Η αναδρομική έκθεση του Ρίτσαρντ Σέρα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης έχει μιαν αύρα σαν εκείνες των εκθέσεων ενός Πικάσο ή ενός Ματίς, όσο ήταν εν ζωή.
Είναι κάτι σημαδιακό από ένα γίγαντα της γλυπτικής, του τελευταίου ίσως μεγάλου μοντερνιστή σε μια εποχή μικρών ταλέντων, τρελών χρημάτων και ανούσιας τέχνης. Στα 67 του χρόνια ο Σέρα σφυρηλατεί τη γλώσσα της αφαίρεσης, κατασκευάζοντας ένα δέος από όγκους ατσαλιού.
Αγνωστο νησί
Η αντιμετώπιση του Σέρα από το κοινό έχει αλλάξει από τις ημέρες του Tilted Arc, που το αντιμετώπισε με ακατανοησία ή λοιδορία πριν από 25 τόσα χρόνια. Σήμερα, στον κήπο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης όπου είναι εγκατεστημένα δύο γλυπτά του Σέρα από τη δεκαετία του 1990, παιδιά τσουλούν μέσα στα κοιλώματα του Intersection II, γυναίκες απολαμβάνουν τον ήλιο μέσα από τα ανοίγματα του Torqued Ellipse IV και γύρω γύρω εργαζόμενοι του μουσείου σε διάλειμμά τους μαζί με τουρίστες ξεκουράζονται πάνω στις καρέκλες του κήπου κοιτάζοντας τα δύο τούτα γλυπτά σαν εξερευνητές ατενίζοντας από το κατάστρωμα του πλοίου κάποιο νησί των νοτίων Θαλασσών.
Δεν ήταν έτσι πριν από 25 χρόνια, αλλά έτσι είναι σήμερα γιατί έτσι λειτουργεί η μοντέρνα τέχνη. Την τέχνη του Σέρα μπορεί να την πεις, όπως γράφει ο Μάικλ Κίμελμαν στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν», και δημοκρατική. Καθαρή φόρμα που δεν απαιτεί προηγούμενη γνώση της ιστορίας της τέχνης για να τη συλλάβεις.
Ο Σέρα μελέτησε τις εκκλησιές του Μπορόμινι στη Ρώμη πριν κατασκευάσει θόλους σε ατσάλι, αλλά η τέχνη του δεν έχει τίποτα να κάνει με το μπαρόκ ούτε με τη ζωγραφική του Τζάκσον Πόλοκ, του Μπάρνετ Νιούμαν ή του Ντόναλντ Τζαντ, τους οποίους επίσης μελέτησε. Εχει να κάνει με την ουσία της γλυπτικής, τον όγκο, το σχήμα, το βάρος, την ύλη. Το αποτέλεσμα είναι οι αντιδράσεις του θεατή, καθώς τριγυρνάει ανάμεσά τους. Συχνά η αντίδραση αυτή είναι το αίσθημα που ο Καντ έχει ονομάσει «τρόμο του υψηλού», ο οποίος συνοδεύεται από κάποια μελαγχολία. Τα γλυπτά του Σέρα προκαλούν ευφορία, ανάμεικτη με δέος και φόβο. Είναι κάτι σαν την ορειβασία και τα νέα έργα του στο δεύτερο πάτωμα του μουσείου, ανακαλούν στη φαντασία φαράγγια, αμμόλοφους, ρήγματα, χαράδρες. Τον φυσικό κόσμο δηλαδή και όπως τον φυσικό κόσμο έτσι και αυτά τα γνωρίζει κανείς όταν στριφογυρίσει έξω και μέσα τους. Γιατί είναι έργα που το έξω δεν δείχνει τι κρύβει το μέσα. Και το αντίθετο. Τούτο, όμως, είναι και μία από τις απολαύσεις της τέχνης και μία από τις συμβολές της στη λειτουργία του νου, επειδή απαιτεί τη συνεχή εγρήγορσή του.
Γλυπτική ουσία
Το πρώτο που πρέπει να κάνει η τέχνη είναι να μαγεύει και το δεύτερο να κάνει τον νου να λειτουργεί και να διευρύνει τους ορίζοντές του. Και τούτα προσφέρει η αναδρομική της πορείας του Ρίτσαρντ Σέρα στην τέχνη. Είναι μια πορεία την οποία διατρέχει μια ατσάλινη λογική (όπως το υλικό που χρησιμοποιεί) αλλά και ένστικτο για την αναζήτηση -και την ανεύρεση- της βαθύτερης, βασικής και ζωογόνας αλήθειας που βρίσκεται μέσα στη γλυπτική. Αυτή είναι η ομορφιά της δουλειάς του.