Υπερπροσφορά οραμάτων και λέξεων, δεσμεύσεων και προθέσεων, διαβεβαιώσεων και υποσχέσεων, απαντήσεων και ερωτήσεων (ναι, με αυτή τη σειρά, αφού πολλοί πολιτικοί απαντούν σε ερωτήσεις πριν καν αυτές διατυπωθούν)… τα προεκλογικά όρια της υπομονής του τηλεθεατή κοντεύουν να εξαντληθούν.
Στον νου μου τριγυρνά το γνωστό τραγούδι της Μίνας «Parole, parole, parole, soltante parole, parole tra noi», το οποίο μάλλον δεν πρόκειται να το ακούσουμε από τα προεκλογικά μεγάφωνα, αφού οι λέξεις, τα λόγια έχουν τώρα την τιμητική τους.
Δεν υποστηρίζω ότι «όλοι ίδιοι είναι», ούτε ότι όλοι λένε τα ίδια. Ομως νομίζω ότι πολλοί βρισκόμαστε στα πρόθυρα προεκλογικού κορεσμού και, μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά, μαζί με «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» καίγονται και εκείνες οι σπάνιες περιπτώσεις που κάποιοι προσπαθούν να πουν «τα λιγοστά τους λόγια» καθώς η πολιτική ίσως «αύριο κάνει πανιά».
Κατανοώ ότι ο κίνδυνος του κυνισμού παραμονεύει («όλοι τους χαζοί εκτός από μένα») και ότι αξίζει να δώσουμε προσοχή στους ανθρώπους, ιδίως στους νέους, που δεν έχουν διαβρωθεί, που δεν έχουν γίνει και ίσως δεν θέλουν να γίνουν πολιτικοί καριέρας. Παραδέχομαι ότι οι προεκλογικοί διάλογοι και μονόλογοι συχνά προκαλούν κούραση ή και απέχθεια, όμως αναγνωρίζω την αναγκαιότητα της φιλοξενίας τους στα κανάλια.
Πολλές φορές αναφέρεται στην τηλεόραση ο «πολιτικός πολιτισμός», μόνο που εδώ το επίθετο έχει καταπιεί το ουσιαστικό. Ο ίδιος ο πολιτισμός, όχι σαν «πιάνο και γαλλικά» αλλά σαν το περιττό που δίνει νόημα στο αναγκαίο, ήταν απών από το περίφημο ντιμπέιτ, όπως είναι απών από τις συνεντεύξεις Τύπου των πολιτικών αρχηγών ή τα προεκλογικά πολυπρόσωπα πάνελ και παράθυρα.
Αν τα κανάλια νομίζουν ότι ο πολιτισμός εκπροσωπείται από τους λίγες δεκάδες καλλιτέχνες που είναι σκορπισμένοι στα διάφορα ψηφοδέλτια, μάλλον πλανώνται. Ο πολιτισμός παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας ακόμα και εν τη απουσία του (ιδίως τότε!). Οταν ο μέσος Ελληνας αφιερώνει πάνω από τέσσερις ώρες την ημέρα, περίπου 1.500 ώρες ετησίως, για την παρακολούθηση τηλεόρασης, έχουμε κάθε δικαίωμα να υποστηρίζουμε ότι ο πολιτισμός θα έπρεπε να απασχολεί όχι μόνο τις ευαίσθητες «κυρίες και τις δεσποινίδες», αλλά και εκείνους που ζητούν την ψήφο μας.
Στον πρόσφατο τηλεμαραθώνιο κάποιος πρόσφερε στους πυροπαθείς… ωδικά πτηνά. Ας μη χαμογελάσουμε ειρωνικά. Εδώ το «περιττό» ισοδυναμεί με την ελπίδα. Το 1829 ένας μορφωμένος νεαρός Γάλλος, ο Εντγκάρ Κινέ, έκανε ένα οδοιπορικό στην πρόσφατα απελευθερωμένη Ελλάδα και κατέγραψε την ερημιά που αντίκρισε, καθώς νωπές ήταν ακόμα οι πληγές από την επιδρομή του Ιμπραήμ. Ο Κινέ αντίκρισε σμήνη από κοράκια πάνω από τη Μεσσηνία, αγριόπαπιες στα οροπέδια της Αρκαδίας, αλλά πουθενά δεν είδε τον κορυδαλλό, τον σπουργίτη, την καρδερίνα, «εκείνα τα πουλιά που δίνουν ζωή στους τόπους κοντά στον άνθρωπο. Οι ελαιώνες είναι σχεδόν ολότελα βουβοί… Δεν ξέρω τι έχει απογίνει το αηδόνι. Δεν το άκουσα ποτέ».
Το κακό δεν είναι ότι σήμερα δεν ακούμε πια το αηδόνι, αλλά ότι έχουμε σχεδόν παραιτηθεί από την προσπάθεια και την ελπίδα να το ακούσουμε.