Εμιλυ Ντίκινσον: «Το ανεξάντλητα Σημαίνον, 91 ποιήματα». Μετάφραση: Ελλη Συναδινού. Εκδόσεις «Ιδεόγραμμα», 2006.
Η σπουδαία Αμερικανίδα ποιήτρια Εμιλυ Ντίκινσον (1830-1886) αποτελεί μοναδικό φαινόμενο, καθώς το έργο της, το οποίο είδε το φως της δημοσιότητας μετά τον θάνατό της, ξέφευγε πολύ από τη μέχρι τότε ποιητική παράδοση και έδωσε τη σκυτάλη στους νεότερους ποιητές που δέχθηκαν την επίδρασή της. Ο ελλειπτικός της λόγος, που δίνει έμφαση στη διφορούμενη έκφραση και την ασάφεια, ενώ ενίοτε γίνεται ερμητικός και σκοτεινός, δεν εκτιμήθηκε όταν εστάλησαν ποιήματά της σε περιοδικά, στοιχείο, όμως, που σημάδεψε τη μοντέρνα ποίηση, όπως επίσης ο ελεύθερος στίχος και οι παρηχήσεις. Το ύφος είναι απλό, αν και υποκρύπτει πάθος, ενώ οι εικόνες που χρησιμοποιούνται είναι έντονες, εναργείς. Οι τολμηρές, άλλωστε, εικόνες, που είναι πολύ συχνές στο έργο της Ντίκινσον, δεν είναι παρά προάγγελοι του υπερρεαλισμού: «Για ν’ αποδράσουν απ’ τη μνήμη/ Θα πετούσανε πολλοί από εμάς/ Αν είχαμε φτερά/ με πιο αργούς ρυθμούς εξοικειωμένα/ Εκπληκτα τα πουλιά θα παρακολουθούσαν/ Την έντρομη καρότσα/ Ανθρώπων που δραπέτευαν/ Απ’ των ανθρώπων νου». Η στοχαστικότητα, που αναδεικνύει ζητήματα όπως η μοναξιά, ο θάνατος, ο χρόνος, η ματαιότητα των πάντων, η μνήμη, αποδίδεται με λιτούς και ανολοκλήρωτους στίχους που περιέχουν την ουσία: «Είμαι ο Κανένας! Εσύ είσαι ποιος;/ Είσαι-κι εσύ-Κανένας;/ Τότε μαζί ζευγάρι κάνουμε!/ Και μη μιλάς! μήπως μας εξορίσουν-ξέρεις!/ Τι βαρετό -να’ σαι- ο Κάποιος!.. .».
Οι στίχοι της Ντίκινσον φανερώνουν πνεύμα οξυδερκές και η διεισδυτική ματιά της σε θέματα της ύπαρξης αποκαλύπτει έντονη εσωτερικότητα και συναισθηματική ωριμότητα. Πολλά ποιήματά της επίσης εκφράζουν την επικοινωνία και τη στενή της σχέση με τη Φύση: «Το Τριανταφυλλάκι αυτό κανένας δεν το ξέρει-/ Προσκυνητής ίσως και θα ‘ταν/ Αν δεν το ‘παιρνα απ’ τους δρόμους/ Και σου το προσέφερα.. .». Αξίζει να τονιστεί ότι η Ντίκινσον δεν απομακρύνθηκε παρά μονάχα μια δυο φορές από την κωμόπολη στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε, ενώ όλος ο κόσμος της ήταν η οικογένειά της, λίγοι φίλοι, ο κήπος της και μερικά βιβλία που υπήρχαν στη βιβλιοθήκη του δικηγόρου πατέρα της. Η ιδιοφυής αυτή γυναίκα έγραψε περίπου 1.770 ποιήματα και από το 1950 το έργο της βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Η μετάφραση της Ελλης Συναδινού είναι συμπυκνωμένη, ενώ αποδίδεται ο ρυθμός και η μουσικότητα της ποίησης της Ντίκινσον, το έργο της οποίας ενέπνευσε και παλαιότερα κυρίως ποιητές που το μετέφεραν εξαιρετικά στη γλώσσα μας.