Νικολό Μακιαβέλι
Ο Μανδραγόρας
σκην.: Παντελής Δεντάκης
Θέατρο: Νέου Κόσμου – Πάνω Χώρος
Η ατροπίνη και η σκοπολαμίνη είναι δύο ισχυρά κατευναστικά. Τώρα που μάθαμε πια όλοι μας τα περί ουσιών και ποια είναι τα αποφευκτέα φάρμακα, να προσθέσουμε ότι οι ρίζες του φυτού μανδραγόρα περιέχονται στην κατηγορία των αναλγητικών, όπως η μπελαντόνα ή τα φύλλα της κόκας. Ηδη από την εποχή της αρχαιότητας πίστευαν ότι ο Μανδραγόρας ήταν ένα αποτελεσματικό βοτάνι για την τεκνοποιία.
Κάπως έτσι το -και γι’ άλλους και- «μήλο του σατανά» μπήκε σαν τίτλος στην κωμωδία του διαβόητου Νικολό Μακιαβέλι (1469-1527), ο οποίος δεν έμεινε στην παγκόσμια ιστορία μόνο ως ο σατανικός θεωρητικός μιας διόλου αθώας πολιτικής πρακτικής όπου τα πάντα επιτρέπονται προκειμένου να φτάσει κανείς στους δόλιους στόχους που θέτει. Το γνωστότερό του έργο, που είναι ο «Ηγεμόνας», έχει μεταφραστεί και από τον Ν. Καζαντζάκη. Ομως και η κωμωδία του «Ο Μανδραγόρας», όπου το πάντοτε ισχύον αξίωμα πως «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» κυριαρχεί, πραγματεύεται την άποψη ότι αυτό μπορεί να εφαρμοστεί και για άνομους σεξουαλικούς στόχους.
Περίπλοκες πονηριές
Στην κωμωδία «Ο Μανδραγόρας» ο νεαρός Καλλίμαχος Γκουαντάνιο (ένας εύστροφος Ευθύμιος Παπαδημητρίου) μετέρχεται περίπλοκες πονηριές οι οποίες έχουν να κάνουν με το μαγικό βότανο. Τελικός στόχος η ορεκτική πλην νυμφευμένη Μόνα Λουκρητία Καλφούτσι (η Κατερίνα Λυπηρίδου βάζει μια γενναία δόση πονηριάς στο μάτι της).
Και ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με τη βοήθεια του ίδιου του συζύγου, του Σιόρ Νικία (ο πολύμορφος Γιώργος Γάλλος αποτελεί το κύριο στήριγμα της παράστασης με μια παιγνιώδη ερμηνεία η οποία λέει περισσότερα και από το κείμενο), κι ενός φίλου που τον λένε Λιγούριο (ο Παναγιώτης Λάρκου δύσκολα αναμετριέται με τον Γ. Γάλλο) – και δύο χαρακτήρων που απουσιάζουν παντελώς από την ελληνική παράσταση: της μητέρας της συζύγου, της Σόστρατα και του υπηρέτη Σίρο.
Α, ναι. Υπάρχει και ένας μοναχός, ο αδελφός Τιμόθεος (Παντελής Δεντάκης), ο οποίος την εποχή της Αναγέννησης σίγουρα θα σόκαρε σφόδρα το κοινό με την προθυμία του να χρηματίζεται με τέτοια άνεση, όπως συμβαίνει στη σημερινή εποχή όπου η διαπλοκή δεν ξαφνιάζει κανέναν. Ολα -όσα δηλαδή συμβάλλουν στην επιδιωκόμενη επίτευξη της εγκυμοσύνης της κυρίας Λουκρητίας- συμβαίνουν μέσα σε ένα 24ωρο. Υπάρχει, βέβαια, και μία θεωρία στο έργο που λέει -ψευδώς- ότι αυτός που καταπίνει το ματζούνι -ασφαλώς όχι ο σύζυγος- θα πεθάνει μέσα στις επόμενες 8 μέρες.
Σκηνοθετημένος από τον φιλοχρήματο «καλόγερο» Παντελή Δεντάκη (με τη συνεργασία της Σταυρούλας Σιάμου, όπως αναφέρει το πρόγραμμα), ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω αποδεικνύεται καλύτερος σκηνοθέτης παρά ηθοποιός, αυτός «Ο Μανδραγόρας» ήταν σβέλτος, με στιγμές απολαυστικού χιούμορ στο στήσιμό του και με μια νεανικότητα η οποία πολλές φορές άγγιζε μέχρι και τα σύνορα του σχολικού θεάτρου.
Υποστηριζόμενος από μια άνετη, θεατρική μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη και από τα φτωχά σκηνικά και κοστούμια της Ολυμπίας Σιδερίδου «Ο Μανδραγόρας » είναι μια παράσταση που βλέπεται όταν έχει κανείς εξαντλήσει τις υπόλοιπες καλές παραστάσεις που παίζονται στο πολυ-θέατρο του «Νέου Κόσμου».