι.
Προφανώς δεν μιλάμε για μία «Τόσκα» όπως την ξέραμε. Μάλλον θα πρέπει να ξεχάσουμε τον ζωγράφο και δημοκράτη Μάριο Καβαραντόσι, εραστή της Τόσκα, που συλλαμβάνεται για τα πολιτικά του φρονήματα από τον βαρόνο Σκάρπια, αρχηγό της αστυνομίας. Ή όχι ακριβώς;
Ο Νίκος Πετρόπουλος που για άλλη μία φορά υπέγραφε και τη σκηνοθεσία και τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης δεν είναι γνωστός για υπερβατικές μεταφορές στο σήμερα. Πώς μία τόσο έκδηλα κινηματογραφική «Τόσκα» συμβαδίζει με το ιστορικό πλαίσιο της πτώσης του Βασιλείου της Ρώμης από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα το 1800;
Συμπτώσεις
«Δεν συμπαθώ τις μεταφορές όταν γίνονται μόνο και μόνο για να γίνουν. Χρειάζομαι ένα ιστορικό υπόβαθρο για να προχωρήσω, μία αντιστοιχία με την πραγματική εποχή όπου και διαδραματίζεται η πλοκή του πρωτότυπου έργου», εξηγεί λίγο πριν παρακολουθήσει την πρόβα τζενεράλε. Οταν λοιπόν ο Στέφανος Λαζαρίδης του πρότεινε μια νουάρ Τόσκα δεν βιάστηκε να απαντήσει. Ζήτησε έξι εβδομάδες προθεσμία. Αποδείχθηκε ότι οι ιστορικές συμπτώσεις ανάμεσα στο 1800 και στον Φεβρουάριο του 1944 παραήταν πολλές για να αρνηθεί την πρόταση. Πόλεμος το 1800, πόλεμος και τον Φεβρουάριο του 1944, όταν οι Σύμμαχοι πολεμούσαν τους Ναζί στο Μόντε Κασίνο για να απελευθερωθεί η Ρώμη. Ακόμα και αισθητικά οι αντιστοιχίες μοιάζουν προκλητικές. «Από την μία έχετε τον βερισμό του Πουτσίνι και από την άλλη τον ιταλικό νεορεαλισμό που γεννιέται μέσα από τις στάχτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Είμαστε ειλικρινείς ως προς το τι κάνουμε», συμπληρώνει ο Νίκος Πετρόπουλος. Η νουάρ αισθητική διατρέχει ολόκληρη την παραγωγή που παίζει ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο. Ο Νίκος Πετρόπουλος είναι ο πρώτος Ελληνας που σκηνοθετεί στο θέατρο «Ολύμπια» από την ημέρα που ανέλαβε τα ηνία της Λυρικής Σκηνής ο Στέφανος Λαζαρίδης. Πώς βλέπει ο ίδιος την προσπάθεια ανανέωσης του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή; «Οι νεωτερισμοί είναι νεωτερισμοί για την Ελλάδα, αυτά τα πράγματα συμβαίνουν στο εξωτερικό εδώ και χρόνια». Αυτό ακούγεται σαν κριτική. «Οχι, νομίζω ότι είναι καλό που σπάει η παράδοση και όπως δείχνουν τα πράγματα ο κόσμος ανταποκρίνεται». Αλλά; «Δεν υπάρχει αλλά. Ας ελπίσουμε ότι θα εκπαιδευθεί ένα νέο κοινό όπως συνέβη και στο Μέγαρο Μουσικής ύστερα από 15 χρόνια». Η «Τόσκα» θα επαναληφθεί στις 20, 22, 24, 28, 30 Μαρτίου και την 1η Απριλίου.