ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Jasper Fforde
Η υπόθεση Τζέην Εϋρ
μετ. Αγγελική Παπαδοπούλου
εκδ. Πόλις, σελ. 466
Στον φανταστικό κόσμο του Τζάσπερ Φορντ, η λογοτεχνία βρίσκεται στο κέντρο. Στον κόσμο αυτό οι διαμάχες που χωρίζουν τους ανθρώπους δεν είναι κοινωνικές ή πολιτικές, αλλά λογοτεχνικές. Ποιος είναι ο πραγματικός συγγραφέας των έργων του Σαίξπηρ; Είναι πράγματι ο Γουίλιαμ ή ο Φράνσις Μπέικον; Μήπως πάλι ήταν ο Κρίστοφερ Μάρλοου; Να γιατί όταν ο δαιμονικός κακός του βιβλίου Αχέρων Αδης απάγει την Τζέην Εϋρ από το πρωτότυπο χειρόγραφο της Σαρλότ Μπροντέ με αποτέλεσμα να γεμίσουν τα αντίτυπα που κυκλοφορούν λευκές σελίδες προκαλείται σάλος. Ο σατανικός κακοποιός αφήνει να εννοηθεί ότι και άλλοι έχουν σειρά. Ποιος θα είναι ο επόμενος; Ο Ολιβερ Τουίστ; Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων; Ή μήπως ο ίδιος ο Αμλετ; Μόνο μία γυναίκα μπορεί να σώσει τον κόσμο: η ατρόμητη ντετέκτιβ Επόμενη Πέμπτη. Με το βιβλίο του ο Τζάσπερ Φορντ στήνει ένα ιδιοφυές διακειμενικό παιχνίδι προσφέροντας ένα ευφρόσυνο μυθιστόρημα, ύμνο στη λογοτεχνία.
ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΑ
Η Σούτρα του Λωτού
μετ. Πάνος Μπολανάκης
εκδ. Κέδρος, σελ. 504 – 22 ευρώ
Από τον 3ο μ.Χ. αιώνα, οπότε πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα, η Σούτρα του Λωτού θεωρείται ως μια από τις σημαντικότερες ιερές γραφές του Βουδισμού Μαχαγιάνα. Υπήρξε αντικείμενο βαθύτατου σεβασμού από γενιές Βουδιστών στην Κίνα, την Κορέα, την Ιαπωνία και άλλα μέρη του κόσμου. Αποτελεί κάτι ανάλογο της «Βίβλου» και έχει επηρεάσει την ιαπωνική και την κινεζική φιλολογία. Αν και δεν είναι γνωστό ούτε πότε γράφτηκε η «Σούτρα του Λωτού» ούτε σε ποια γλώσσα, το σίγουρο είναι ότι υπήρχε το 225 μ.Χ. όταν έγινε η πρώτη της μετάφραση στην κινεζική γλώσσα. Η κινεζική πάντως μετάφραση που θεωρήθηκε ως η πιο αξιόπιστη έγινε το 406 μ.Χ. από τον Κουμαρατζίβα, μελετητή-μοναχό από την Κεντρική Ασία. Στη «Σούτρα του Λωτού» περιγράφονται γεγονότα που λαμβάνουν χώρα σε ένα μακρόκοσμο αχανών διαστάσεων, έναν κόσμο που από πολλές απόψεις αντανακλά τις παραδοσιακές θεωρίες για τη δομή του σύμπαντος.
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
Δημήτρης Κοσμόπουλος
Η πτήση του ιπτάμενου
Μια εισαγωγή στην ποίηση του Νάσου Βαγενά
εκδ. Ινδικτος, σελ. 145
Η αποφυγή της ποιητικής ωραιολογίας, η χρήση της ειρωνείας, η εύστοχη εναλλαγή των ποιητικών τρόπων, η αμφισβήτηση της μεταμοντέρνας εκδοχής και η θαυμαστή συνέπεια εντός των ορίων του μοντερνισμού. Ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος μελετά το σώμα της ποιητικής του ομότεχνού του Νάσου Βαγενά. Ξεχωρισμός σχολιασμός αφιερώνεται στα στοιχεία της «αρνητικής θεολογίας» που αλιεύει κανείς από το πρόσφατο έργο του Βαγενά, μέσα από τη «συνάντησή» του με την ποιητική των Ευρωπαίων ρομαντικών. Η αναφορά τέλος στα δοκιμιακής – παρεμβατικής φύσεως άρθρα του ποιητή γίνεται με αφορμή καίριες τοποθετήσεις πάνω σε ανοιχτά ακόμα ζητήματα της νεοελληνικής γλώσσας και κριτικής.
