Κυριακή πρωί στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Κομψές ηλικιωμένες κυρίες, νεαροί με καπέλα ράπερ και αθλητικά παπούτσια, τουρίστες και μαμάδες με μωρά, συνωστίζονται μπροστά από τα υπέροχα σχέδια του Georges Seurat. Μέσα στις ανακαινισμένες αίθουσες η πανσπερμία της πόλης απολαμβάνει τέχνη. Ολες οι φυλές, σε μια πολιτισμένη, αρμονική συμβίωση μπροστά από τα έργα. Το ίδιο και στο Μητροπολιτικό Μουσείο που φιλοξενεί μια δημοφιλέστατη έκθεση για τον Ρέμπραντ και την εποχή του. Εκατοντάδες θεατές κινούνται μπροστά από τους πίνακες σε μια κομψή αλλά αυθόρμητη χορογραφία όπου βλέπουν χωρίς να ενοχλούν. Μιλούν χαμηλόφωνα και αυτό το γλυκό θρόισμα της ανθρώπινης λαλιάς είναι ο καλύτερος υποτιτλισμός των έργων.
Είναι φυσικό. Τα αμερικανικά, γαλλικά, βρετανικά μουσεία σε κάνουν αμέσως να αισθάνεσαι οικεία. Μόλις διαβείς το κατώφλι ενσωματώνεσαι σε ένα ανθρώπινο κοπάδι που ακολουθεί αβίαστα ορισμένους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς. Αντιθέτως, οι Ελληνες εισέρχονται συνήθως στο μουσείο είτε με τον μανδύα της σοβαροφάνειας είτε με τη συμπλεγματική συμπεριφορά της δήθεν άνεσης. Αν ψιθυρίσεις, ο διπλανός θα σε κοιτάξει με την αυστηρότητα που αντιμετωπίζεις κάποιον όταν γελάει σε κηδεία. Από την άλλη, δεκάδες μαμάδες μπορεί να επιτρέπουν στα παιδάκια τους να αφήνουν δαχτυλιές πάνω σε πίνακες και να ουρλιάζουν συνέχεια χωρίς την παραμικρή παρατήρηση.
Ναι, οι χώροι πολιτισμού απαιτούν να εφαρμόζει κανείς το savoir faire. Να έχει συναίσθηση του σώματός του ώστε να μην παρεμποδίζει τους άλλους. Να μην στέκεται με τις ώρες μπροστά από το έργο που τον εντυπωσίασε. Να ελέγχει τον τόνο της φωνής του και ενίοτε τα τέκνα του. Ολα αυτά με χάρη και φυσικότητα και όχι την ακαμψία του στρατιωτικού κώδικα. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει την αντίστοιχη κοινωνική παιδεία, αλλά και την επαγγελματική συμπεριφορά των υπαλλήλων, που σπανίζουν στη χώρα μας. Οταν οι φύλακες κοιμούνται όρθιοι ή καθιστοί και σε κοιτάζουν με κατατονικό βλέμμα, η διάθεση για πολιτισμένη συμπεριφορά εξαφανίζεται. Θες να φωνάξεις για να τους ξυπνήσεις…