Πολλοί επιστήμονες εμφανίζονται αυτές τις μέρες στην τηλεόραση και μας υπενθυμίζουν τα αυτονόητα. Πολύτιμα είναι τα δάση, αλλά ακόμα πιο πολύτιμο το χώμα που τα τρέφει. Το χώμα που οι περισσότεροι έχουμε πάψει να το πατάμε και να το βλέπουμε. Και όταν ο εκσκαφέας οργώνει ένα οικόπεδο μες στην πόλη για να αναγερθεί άλλη μια οικοδομή, κοιτάζουμε απορημένοι τις κατακόρυφες τομές στο έδαφος… πού βρέθηκε τόσο χώμα, αναρωτιόμαστε εμείς που αγοράζουμε από τα φυτώρια συσκευασμένο χώμα για τις γλάστρες μας.
Οι κορυφές πολλών ελληνικών βουνών είναι γυμνές γιατί χάθηκε, ξεπλύθηκε με τις βροχές το χώμα που κάποτε το συγκρατούσαν οι ρίζες των δέντρων, εξηγεί ένας δασολόγος στις «24 ώρες» του ΣΚΑΪ. Ετσι, η γραμμή του δάσους σταματά όλο και πιο χαμηλά και τα φαλακρά βουνά πληθαίνουν. Τα πλάνα από την Πάρνηθα στο χθεσινό δελτίο της ΕΤ1 θυμίζουν εικόνες από παλιό αναγνωστικό του Δημοτικού. Δεκάδες υλοτόμοι ήρθαν εδώ από πολλές περιοχές της Ελλάδας και, καθώς εργάζονται, από ήλιο, μες στα καμένα, μαυρίζουν τα ρούχα, τα χέρια, το πρόσωπό τους, σαν να ήταν ανθρακωρύχοι στα έγκατα της γης. Μαζί τους κι ένα μουλάρι που σέρνει τους κορμούς και τα εργαλεία. «Ε, ώπα, ώπα!», προστάζει κάποιος το εξωτικό υποζύγιο, που σαν μηχανή εντούρο σκαρφαλώνει εκεί όπου δεν φτάνει αυτοκίνητο. Τα συνεργεία κόβουν τους νεκρούς κορμούς και φτιάχνουν «κορμοδέματα», φράγματα που θα συγκρατήσουν το χώμα το ανεκτίμητο.
Να που ακόμα υπάρχουν δουλειές που δεν γίνονται με το κομπιούτερ, αλλά απαιτούν μόχθο, ιδρώτα και μαστοριά. Εμείς ταξιδεύουμε νοερά σε όλον τον κόσμο μέσω του Ιντερνετ, επικοινωνούμε με e-mails και SMS, αλλά στο «λάιβ» δυσκολευόμαστε, αφού ούτε με ένα μουλάρι δεν θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε. Ο πολιτισμός dot.com δεν μας αποξενώνει απλώς από τη Φύση, αλλά μεταμορφώνει την ανθρώπινη φύση. Προς το χειρότερο, το καλύτερο; Ολα είναι δυνατά.
«Σκούπισε τα πόδια σου, μη φέρνεις χώματα στο σπίτι», ακούγαμε μικρά. Πού να τα βρω, μάνα, τα χώματα για να τα φέρω; Ούτε στην τηλεόραση δεν βλέπουμε πια χώμα, μόνο στα ριάλιτι τύπου «Survivor». Οπως στις διακοπές μας μαζεύουμε βότσαλα-σουβενίρ από την παραλία, έτσι σε λίγα χρόνια θα γεμίζουμε με χώμα γυάλινα βαζάκια για να διακοσμούμε το καθιστικό μας. Χώμα από το Πήλιο, χώμα από την Κρήτη. Καλό, πιστοποιημένο χώμα, βιολογικό.
Αυτό το χώμα δεν είναι πια «δικό τους και δικό μας». Είναι χώμα που κινδυνεύει να χαθεί και πρέπει να το συγκρατήσουμε, με νύχια, με δόντια και με μουλάρια. Μα πού να πρωτοφτάσει ο στρατός των υλοτόμων; Μέχρι να τελειώσει η αντιπλημμυρική θωράκιση της Πάρνηθας, θα έχει μπει ο χειμώνας. Πότε θα τρέξουν στα Πιέρια, τον Γράμμο, την ορεινή Αιγιάλεια;
Χάνεται το χώμα στις πυρπολημένες πλαγιές, ενώ στους κάμπους φαρμακώνεται το χώμα από τα φυτοφάρμακα. Και το νερό λιγοστεύει στους ταμιευτήρες, μας προειδοποιούν αδιάκοπα τα δελτία. Τι ανάγκη έχουμε από χώμα και νερό; Βενζίνη και αυτοκινητόδρομοι να υπάρχουν, να κινούνται τα ζωντανά μας και μπόλικες ευρυζωνικές συνδέσεις, να παραγγέλνουμε μουλάρια από ξένες χώρες, όταν λιγοστεύουν τα εγχώρια.