Πήτερ Μπην
Οκτώ κεφάλαια για τον Ν. Καζαντζάκη
επιμ. Σ. Ν. Φιλιππίδης
εκδ. Καστανιώτης, σελ. 180
Εμβριθής μελετητής του Καζαντζάκη, ο Πήτερ Μπην έδωσε οκτώ διαλέξεις στο πλαίσιο του προγράμματος «Καζαντζάκης 2007: Πενήντα χρόνια μετά» στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Στις διαλέξεις αυτές ο Βρετανός νεοελληνιστής προσπαθεί με συντομία και απλότητα να περιγράψει την πολύπλοκη πνευματική πορεία του Κρητικού συγγραφέα. Στα κεφάλαια του βιβλίου συζητούνται σημαντικά θέματα γύρω από τη ζωή, τη δράση και την κοσμοθεωρία του δημιουργού του «Ζορμπά». Επισημαίνονται οι επιδράσεις που δέχθηκε από τις ιδέες του Δαρβίνου και του Μπερξόν, επιχειρούνται ερμηνευτικές αναγνώσεις της «Οδύσσειας», του «Ζορμπά» και του «Καπετάν Μιχάλη». Και αναζητούνται τα ιδεολογικά κίνητρα που τον οδήγησαν σε συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές, όπως για παράδειγμα η ανεπιτυχής ίδρυση ενός πολιτικού κόμματος μετά την Απελευθέρωση. Ταυτόχρονα αναλύεται διεξοδικά η σχέση του Καζαντζάκη με το πρόσωπο του Χριστού, διαγράφεται η δαρβινική καταγωγή καθώς και η εξελικτική διαμόρφωση του καζαντζακικού Χριστού. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύεται η βαθύτερη θρησκευτικότητα του συγγραφέα.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
Μarcel Detienne
Οι αρχαίοι Ελληνες και εμείς
μετ. Αθανάσιος Στεφανής
εκδ. Πατάκη, σελ. 216 – 16,50 ευρώ
Θέτοντας ως κέντρο της μελέτης του θέματα όπως ο μύθος, η σχέση της προφορικότητας και της γραφής, η σχέση σοφίας και φιλοσοφίας, η επινόηση της δημοκρατίας και η έννοια της αλήθειας, ο Μαρσέλ Ντετιέν προτείνει ένα σχέδιο συγκριτικής ανθρωπολογικής έρευνας του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Η συγκριτική μέθοδος που εισηγείται ο συγγραφέας χαρατηρίζεται ως πειραματική και δημιουργική και επιδιώκει να συγκεράσει τις επιστημονικές καταβολές και τη συσσωρευμένη γνώση τόσο των ανθρωπολόγων/εθνολόγων όσο και των ιστορικών. Ο Μαρσέλ Ντετιέν αποτελεί μέλος του John Hopkins University και κατέχει σε αυτό την τιμητική θέση ως Basil L. Gildersleeve professor of Classics. Υπήρξε επίσης ένας από τους ιδρυτές του Κέντρου Συγκριτικών Ερευνών των Αρχαίων Κοινωνιών στο Παρίσι, ενώ δίδασκε ώς το 1998 ως διευθυντής στην Ecole Pratique des Hautes Εtudes.
Μax Weber
Οικονομία και κοινωνία
Κοινότητες
μετ. Θανάσης Γκούρας
εκδ. Σαββάλας, σελ. 166
Ο δεύτερος τόμος του εξάτομου έργου του κλασικού Γερμανού στοχαστή περιλαμβάνει κείμενα, το κοινό πλαίσιο των οποίων είναι η στοιχειοθέτηση και η ανάλυση των ανθρώπινων κοινοτήτων. Ο Βέμπερ πραγματεύεται τους τρόπους ανάδειξης των αρχέγονων ανθρώπινων ομάδων: τη σχέση γονέων και τέκνων, τη γαμική συμβίωση, την πατριά, τη γειτονία, το διευρυμένο νοικοκυριό, ανατρέχοντας σε μεγάλες ιστορικές περιόδους και σε ανθρωπολογικές έρευνες. Αναλύει τις σχέσεις που αναπτύσσονται στην οικονομική αγορά, το πάντοτε επίκαιρο θέμα του έθνους και της εθνοτικής και εθνικής συνείδησης, και συνεχίζει τους συλλογισμούς του τόσο με τις κοινωνικές τάξεις και τα πολιτικά κόμματα όσο και με το φαινόμενο του σύγχρονου ιμπεριαλισμού. Ο τόμος συνοδεύεται από εκτενή εισαγωγή, κατατοπιστικές επεξηγήσεις και βιβλιογραφικές αναφορές.
ΜΕΛΕΤΗ
Rudolf Αrnheim
Οπτική σκέψη
Η αντιληπτική φύση της σκέψης και η σημασία της τέχνης για τη μάθηση
μετ. Ι. Ποταμιάνος – Γ. Βρυώνη
εκδ. Studio University Press, σελ. 446 – 30 ευρώ
Καθηγητής της Ψυχολογίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, ο Rudolf Arnheim υποστηρίζει ότι ολόκληρη η σκέψη (και όχι μόνον εκείνη που σχετίζεται με την τέχνη ή τις άλλες οπτικές εμπειρίες) είναι κατά βάση αντιληπτικής φύσης. Θεωρεί έτσι την αρχαία διχοτομία μεταξύ σκέψης και όρασης και μεταξύ αντίληψης και συλλογιστικής διαδικασίας εσφαλμένη. Το υλικό που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας προέρχεται από φιλοσόφους, αρχαίους και νεότερους· από ψυχολογικά εργαστηριακά πειράματα· από εργασίες γύρω από την αντίληψη και τα καλλιτεχνήματα των παιδιών· από επιστημονικά συγγράμματα φυσικής και αστρονομίας.
