Η μουσική αναγέννηση της Τζόνι Μίτσελ

Η μουσική αναγέννηση της Τζόνι Μίτσελ

4' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για μια δεκαετία σχεδόν, η Τζόνι Μίτσελ έμεινε μακριά από το τραγούδι. Πέρασε τα χρόνια αυτά ζωγραφίζοντας, βλέποντας παλιές ταινίες, ακούγοντας ραδιόφωνο. «Εφτασα να μισώ τη μουσική», είχε πει, εξηγώντας την απόφαση που ανακοίνωσε πριν από πέντε χρόνια: «Εγκαταλείπω τον διεφθαρμένο κόσμο της δισκογραφίας».

Ευτυχώς, όμως, η απόφαση εκείνη δεν ήταν οριστική. Στις 24 Σεπτεμβρίου κυκλοφορεί ένα καινούργιο άλμπουμ της, με τίτλο «Shine», το πρώτο με ανέκδοτα τραγούδια από τον καιρό του «Taming the Tiger», που είχε βγει το 1998. Και την ίδια μέρα θα κυκλοφορήσει το αφιέρωμα στην Καναδή τραγουδοποιό που ετοίμασε ο πιανίστας και συνθέτης της τζαζ Χέρμπι Χάνκοκ -«River. The Joni Letters»- με δεκατρία κομμάτια της ερμηνευμένα από την Τίνα Τέρνερ, τη Νόρα Τζόουνς, την Κορίν Μπέιλι Ρέι και την ίδια την Τζόνι στην μπαλάντα «The Tea Leaf Prophecy». Συμμετέχει ακόμα και ο Λέοναρντ Κοέν, ο οποίος ωστόσο αρκείται να διαβάζει στίχους των τραγουδιών.

Συγκινεί πάντα

Η πρώτη συνάντηση της Μίτσελ με τον Χάνκοκ έγινε στα τέλη της δεκαετίας του ’70, στην ηχογράφηση του άλμπουμ Mingus, το οποίο περιείχε κομμάτια όπου η Μίτσελ συνεργάστηκε με τον διάσημο μπασίστα και συνθέτη Τσαρλς Μίνγκους. «Στο σημείο αυτό της καριέρας μου θέλω να κάνω κάτι που να αγγίζει τις καρδιές των ανθρώπων», εξήγησε ο Χάνκοκ μιλώντας για το αφιέρωμα στην Τζόνι Μίτσελ. Και δεν είναι ο μόνος που έχει αποτίσει φόρο τιμής στην τέως βασίλισσα των χίπις. Την άνοιξη, ο Πρινς, η Μπιορκ, ο Τζέιμς Τέιλορ, η Ανι Λένοξ, ο Ελβις Κοστέλο και η Κασσάντρα Ουίλσον ερμήνευσαν κι αυτοί τραγούδια από το ρεπερτόριό της. Ακόμα και η Μαντόνα αναφέρει το άλμπουμ «Court and Spark» ως μια από τις μεγαλύτερες επιρροές που έχει δεχτεί.

Ωστόσο, η Τζόνι Μίτσελ, που κλείνει τα 64 τον Νοέμβριο, εξακολουθεί να αρνείται την εικόνα του ειδώλου και να μη δέχεται εύκολα κομπλιμέντα. Ούτε ο θαυμασμός των νέων τραγουδιστριών την εντυπωσιάζει, μερικές μάλιστα τις έχει χαρακτηρίσει «ωχρές απομιμήσεις». «Δεν με θεωρούν ποιήτρια όπως τον Ντίλαν ή τον Τζιμ Μόρισον. Ξέρω όμως πως είμαι, και μάλιστα καλή. Ο Νίτσε είπε: «Αναδεύουν τα νερά τους γιατί έτσι νομίζουν πως θα φανούν πιο βαθιά». Τους καλύτερους επαίνους τους δέχομαι από απλούς ανθρώπους. Μια γυναίκα μού είπε κάποτε: «Κορίτσι μου, κάνεις να τρέχουν εικόνες μέσα στο μυαλό μου». Για μένα, αυτό είναι καλύτερο από την ποίηση».

