Θα περίμενε κανείς πως τα βάσανα της Πάτρας θα τελείωναν με το τέλος του 2006. Δεκαέξι μήνες πίσω πια, όταν έσβηναν τα φώτα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, μιας σχεδόν μελαγχολικής ιστορίας που τελείωσε τόσο χλωμά όσο ξεκίνησε.
Κι όμως εκείνη τη δύσκολη χρονιά, οι πιο αισιόδοξοι έκλειναν το μάτι σ’ ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον. Ηταν ένα μέλλον ποτισμένο από τις ελπίδες που γέννησε η ανάληψη της Πολιτιστικής, απλά μετατεθειμένες χρονικά κατά δύο ή τρία χρόνια. «Μπορεί να μην ήμασταν έτοιμοι το 2006, αλλά τουλάχιστον η διοργάνωση της Πολιτιστικής υποχρεώνει την Αθήνα να ασχοληθεί σοβαρά με την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας». Αυτή ήταν η κεντρική ιδέα που κράτησε την Πάτρα ζωντανή.
Τα μεγάλα έργα
Μια κεντρική ιδέα που δεν ήταν μόνο ιδέα, αλλά μεταφραζόταν σ’ ένα πλουσιοπάροχο πατέτο 80 εκατ. ευρώ και αφορούσε την κατασκευή σημαντικών έργων πολιτιστικής υποδομής: τη δημιουργία Ανοιχτού Θέατρου στην περιοχή Ρηγανόκαμπος, τη μετατροπή των παλαιών αποθηκών ΑΣΟ σε πολιτιστικό-εκθεσιακό πολυχώρο, την ανάπλαση του παλαιού Δημοτικού Νοσοκομείου σε εκθεσιακό μουσειακό χώρο, την αξιοποίηση της περιοχής του κάμπινγκ και του έλους της Αγυιάς και την ολοκληρωτική ανακατασκευή του παλιού εργοστασίου Λαδόπουλου σε Ευρωμεσογειακό Πολιτιστικό Κέντρο.
Στον «Λαδόπουλο», στην παραλία της Πάτρας, επιβιώνει το μοναδικό πραγματικά μεγάλο έργο που κληροδότησε η Πολιτιστική στην πόλη. Είναι το «Εργοτάξιο Τέχνης», το προκατασκευασμένο θέατρο που στήθηκε σε χρόνο ρεκόρ, (μόλις 82 ημέρες!) για να στεγάσει τις εκδηλώσεις εκείνης της χρονιάς. Μαζί με τα Δημόσια Λουτρά, κάποια ανακαινισμένα νεοκλασικά σπίτια σε κεντρικούς δρόμους, μερικές πλατείες και σκόρπια ανακατασκευασμένα πεζοδρόμια, είναι η απόδειξη ότι «κάτι έγινε» στην πόλη πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Αλλά ακόμα και το «Εργοστάσιο Τέχνης» είναι επί της ουσίας παράνομο, αφού μέσα στη φούρια και στον πανικό της τελευταίας στιγμής λειτούργησε χωρίς άδεια από την Πολεοδομία, ενώ απαιτούνται συμπληρωματικές εργασίες.
Η μεγάλη παρηγοριά των Πατρινών, τα έργα πολιτιστικής υποδομής που θα γίνονταν μετά το 2006, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2009, δεν έχουν καν ξεκινήσει και σ’ ένα σχεδόν μήνα μπαίνουμε στο δεύτερο εξάμηνo του 2008! Κι επειδή πάντα υπάρχει κάτι χειρότερο, η ελπίδα να «ξεκολλήσει» άμεσα κάποιο από τα «μεγάλα έργα» δεν διαφαίνεται άμεσα στον ορίζοντα.
«Δεν γίνεται τίποτα»
«Αυτήν τη στιγμή στην Πάτρα δεν γίνεται κανένα έργο από το πακέτο της Πολιτιστικής», τονίζει ο πρώην δήμαρχος της πόλης και επικεφαλής της αντιπολίτευσης σήμερα Ευάγγελος Φλωράτος. Δεν γίνεται κανένα έργο γιατί η κυβέρνηση δεν έχει δώσει ούτε μισό ευρώ απ’ όσα είχε υποσχεθεί, είναι η απάντηση του Δήμου Πατρέων που έχει την ευθύνη υλοποίησής τους. «Πώς να προχωρήσουμε σε δημοπρατήσεις όταν ακόμα δεν έχουμε εξοφλήσει τους μελετητές ή εργολάβους ήδη ολοκληρωμένων έργων», μας λέει η αντιδήμαρχος Τεχνικών Εργων Ελπίδα Βασιλοπούλου. Ακόμα και μικρότερης κλίμακας παρεμβάσεις, όπως η ανάπλαση της πλατείας Ψηλών Αλωνιών, δεν προχωράει εξαιτίας της έλλειψης πόρων. Ναι, στο πακέτο των 80 εκατ. ευρώ ένα καθόλου αμελητέο κομμάτι του προορίζεται για αστικές αναπλάσεις.