ΣΚΙΤΣΑ
Τάσος Αποστολίδης
Οι κωμωδίες του Αριστοφάνη σε κόμικς
εικον. Γιώργος Ακοκαλίδης
εκδ. Μεταίχμιο
«Νεφέλες», «Λυσιστράτη», «Ορνιθες». Ξανακυκλοφορούν τρεις από τις έντεκα κωμωδίες του Αριστοφάνη που διασκεύασαν σε κόμικς οι Τάσος Αποστολίδης και Γιώργος Ακοκαλίδης στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Οι δημιουργοί επεξεργάστηκαν ξανά τα κείμενα και τις εικόνες προσαρμόζοντας τα σημεία εκείνα όπου παρωδείται η επικαιρότητα. Στα 25 χρόνια της συνεχούς κυκλοφορίας τους, οι τίτλοι σημείωσαν υψηλές πωλήσεις. Και οκτώ από αυτούς μεταφράστηκαν στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά. Απέσπασαν επίσης διεθνή τιμητική διάκριση, ενώ αποτέλεσαν και θέμα διδακτορικών διατριβών.
ΜΟΥΣΙΚΗ
Γιώργος Χατζηνίκος
Νίκος Σκαλκώτας
Μια ανανέωση στην προσέγγιση της μουσικής σκέψης και ερμηνείας
εκδ. Νεφέλη, σελ. 216 – 15 ευρώ
Ο μελετητής προσεγγίζει τον Νίκο Σκαλκώτα φέρνοντας τη μουσική του σημαντικού αυτού Ελληνα συνθέτη, αλλά και τη σύγχρονη μουσική δυνάμει κοντύτερα τόσο στον «απλό» ακροατή όσο και στον σημερινό ερμηνευτή της. Ο Σκαλκώτας γίνεται αφετηρία σκέψεων και παρουσιάζεται ως υπόδειγμα μιας επιτυχημένης και αρμονικής συνύπαρξης της «σοβαρής» ευρωπαϊκής μουσικής με την ελληνική παραδοσιακή. Η ελληνική παραδοσιακή μουσική αντιμετωπίζεται άλλωστε ως φορέας μιας προϋπάρχουσας συλλογικής μουσικής αντίληψης – παράλληλα με το συλλογικό υποσυνείδητο του Γιουνγκ. Το τραγούδι φέρει μνήμες και μεταδίδει νοήματα και οι «προσθετικοί» και «ανώμαλοι» ρυθμοί μετατρέπονται σε «φυσική κίνηση» χάνοντας αυτόματα τη δυσκολία τους. Το κείμενο του Γ. Χατζηνίκου είναι σημαντικό γιατί αποτελεί αυθεντική μαρτυρία στιγμών από τα μέσα του 20ού αιώνα, της περιόδου δηλαδή που σημάδεψε την αντίληψη όλων όσοι διδάσκουν μουσική σήμερα.
ΝΟΜΙΚΟ
Ανδρομάχη Μαρκαντωνάτου – Σκαλτά
Γενικές αρχές στη νομολογία του ΣτΕ & του ΔΕΚ
εκδ. Σάκκουλα, σελ. 182 – 20 ευρώ
Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει να επιδείξει σημαντικό διαπλαστικό έργο στο πεδίο των γενικών αρχών. Δημιούργησε ένα άρτιο σύστημα γενικών αρχών, που επηρέασε όχι μόνο τη λειτουργία της διοικήσεως αλλά και τη συνταγματική ζωή της χώρας. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο κείμενο του Συντάγματος εμφανίζοντας διατάξεις που αποτυπώνουν νομικές αρχές εξαγόμενες από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Παράλληλα και η νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δέχθηκε τις γενικές αρχές του δικαίου, ότι αποτελούν μέρος τούτου. Από τις γενικές αρχές που απορρέουν από τα δίκαια των επιμέρους κρατών, η νομολογία του Δικαστηρίου δεν περιορίστηκε στο να υιοθετήσει εκείνες που παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό «κοινής αποδοχής», αλλά αυτές που εναρμονίζονται περισσότερο προς τους σκοπούς των συνθηκών και είναι οι προοδευτικότερες.
Σέργιος Καλλίνικος
Πρακτικός δικηγορικός
φορολογικός οδηγός 2007
εκδ. Σάκκουλα, σελ. 182 – 20 ευρώ
Στα τέσσερα κεφάλαια του βιβλίου αναλύονται σε βάθος και αποσαφηνίζονται όλα όσα αφορούν τα έσοδα και τις δαπάνες από την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος, την ορθή τήρηση των βιβλίων και των στοιχείων και τη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων. Αντιμετωπίζονται όλα τα σκοτεινά σημεία και προσφέρονται εναλλακτικές λύσεις μέσα από υποδείγματα και παραδείγματα τεκμηριωμένα με τις πιο πρόσφατες εγκυκλίους και δικαστικές αποφάσεις.