Ο άνθρωπος μοιάζει πολλές φορές με χείμαρρο που αναζητάει να ξεσπάσει στα μεγάλα ποτάμια. Είναι συνήθως θυμωμένος, ορμητικός, ξεριζώνει τεράστια δένδρα, παρασύρει στο πέρασμά του καδρόνια, σχεδίες, απόβλητα, τίποτα δεν τον σταμάει. Ως τη στιγμή που θα ενωθεί με το κοντινότερο ποτάμι, οπότε γαληνεύει, αποφορτίζεται, παίρνει βαθιές ανάσες: το έργο μου, σκέπτεται, τέλειωσε γι’ αυτή τη φορά. Μονολογεί κάθιδρος, προς στιγμήν θέλει να τα παρατήσει, να γίνει κι αυτός ένα ποτάμι με τα θέλω του σε χαμηλούς τόνους. H κεκτημενη ταχύτητα έχει διαβρώσει τα πάντα. Και είναι έτοιμος να επαναλάβει τη διαδρομή. Αυτός ο άνθρωπος, λοιπόν, έχει τη δύναμη να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές στους συνανθρώπους του, όπως ακριβώς ο χείμαρρος στο περιβάλλον. Αυτές τις μέρες σκεπτόμουν επίμονα τον Ολλανδό βουλευτή Γκερτ Βίλντερς και τον παρομοίαζα με τον ορμητικό χείμαρρο που όμως δεν έχει βγει στη δημοσιά για το μεγάλο ποτάμι. Ο Ολλανδός βουλευτής είναι ένας ψηλός, ξανθός, νέος άνθρωπος, με πλατύ παραπλανητικό χαμόγελο, με εξαιρετικό λέγειν και μόνιμως κοστουμαρισμένος. Μου θυμίζει τις πεντακάθαρες στολές των ναζί με τις καλοθρεμμένες όψεις, λίγο πριν αναλάβουν τις γνωστές… εργολαβίες.
Το όνομα του Βίλντερς έχει ήδη κάνει τον γύρο του κόσμου. Είναι ο ηγέτης του Κόμματος της Ελευθερίας στην Ολλανδία και ο παραγωγός της ταινίας Fitna. Μια ταινία γεμάτη μίσος για το Ισλάμ, όπου το Κοράνι αποτελεί έμπνευση για αδιαλλαξία, φόνο και τρομοκρατία! Οι εικόνες δεν είναι καινούργιες, αλλά θυμίζουν τρέιλερ των τζιχαντιστών. Τα αεροπλάνα κτυπούν ξανά και ξανά τους Δίδυμους Πύργους στη Νέα Υόρκη, οι εκρήξεις στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μαδρίτης επαναφέρουν στη μνήμη την τραγικότητα εκείνων των γεγονότων, ο φόβος των Μαδριλένων επιστρέφει, ο θεατής βλέπει τα διαμελισμένα πτώματα γύρω από το τρένο, γίνεται μάρτυς του βιντεοσκοπημένου αποκεφαλισμού Δυτικού ομήρου, βλέπει γυναίκες να λιθοβολούνται, ακούει τις καταγγελίες σε βάρος του Κορανίου, «τον πυρήνα των δεινών του μουσουλμανικού κόσμου»… Φρίκη και μίσος απροσμέτρητο. Ο δυτικισμός, ως φιλοσοφία ζωής, γίνεται η απέναντι όχθη, αποκτά τερατώδη μορφή, γίνεται ένας ισχυρός στόχος. Μια χούφτα ανθρώπων, σαν τον Βίλντερς, απειλούν να πυροδοτήσουν αλλεπάλληλες κοινωνικές εκρήξεις σε ευρωπαϊκές χώρες όπου το μουσουλμανικό στοιχείο συσπειρώνεται.
Ο Βίλντερς επέλεξε να προβάλει την ταινία του την περασμένη Πέμπτη το βράδυ, λίγο μετά τα βραδινά δελτία ειδήσεων και πριν οι μουσουλμάνοι στην ανατολική Ασία προσέλθουν στα τεμένη για την προσευχή της Παρασκευής. Η μικρού μήκους ταινία, η οποία κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο, ξεκινάει με το σκίτσο του Μωάμεθ – βομβιστή, του Δανού σκιτσογράφου Κουρτ Βέστεργκααρντ. Τώρα ο σκιτσογράφος απειλεί με μηνύσεις τον Ολλανδό δράστη της ταινίας, αλλά ποιος μιλάει τούτες τις ώρες για επαγγελματική αξιοπρέπεια; Μικρή σημασία έχει μια μήνυση, όταν κάποιοι υποδαυλίζουν με τόσο χυδαίο τρόπο το ήδη διεγερμένο εγώ των μουσουλμάνων που ζουν στην Ολλανδία; Και ποιος είναι αυτός που επιλέγει να απαντήσει με δυτική τρομοκρατία στην ισλαμική τρομοκρατία; «Είμαι πολιτικός» λέει ο Βίλντερς, «πιστεύω πως το Ισλάμ και το Κοράνι αποτελούν κίνδυνο για την ελευθερία της χώρας μας και γι’ αυτό θέλω να προειδοποιήσω». Ο Γκερτ Βίλντερς καλεί τους Ευρωπαίους να δώσουν τέλος σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί ισλαμοποίηση της δυτικής Ευρώπης η οποία επιτείνεται καθώς η μετανάστευση από την Τουρκία, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή συνεχίζεται.
