Διακρινοντας

3' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στο δεύτερό της μυθιστόρημα, «Θερμοκρασία δωματίου» (Πατάκης, σ. 324), η Δήμητρα Κολλιάκου (γ. 1968) δημιουργεί μια κλασική μεταέφηβη ηρωίδα, η οποία αποτελεί ταυτόχρονα γέννημα της εντελώς σημερινής εποχής. Την ιστορία της την αφηγείται η ίδια. Το όνομά της, το οποίο οι φίλοι της συχνά παρατονίζουν, ο αναγνώστης δεν το πληροφορείται. Η συνθήκη αυτή μας τοποθετεί ευχερέστερα στο κέντρο της συνείδησής της έτσι ώστε να νιώσουμε βαθύτερα την εσωτερική σύγχυση, την απουσία νοήματος και την έλλειψη στόχου τις οποίες βιώνει. Αναδιαρθρώνοντας ευθύγραμμα τα χρονικά πρωθύστερα της εξιστόρησης, παρακολουθούμε πώς, αφού χάσει τη μάνα και τη θεια της από την επάρατη νόσο, η αφηγήτρια φεύγει με προτροπή του πατέρα της στο Λονδίνο. Πίσω της θα αφήσει τον μυθολογικής ονομασίας Ορέστη, έναν πρώτο ξάδελφο, πρότυπο του ιδανικού, πολυπόθητου αλλά και απρόσιτου εραστή. Οι σπουδές αγγλικής φιλολογίας αποτελούν τεκμήριο απόλυτης αμηχανίας τόσο απέναντι στο παρόν όσο και στο μέλλον – αφήνοντας ωστόσο ένα μικρό ενδεχόμενο διόδου διαφυγής μέσα από το μάθημα της δημιουργικής γραφής. Μην κατορθώνοντας όμως να ικανοποιήσει την επιτακτική ανάγκη της να ξεχωρίσει στα μάτια του διδάσκοντος καθηγητή, εντελώς απροσδόκητα η αφηγήτρια συνδέεται με κάποιον άλλο, τον Αγγλοϊσραηλινό υπεύθυνο επιβλέποντα καθηγητή, τον οποίο θα ακολουθήσει στο Τελ Αβίβ για να συνεχίσει εκεί τις σπουδές και να δοκιμάσει ξανά την τύχη της.

Τι θα συναντήσει στη νέα χώρα; Θα βρεθεί εκ νέου αντιμέτωπη με τον απροσδιόριστου προσανατολισμού εαυτό της, ο οποίος τώρα θα οδηγηθεί σε μια εντονότατη αρρωστοφοβική εμμονή και σε μια διαρκή υποψία ότι η οικογένεια του συντρόφου της επιδιώκει να την ελέγξει. Με τόσο βεβαρημένη οικογενειακή κληρονομικότητα δεν είναι λογικό να φοβάται; Και δεν είναι αναμενόμενο ότι η εγκατεστημένη οριστικά στο Ισραήλ μέλλουσα πεθερά της θα επιδιώξει να εξασφαλίσει την επιστροφή του γιου της στον τόπο της γέννησής του; Ενα ατελείωτο γαϊτανάκι υποθέσεων και ευλογοφανών εκδοχών σιγοτρώει διαρκώς το μυαλό της εύθικτης αφηγήτριας. Τι είναι οι άλλοι; Ποια είναι τα κίνητρά τους; Τι σκέφτονται για εκείνη; Ποιες είναι οι αναμεταξύ τους σχέσεις; Αποτελούν οι φροντίδες τους απόδειξη ενδιαφέροντος ή απόπειρα ελέγχου; Η χείρα βοηθείας που της απλώνουν συνιστά φιλική χειρονομία ή σημάδι συνωμοσίας που εξυφαίνεται εναντίον της; Αποτελεί η ψυχοθεραπεύτρια που της συστήνουν προστατευτική σύμμαχο ή Δούρειο Ιππο; Η απροσμέτρητη καχυποψία και η βαθύτερη δυσπιστία που χαρακτηρίζουν την υπερευαίσθητη ηρωίδα της Κολλιάκου συνθέτουν την ατμόσφαιρα της ασαφούς πραγματικότητας που την περιβάλλει. Και η ταυτόχρονη στωικότητά της, το γεγονός ότι υπομένει το χάος αυτό χωρίς βαθύτερη οδύνη, καθιστά τη συνθήκη ακόμα τρομακτικότερη καθώς υποψιαζόμαστε πως το κόλλημα στον λασπώδη βάλτο στον οποίο έχει παγιδευτεί, δεν έχει τέλος.

Στο «Θερμοκρασία δωματίου» διαγράφεται η τυπική παραπαίουσα ηρωίδα, που ωστόσο δεν ανήκει στον μεταπολεμικό 20ό αιώνα, αλλά στην αμέσως επόμενη, σημερινή γενιά. Διότι μέσα στο φουτουριστικό περιβάλλον που δημιουργούν οι εντυπωσιακές γενετικές μέθοδοι για την πρόληψη θανατηφόρων ασθενειών, μέσα σε κοινωνίες με αυτονόητες κατακτήσεις, τις αυτοματοποιημένες διαδικτυακές επικοινωνίες και τις σκανδαλιστικά εύκολες φοιτητικές πανεπιστημιακές ανταλλαγές, οι περιπλανήσεις των ηρώων ανάμεσα στην Αθήνα, στο Τελ Αβίβ και στο Λονδίνο δεν διαπνέονται πια από τη δραματικότητα που υποβάλλει η καβαφική αποστροφή «Η πόλη θα σ’ ακολουθεί». Μέσα στις νέες συνθήκες έχει γίνει πια πολύ δύσκολο να μας αποκαλυφθεί ξαφνικά ότι το αδιέξοδο βρίσκεται μέσα μας, καθώς, παράλληλα προς την εσωτερική δυσφορία, νιώθουμε επί πλέον ότι ακόμα και όταν απομακρινόμαστε ταξιδεύοντας προς την άλλη άκρη της Γης, βρισκόμαστε σε πόλεις που είναι πραγματικά σχεδόν πανομοιότυπες. Πρόκειται για έναν καινούργιου είδους νέο εφιάλτη, ο οποίος επιτείνει και το αδιέξοδο και τη δυσχέρεια της συνειδητοποίησής του.

Η τεχνική της Δήμητρας Κολλιάκου είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Κεντρικό στοιχείο της θεματολογίας της αποτελούν η απροσδιοριστία, το χάος και η ασάφεια. Ολα τα συστατικά -μορφές, γεγονότα, ροή και εκφραστικοί τρόποι- χαρακτηρίζονται ωστόσο από ελεγχόμενη σαφήνεια. Πώς η νέα πεζογράφος κατόρθωσε να παραγάγει την απροσδιοριστία προσφεύγοντας στα ευκρινή περιγράμματα που δημιουργεί με τη γραφή της; Το μυστικό εντοπίζεται στη συνεχή αμφιταλάντευση που κατατρέχει την ηρωίδα. Είναι τα πράγματα έτσι ή είναι αλλιώς; Συμβαίνει αυτό ή συμβαίνει εκείνο; Ολα δείχνουν εξίσου εύλογα και εξίσου πιθανά. Επιπρόσθετο επίτευγμά της μέσα στη συνολική αυτή ρευστότητα, αποτελεί η ήρεμη, σχεδόν σιωπηλή, κατευναστική μορφή του μυστηριώδους νέου με το αφρόντιστο ντύσιμο, του Αγγλοϊσραηλινού καθηγητή Γιαΐρ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή