Το θέμα βγαίνει κατά καιρούς στη δημοσιότητα με διάφορους τρόπους. Αρκεί μια πλοήγηση στο Διαδίκτυο για να πληροφορηθεί κανείς δεκάδες περιστατικά. Η απαίτηση, για παράδειγμα, ενός από τους πολλούς οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που διαθέτει η χώρα μας, προς τα ΚΤΕΛ να καταβάλουν για κάθε λεωφορείο τους 12 ευρώ το μήνα, αφού ο οδηγός του χρησιμοποιεί το ραδιόφωνο. Το λεωφορείο βέβαια έχει επιβάτες και σύμφωνα με τον νόμο 2121/93 (από τους καλύτερους όπως συμφωνούν όλοι), γίνεται δημόσια εκτέλεση, άρα πρέπει να εισπραχθούν δικαιώματα. Η περίπτωση ενός επαρχιακού εργαστηρίου πίτας για σουβλάκια ήταν τελείως διαφορετική, αφού ο ιδιοκτήτης του ήθελε το ραδιοφωνάκι αποκλειστικά για δική του ψυχαγωγία. Επρεπε να πληρώσει. Το θέμα ήταν σε πόσους. Οι ενδιαφερόμενοι, βλέπετε, ήταν πολλοί.
Οσα κι αν έχουν ειπωθεί για το ζήτημα αυτό, η υπόθεση καταβολής ως αμοιβή για τους δικαιούχους, είναι ένα αγκάθι που προβληματίζει -από διαφορετική πλευρά τον καθένα- τον καλλιτεχνικό κόσμο, τους οργανισμούς διαχείρισης, τους πολίτες αλλά και τα εμπλεκόμενα υπουργεία που δέχονται πλήθος παραπόνων.
Οπως ο υφυπουργός Ανάπτυξης Γιάννης Παπαθανασίου, ο οποίος με επιστολή του προς τον υπουργό Πολιτισμού στις 4 Ιουνίου, θέτει υπόψη του την κατάσταση προκειμένου να βρεθούν κάποιες λύσεις, που και τα πνευματικά δικαιώματα να προστατεύουν και να μην επιβαρύνουν άδικα και δυσανάλογα τις επιχειρήσεις. Πολλές καταβάλλουν ποσά που δεν υποχρεούνται προκειμένου να αποφύγουν πολυέξοδους δικαστικούς αγώνες και άλλοι υποχρεώνονται να καταβάλουν δικαιώματα σε περισσότερους του ενός οργανισμούς, για την ίδια αιτία!
Την περασμένη Πέμπτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Πολιτισμού με εκπροσώπους κάποιων οργανισμών προκειμένου να ακουστούν οι απόψεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Ο Γ. Βουλγαράκης θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με το ζήτημα ισχυρίζονται υπηρεσιακοί παράγοντες, εξετάζοντας τι συμβαίνει σε ανάλογες περιπτώσεις στο εξωτερικό. Αρμόδιος φορέας για τα θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας είναι ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας, ο οποίος συχνά δυσκολεύεται να κουμαντάρει τους 16 – 17 οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που εκπροσωπούν συνθέτες, στιχουργούς, ηθοποιούς, παραγωγούς οπτικοακουστικών έργων, σκηνοθέτες κ.ά., με διαφορετικούς τιμοκαταλόγους. Το ΥΠΠΟ δεν μπορεί να επέμβει στον καθορισμό των τιμών, ενώ η επιτροπή Ανταγωνισμού και τα δικαστήρια είναι η πόρτα για όσους διαφωνούν.
Η λύση
«Πρέπει να δημιουργηθεί ένας φορέας ή από τους παλιούς και να εισπράττει για όλους. Αυτός θα μοιράζει την πίτα. Αυτό δεν έγινε και δεν φαίνεται να γίνεται γιατί διαφωνούν οι δικαιούχοι. Το ΥΠΠΟ θα μπορούσε να επιχειρήσει να οδηγήσει τους ενδιαφερόμενους -ίσως και να εξαναγκάσει- σε συμφωνία περί της κατανομής ποσοστών», λέει ο Γιώργος Κουμάντος που ξεχωρίζει το παράδειγμα της Γαλλίας. «Για τον Ελληνα καταναλωτή, η κατάσταση είναι αφόρητη να εμφανίζονται οι εκπρόσωποι των οργανισμών και ο καθένας να ζητά «δώσε και σε μένα κάτι». Ο ομότιμος καθηγητής που ήταν επί 15 χρόνια πρόεδρος της Association Litteraire et Artistique Internationale (το κυριότερο νομοπαρασκευαστικό του έργο ήταν η σύνταξη του νόμου περί πνευματικής Ιδιοκτησίας) είναι κατηγορηματικός: Κάθε δημόσια εκτέλεση μουσικού ή άλλου έργου οφείλει να πάρει άδεια του δημιουργού ή εκπροσώπου του. Τονίζει ακόμη πως «δεν είναι τόσο ότι δυσανασχετεί ο κόσμος να πληρώσει, όσο ότι αρνείται να πληρώσει πολλές φορές».