Ο Ian Buruma, συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου Δυτικισμός (Η Δύση στα μάτια των άλλων) θεωρεί ότι αυτού του είδους η ρητορική θα ήταν αδιανότητη στην Ολλανδία προ δεκαετίας, στην Ολλανδία που στα μάτια πολλών φάνταζε ως το ευρωπαϊκό Μπέρκλεϊ, κοιτίδα του ιδεαλισμού στη δεκαετία του ’60. Ο προοδευτισμός της έγινε θέμα προς συζήτηση, παράδειγμα προς μίμηση για πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όχι μόνον ως προς τον τρόπο χειρισμού των ναρκωτικών ή του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων, αλλά κυρίως για την εξαιρετική συνύπαρξη των Ολλανδών με τους μετανάστες. Ενα μοντέλο μοναδικής έμπνευσης και λειτουργίας, ένα σπάνιο σημείο πολυπολιτισμικής αναφοράς. Ομως, τίποτα δεν κρατάει για πάντα, πολλώ δε μάλλον τα ομορφότερα των πραγμάτων. Οι μουσουλμάνοι μέρα τη μέρα περιθωριοποιήθηκαν, έγιναν μέλη των γνωστών γκέτο, συνδέθηκαν με την πατρίδα μέσα από τη δορυφορική τηλεόραση, άρχισαν να υποσκάπτουν το σταθερό ολλανδικό μοντέλο ζωής. Τότε ακριβώς εμφανίστηκαν οι λαϊκιστές πολιτικοί, όπως ο δολοφονημένος Πιμ Φορτάιν και φυσικά ο Γκερτ Βίλντερς. Οι καταγγελίες σε βάρος του Ισλάμ έγιναν όπλο στα χέρια τους. Τα καταγγελτικά μηνύματά τους βρήκαν πρόσφορο έδαφος όταν η αφρικανικής καταγωγής πολιτικός Αγιάν Χίρσι Αλί, η οποία αντιτίθεται στο Ισλάμ, μαζί με τον σκηνοθέτη Τεό βαν Γκογκ έστησαν την ταινία Submission που αφορούσε την άθλια μεταχείριση των μουσουλμάνων γυναικών. Ο Βαν Γκογκ δολοφονήθηκε και η Αλί έχασε την ολλανδική υπηκοότητα.
Ο Ian Buruma πιστεύει ό,τι κι εμείς. Οτι τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου έστρεψαν τους προβολείς στο ριζοσπαστικό Ισλάμ, αλλά δεν ήταν μόνον αυτός ο λόγος της δημιουργίας κλειστών κοινωνιών στη Δύση. Μια βαθιά ανησυχία για τις δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης αναπτύχθηκε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η ευελιξία στις μετακινήσεις των ανθρώπων ανέδειξε στην κορυφή των πραγμάτων τους μουσουλμάνους, οι οποίοι είναι σήμερα ορατοί παντού στην Ολλανδία και κυρίως γύρω από το Αμστερνταμ και το Ρότερνταμ. Ορατός στόχος, όμως, και της 11ης Σεπτεμβρίου που σίγουρα βοήθησε στο να επιβεβαιωθεί ο κλασικός κανόνας της προκατάληψης των ανθρώπων. Ωστόσο, ο Ian Buruma δεν πιστεύει ότι έρχεται η συντέλεια του κόσμου H πολυπολιτισμικότητα έχει αποκτήσει ρίζες στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. O μονολιθικός κομφορμισμός τελείωσε.
Δεν μπορώ να αντιληφθώ τις προθέσεις του Ολλανδού βουλευτή. Η Ευρώπη αποδεικνύεται συχνά πολυ large σε τέτοιου είδους θέματα. Ενδεχομένως να μην υπάρξουν αντιδράσεις σπουδαίες, καθώς κοπάζει λίγο λίγο ο ορυμαγδός του μίσους της 11ης Σεπτεμβρίου που συνοδεύεται και από την αποτυχία του πολέμου στο Ιράκ. Δεν μισούν στο κάτω κάτω όλοι οι μουσουλμάνοι τη Δύση. Δεν είναι δυνατόν να τους βάλουμε όλους στο ίδιο σακί. Μπορεί να απεχθάνονται την παγκόσμια απήχηση του δυτικού (και αμερικανικού) πολιτισμού ή τη δυναμη των μεγάλων εταιρειών, όμως οι πολιτικοί στόχοι δεν ειναι τόσο σύνθετοι. Απλώς απεχθάνονται ορισμένες πτυχές του δικού μας πολιτισμού, είτε αυτό λέγεται παγκοσμιοποίηση είτε ποπ – ροκ μουσική είτε σεξουαλική ελευθεριότητα και ομοφυλοφιλία. Ομως, και οι ίδιοι ωφελούνται πλέον από την παγκοσμιοποίηση και διεκδικούν να την προσεγγίσουν με τον δικό τους πολιτιστικό τρόπο. Το ότι πολλοί από αυτούς ζουν ανάμεσά μας στην Ευρώπη δεν σημαίνει ότι θα τους αποκαλέσουμε ενόχους συλλήβδην. Ελεος.