Πέντε βραβεία Γκράμι

Εχει κερδίσει πέντε βραβεία Γκράμι και, από το 1997, το όνομά της είναι γραμμένο στο Rock’n Roll Hall of Fame. Κι όμως, όπως και η ίδια υπογραμμίζει, ελάχιστες φορές οι δίσκοι της έχουν κατακτήσει την κορυφή της λίστας πωλήσεων. Με την πικρή ειρωνεία που τη χαρακτηρίζει, σχολιάζει: «Ακόμα και η Ντόρις Ντέι πούλησε περισσότερους δίσκους από την Μπίλι Χόλιντεϊ». Η ζωή της κάθε άλλο παρά ήρεμη υπήρξε: Η πολυομυελίτιδα που την χτύπησε μικρή, ο εθισμός στο τσιγάρο από τα παιδικά της χρόνια (έχει χαρακτηρίσει τον εαυτό της την «πιο μανιώδη καπνίστρια στον πλανήτη»), μια κόρη που την έδωσε για υιοθεσία (και που την ξαναβρήκε πριν από δέκα χρόνια), ο σύντομος γάμος της με τον φολκ τραγουδιστή Τσακ Μίτσελ και μια πλειάδα περιπετειώδεις έρωτες (Νιλ Γιανγκ, Τζέιμς Τέιλορ, Τζάκσον Μπράουν, Ντον Αλάιας, Τζέικο Παστόριους). «Κατά κάποιο τρόπο, το χάρισμα για τη μουσική και το στίχο γεννιέται μέσα από τον πόνο και την απώλεια», είπε στην σκηνοθέτρια ντοκιμαντέρ Σούζαν Λέισι. «Οταν ξαναβρήκα την κόρη μου, το έχασα το χάρισμα. Εγραφα τραγούδια περιμένοντας το παιδί μου».

Η «αναγέννησή» της ήρθε ενώ δούλευε για μια μουσική συλλογή με προορισμό τις καφετέριες της αλυσίδας Starbucks (που διανέμουν το καινούργιο CD της στις ΗΠΑ). «Εβαλα στη συλλογή Ντεμπισί, Ντιουκ Ελιγκτον, Μπίλι Χόλιντεϊ, Μάιλς Ντέιβις. Κομμάτια που πάντα αγαπούσα, χαρούμενη μουσική γραμμένη σε δύσκολους καιρούς». Ξαναβρήκε την όρεξή της για τη σύνθεση. Οταν μπήκε στο στούντιο, είχε δέκα χρόνια να πιάσει κιθάρα στα χέρια της. Στα καινούργια της τραγούδια, που κινούνται ανάμεσα στην τζαζ, την world music και την ποπ, περιλαμβάνονται η «Νύχτα της ιγκουάνα» (εμπνευσμένη από το έργο του Τενεσί Ουίλιαμς) και η μελοποίηση του περίφημου ποιήματος του Κίπλινγκ «Αν». «Ενας φίλος μού το διάβασε από το τηλέφωνο. Σκέφτηκα πως θα ήταν υπέροχο τέλος για την καινούργια δουλειά μου». Υπάρχουν επίσης δύο κομμάτια που δεν είχαν περιληφθεί στο Shine καθώς και το «The Fiddle and the Drums» που το έγραψε εμπνευσμένη από πίνακές της.

Το πιο αξιοσημείωτο, πάντως, είναι ότι η Τζόνι Μίτσελ, που στο «Blue» μιλούσε για τον πόνο και την ουτοπική αναζήτηση της ευτυχίας, ξαναρχίζει τώρα να γράφει «μαχητικά» κομμάτια, όπως τον αντιμιλιταριστικό ύμνο «Strong Is Wrong» ή τις οικολογικές ελεγείες «If I Had a Heart» και «Bad Dreams Are Good». «Στη γη έχει σημάνει κόκκινος συναγερμός», λέει, «κι εμείς ξοδεύουμε τον καιρό μας σ’ έναν πόλεμο θεμελιωμένο πάνω στο ψέμα». Αυτή η αγανάκτηση την ώθησε να καταλάβει ότι δεν είναι ακόμα έτοιμη «για τη σύνταξη και την κηπουρική». Στο άλμπουμ περιλαμβάνεται επίσης μια νέα ερμηνεία του «Big Yellow Taxi», που ήδη έχει στο ενεργητικό του 190 εκτελέσεις από άλλους καλλιτέχνες (αλλά έρχεται δεύτερο σε σύγκριση με το «Both Sides Νow»).

Ξαναβρήκε τη φωνή της

Για μεγάλο διάστημα, είχε χάσει τη φωνή της εξαιτίας πολυπόδων στις φωνητικές χορδές της, και την ξαναβρήκε χάρη στη βοήθεια ενός Κινέζου θεραπευτή. Τώρα βέβαια η έκτασή της δεν φτάνει τις τρεις οκτάβες όπως παλιά. «Κι όμως», λέει απτόητη, «τραγουδάω καλύτερα τώρα. Νιώθω ικανή να ερμηνεύσω τραγούδια των μεγάλων ειδώλων μου, όπως η Εντίθ Πιαφ και η Μπίλι Χόλιντεϊ». Ποτέ δεν ονειρευόταν να γίνει διάσημη. «Πάντα απεχθανόμουν τη βουή του πλήθους. Ξέρω ότι οι άνθρωποι είναι τρωτοί και ότι εύκολα γίνονται έρμαιο των ψευδαισθήσεων. Ποτέ δεν θέλησα να φαίνομαι διαφορετική από αυτό που είμαι». Θυμάται το ξεκίνημά της: «Αρχισα να τραγουδάω για πλάκα, στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ηθελα να μιμηθώ την Τζούντι Κόλινς και την Τζόαν Μπαέζ. Και όταν άρχισα να τραγουδάω με αμοιβή, το έκανα για να αγοράζω τσιγάρα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή