Για να τιμήσει την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του Δημήτρη Ψαθά, η «Ραδιοτηλεόραση» προσφέρει σε dvd τη «Μαντάμ Σουσού», μια σειρά 26 επεισοδίων που είχε προβληθεί από την ΕΡΤ 2 το 1986.
Παρακολούθησα τα δύο πρώτα επεισόδια, όχι από επετειακό ή επαγγελματικό καθήκον, αλλά από θαυμασμό για τον Δημήτρη Ψαθά και για το συγκεκριμένο δημιούργημά του που ίσως είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ελληνικής ευθυμογραφίας. Το πεζογράφημα αυτό είναι αριστούργημα στο είδος του, όχι μόνο γιατί άντεξε στον χρόνο και χαρίζει το γέλιο ακόμα και σήμερα, αλλά και γιατί η ηρωίδα του ξεπέρασε τα όρια της εποχής της, ακόμα και του φύλου της. Η μαντάμ Σουσού ζει και βασιλεύει και τη συναντάμε παντού: και στη θηλυκή και στην αρσενική εκδοχή της, και στην τηλεόραση και στην πραγματική ζωή.
Το σενάριο της σειράς έγραψε ο Βασίλης Νεμέας, ενώ η σκηνοθεσία είναι του Θανάση Παπαγεωργίου, που κράτησε για τον εαυτό του τον ρόλο του συζύγου της μαντάμ, του Παναγιωτάκη του ιχθυοπώλη. Η Αννα Παναγιωτοπούλου, στον ρόλο της κεντρικής ηρωίδας, κλέβει την παράσταση, όχι μόνο επειδή όλα περιστρέφονται γύρω της, αλλά επειδή καταφέρνει να είναι κωμική χωρίς ούτε για μια στιγμή να γίνεται γελοία. Καρικατούρα είναι ο τύπος της μαντάμ Σουσού, όμως η ερμηνεία της κυρίας Παναγιωτοπούλου αναδίδει ένα άρωμα μελαγχολίας. Γελάμε με τις ατάκες και τα καμώματα της αρχόντισσας του Βύθουλα, όμως δεν γελάμε σε βάρος της καθώς τόσο το κείμενο όσο και η εξαιρετική ηθοποιός μάς επιβάλλουν να τη σεβαστούμε. Εξάλλου, και η σημερινή Ελλάδα και ο καθένας μας ξεχωριστά έχει τις σουσουδίστικες αυταπάτες του, αν όχι για κολωνακιώτικα μεγαλεία, αλλά για ισχύ, αναγνώριση και καλοπέραση.
Βλέποντας σήμερα τη «Μαντάμ Σουσού» παρατηρεί κανείς πόσο έχουν αλλάξει μέσα σε μια εικοσαετία οι ελληνικές σειρές. Ο ήχος, οι φωτισμοί, τα σκηνικά, η σκηνοθεσία, όλα είναι τώρα πολύ πιο επαγγελματικά. Ομως η «Μαντάμ Σουσού» του 1986 δεν έχει ίχνος υστερίας, σε αντίθεση με πολλές σύγχρονες τηλεοπτικές κωμωδίες όπου οι ήρωες και οι ηρωίδες τσιρίζουν, γκαρίζουν, είναι ένα μάτσο νεύρα. Η ξιπασιά της φτωχούλας και αγράμματης εκείνης Σουσού δεν συνοδεύεται από συμφεροντολογισμό – σε αντίθεση με τον σουσουδισμό των μορφωμένων αλλά ουσιαστικά ακαλλιέργητων απογόνων της. Η Σουσού ζει για την ιδέα, για την ανασύσταση της Αυτοκρατορίας του Κολωνακίου, ονειρεύεται ένα θρόνο σ’ ένα βασίλειο που δεν υπήρξε ποτέ.
Πολλά κακέκτυπα της Σουσού συναντάμε στη γυάλινη οθόνη. Παρουσιαστές και των δύο φύλων, πολιτικούς, παράγοντες και παραγοντίσκους της σόου μπιζ, πλάσματα αρπακτικά και φιλοχρήματα που υποδύονται τους ταγούς του έθνους και τους φάρους του πολιτισμού και της ευαισθησίας. Κι εμείς, στον ρόλο του Παναγιωτάκη, «μάλιστα, Σουσού μου, ό,τι πεις εσύ».
Με τα θεατρικά του έργα, τα ευθυμογραφήματα και τα ταξιδιωτικά του κείμενα ο Δημήτρης Ψαθάς απέδειξε ότι η λαϊκότητα δεν είναι συνώνυμο του λαϊκισμού και της ευτέλειας. Και ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσει η ελληνική τηλεόραση την κληρονομιά του είναι να αποδείξει ότι η ίδια μπορεί να γίνει το μέσο που θα αναδείξει νέες, λαϊκές και ταυτόχρονα μοντέρνες μορφές τέχνης.
