Εάν το ερώτημα ήταν «πολιτικοί και πολιτισμός», τότε η απάντηση θα ήταν μονολεκτική: μηδενική. Πρόκειται για ανθρώπους, οι οποίοι σχεδόν στο σύνολό τους διάβασαν το τελευταίο βιβλίο της ζωής τους, όταν εξετάζονταν στο τελευταίο κατά σειράν μάθημα, προκειμένου να πάρουν το πτυχίο τους. Κάτι χειρότερο: δεν πιστεύουν στη σημασία των γραμμάτων, της λογιοσύνης και της τέχνης στη ζωή της κοινωνίας και του έθνους. Με ένα τέτοιο πολιτικό προσωπικό όμως, θα μπορούσε ποτέ να είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα, όταν ο λόγος είναι για πολιτική και πολιτισμό; Ποσώς. Η σχέση είναι πάλι μηδενική.
Ποιος μπορεί πράγματι να περιγράψει με κάποια ακρίβεια την πολιτιστική πολιτική μιας έστω μεταπολιτευτικής κυβέρνησης, όπως μπορεί να περιγράψει την οικονομική, αίφνης, ή την εξωτερική πολιτική της; Ποια κυβέρνηση και ποιος υπουργός Πολιτισμού είχε πρόγραμμα ή συνεκτική άποψη για τον πολιτισμό; Μόνο η Μελίνα είχε μια άποψη, την άποψη του πολιτιστικού λαϊκισμού, την οποία μάλιστα, επειδή βόλευε τους πάντες και δεν δυσαρεστούσε κανέναν, κατάφερε και να την επιβάλει: Ολοι καλοί είστε, όλοι θα πάρετε, κάθε πόλη και φεστιβάλ, κάθε χωριό και συναυλία. Πέραν από τη Μελίνα και τη φεστιβαλική, λαϊκιστική άποψή της, κανείς άλλος υπουργός Πολιτισμού δεν είχε συγκροτημένη άποψη για τον πολιτισμό. Ολα όσα έγιναν ήταν τυχαία, ασυνάρτητα, χωρίς ιεραρχήσεις και προτεραιότητες, λίγα. Χωρίς συγκροτημένη θεσμική πολιτική. Δημιουργούμε ένα, παραδείγματι, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, αλλά δεν έχουμε Σχολή Κινηματογραφίας, ιδρύουμε Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, αλλά δεν έχουμε Εθνική Βιβλιοθήκη. Μα για ποιο πολιτισμό μιλάμε στη χώρα μας χωρίς Εθνική Βιβλιοθήκη, με αυτό το όνειδος που καλείται κατ’ ευφημισμόν Εθνική Βιβλιοθήκη; Ο Σημίτης, επί δύο τετραετίες πρωθυπουργός, ακαδημαϊκός ανήρ ο ίδιος, εγκαυχώμενος απολογιστικά για πολλά και μεγάλα έργα, δεν αποφάσισε να λύσει το ζήτημα της Εθνικής Βιβλιοθήκης, δεν θέλησε να συνδέσει το όνομά του με την επανίδρυσή της.
Ας μην είμαστε άδικοι: φέτος, ελέω της καμένης Ολυμπίας, ακούσαμε τις ανήκουστες, σε προηγούμενες προεκλογικές περιόδους, λέξεις «μουσείο» και «αρχαιολογικός χώρος»! Γίνεται λόγος για τις κενές θέσεις του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά ποιος νοιάζεται για τις κενές θέσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ή για την -αφανή πίσω από τα εκθέματα, και ουσιωδέστερη- πραγματικότητα των Μουσείων; Ποιος αναρωτιέται για τον αριθμό των ανασκαφών που διεξάγονται ανά την Ελλάδα από Ελληνες αρχαιολόγους ή ποιος, από εκείνους που γνωρίζουν, θυμώνει και διαμαρτύρεται για τον απελπιστικά χαμηλό αριθμό τους;
Τη μηδενική σχέση πολιτικής και πολιτισμού εικονογραφεί, με τον σαφέστερο τρόπο, η κυβερνητική απόφαση να μείνουν χτες, ημέρα των εκλογών, τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι κλειστά!
*Ο κ. Στ. Ζουμπουλάκης είναι διευθυντής του περιοδικού Νέα Εστία