Ως προς τα «μεγάλα έργα», η κ. Βασιλοπούλου μας μεταφέρει την παρακάτω, όχι ιδιαίτερα ευοίωνη, εικόνα. Για το ανοιχτό θέατρο η μελέτη έχει μεν ολοκληρωθεί από το 2006, αλλά υπάρχουν δύο σημαντικά εμπόδια. Απαιτείται η τροποποίηση του γενικού πολεοδομικού σχεδίου και του τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου, ενώ δεν έχει αποπληρωθεί ο μελετητής. Μελέτη υπάρχει και για το Παλιό Νοσοσκομείο, εκκρεμεί μόνο μία συμπληρωματική γεωτεχνική, αλλά κι εδώ για να δημοπρατήσουν το έργο θα πρέπει να «τρέξει» η χρηματοδότηση. Στην περίπτωση του κάμπινγκ, η κ. Βασιλοπούλου κάνει λόγο για μία θαυμάσια μελέτη που έτυχε θερμής υποδοχής από τις τοπικές οικολογικές οργανώσεις, αλλά δεν έχουν εξοφληθεί οι μελετητές. Οι παλιές αποθήκες ΑΣΟ είναι ίσως το πιο «ώριμο» από τα «μεγάλα έργα». Ετοιμη η μελέτη, εξασφαλισμένη άδεια από την Πολεοδομία αλλά (μαντέψτε!) δεν έχουν αποπληρωθεί οι μελετητές… Για το συγκρότημα Λαδόπουλου, το «βαρύ πυροβολικό» της Πάτρας που θα κάλυπτε ένα μεγάλο κομμάτι των αναγκών της πόλης σε στεγασμένους πολιτιστικούς χώρους μέσα στην πόλη και θα ήταν έτοιμο το 2009, δηλαδή του χρόνου, δεν έχουμε καν μελέτη.
«Ούτε μισό ευρώ!»
«Για να πάρεις λεφτά πρέπει να παρουσιάσεις έργο, δεν σου δίνουν χρήματα έτσι», αντιπαρέρχεται την επιχειρηματολογία του δήμου ο κ. Φλωράτος. «Αυτή είναι η πάγια τεχνική. Εχεις τη μελέτη, δημοπρατείς το έργο και όταν αναδεικνύεται ο εργολάβος, ζητάς και τους πόρους τους οποίους είχες συμφωνήσει με την κεντρική κυβέρνηση. Η χρηματοδότηση ρέει ανάλογα με την απορροφητικότητα». Και προχωράει σε μία γενικότερη εκτίμηση: «Προφανώς δεν επαρκεί ο μηχανισμός του δήμου για να υποστηρίξει ένα σημαντικό πακέτο έργων. Και όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από το 2006 τόσο λιγότερο πειστικοί θα γινόμαστε στους συνομιλητές μας, διεκδικώντας πόρους για το 2006».
Μόνο λόγια έχει εισπράξει μέχρι σήμερα ο Δήμος, υποστηρίζει η κ.Βασιλοπούλου. «Τον Σεπτέμβριο είχαμε συμφωνήσει σ’ ένα πόσο 12.750.000 ευρώ, αλλά ήρθαν οι εκλογές και δεν έφτασαν ποτέ τα χρήματα στην Πάτρα. Μετά η αλλαγή της ηγεσίας στο ΥΠΠΟ, να ενημερωθεί ο νέος υπουργός, η υπόθεση Ζαχόπουλου, έφυγε το 2007». Και το σίριαλ συνεχίζεται. Τον Απρίλιο συνάντηση του δημάρχου Πατρέων Ανδρέα Φούρα και του Μιχάλη Λιάπη και νέα υπόσχεση για την άμεση καταβολή δύο εκατ. ευρώ για την κάλυψη άμεσων αναγκών. «Ακόμα τίποτα, μας λένε ότι το θέμα είναι για υπογραφή στον κ. υπουργό». Την κ. Βασιλοπούλου επιβεβαιώνει και το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού. «Αμεσα υπογράφεται από τον κ. υπουργό η εκταμίευση των δύο εκατομμυρίων ευρώ, ενώ έχει προβλεφθεί ξεχωριστό κονδύλι 400 χιλιάδων ευρώ για το έργο της αξιοποίησης της περιοχής του κάμπινγκ και του έλους της Αγυιάς», μας δήλωσαν πηγές του υπουργείου, προσθέτοντας ότι «υπό τις υπάρχουσες συνθήκες γίνεται το καλύτερο δυνατό» και «ότι για την κυβέρνηση η αχαϊκή πρωτεύουσα αποτελεί βασική προτεραιότητα». Ωραία όλα αυτά, αλλά η Πάτρα κινδυνεύει να απολέσει και τα τελευταία ίχνη του όποιου momentum δημιούργησε η Πολιτιστική.