Το στοιχείο της έκπληξης δεν είναι άγνωστο στην 39χρονη ιστορία των Μπούκερ. Αυτή τη φορά, όμως, η κριτική επιτροπή του σημαντικότερου λογοτεχνικού βραβείου στον αγγλόφωνο κόσμο φαίνεται πως το παράκανε. Από την ευρεία λίστα (long list) που ανακοινώθηκε χθες στο Λονδίνο απουσιάζουν εκκωφαντικά όλα τα μεγάλα ονόματα, με εξαίρεση τον Ιαν Μακ Γιούαν και το τελευταίο του μυθιστόρημα «Στην ακτή» (μετάφραση: Ε. Ηλιοπούλου, εκδόσεις «Πατάκη») που τα πηγαίνει αξιοσημείωτα καλά στην ελληνική αγορά. Με τέσσερις πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς στη λίστα το λιγότερο που θα περίμενε κανείς είναι η σιγουριά των γραφείων στοιχημάτων για την τελική επικράτηση του 59χρονου συγγραφέα της «Εξιλέωσης». Ο Μακ Γιούαν, ένας ιδιαίτερα απαιτητικός συγγραφέας, έχει τον δικό του κοινό στην Ελλάδα. Η καινούργια του νουβέλα βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των μπεστ σέλερ, μπροστά από δημοφιλείς στη χώρα μας συγγραφείς όπως ο Ιρβιν Γιάλομ και ο Ορχάν Παμούκ.
Σοκ
Στις αγγλικές εφημερίδες και στα μπλογκ, κυριαρχεί η αίσθηση του σοκ. Στην ιστοσελίδα του «Γκάρντιαν» διαβάζουμε για τη «θανατηφόρα» λίστα που κλόνισε την βρετανική εκδοτική βιομηχανία: συγγραφείς, ατζέντηδες και φυσικά εκδότες. Πέρυσι, τουλάχιστον, η έκπληξη ήρθε με την ανακοίνωση της τελικής λίστας, όταν αποκλείστηκαν τα ονόματα του Αντριου O’ Χάγκαν και του Πίτερ Κάρεϊ. Φέτος τα μάτια γούρλωσαν πολύ νωρίτερα: άφαντος ο Νοτιοαφρικάνος νομπελίστας Τζον Μάξγουελ Κούτσι, το ίδιο και η Ντόρις Λέσινγκ, ο Τόμας Κένελι (γνωστός από τη «Λίστα του Σίντλερ»), ο Καναδός Μάικλ Οντάατζε (συγγραφέας του «Αγγλου Ασθενή»). Επιπλέον, η κριτική επιτροπή συρρίκνωσε τον αριθμό των υποψηφίων από το αναμενόμενο 18 στο φετινό 13. Ο νεότερος υποψήφιος είναι ο 33χρονος Βρετανός Εντουαρντ Ντοξ («Self Ηelp»).
Στη φετινή ανατροπή πολλοί βλέπουν μία ευκαιρία για ανανέωση. Οπως ο Τζόελ Ρίκετ, εκδότης του περιοδικού «Bookseller»: «Εξεπλάγην που δεν είδα τον Μάικλ Οντάατζε στη λίστα, αλλά φαίνεται πως οι κριτές προσπαθούν να προσελκύσουν μία νεότερη γενιά συγγραφέων». Και πού είναι η ευκαιρία; Τα τελευταία χρόνια η ευρεία λίστα του «Μπούκερ» ήταν λίγο πολύ αναμενόμενη. Τα μεγάλα ονόματα είχαν σχεδόν εξασφαλισμένη θέση περιορίζοντας το ενδιαφέρον. Τώρα ελπίζεται πως κάτι θα αλλάξει. Αν θέλετε να διαβάσετε τους τίτλους και των 13 βιβλίων της ευρείας λίστας απευθυνθείτε στην επίσημη ιστοσελίδα των βραβείων (www.themanbookerprize.com). H τελική λίστα θα ανακοινωθεί στις 6 Σεπτεμβρίου και ο νικητής στις 16 Οκτωβρίου.